ahmetbeyler
New member
Aslında Çinlileri, Japonları yahut Korelileri birbirinden ayırt etmekte zorlandığımız üzere onlar da bizleri ayırt etmekte zorlanıyor. Çapraz-ırk tesiri (Cross-race effect) ismi verilen bu durumu, kendi etnik kökenimize daha az benzeyen etnik kökenleri ayırt etmeye çalışırken daha epeyce yaşıyoruz.
Uzak Doğulular haricinde siyahileri de bu niçinle birbirlerine benzetebiliyoruz. Türkler ise civardaki Arap, Ermeni, Gürcü, Yunan üzere etnik kökenlerden kolay kolay ayırt edilemeyebiliyor.
Bu mevzuda bir bilimsel çalışma da yapıldı.
Northwestern Üniversitesi’ndeki bilim insanları, 18 beyaz bayan lisans öğrencisine beyaz, siyah, hispanik ve doğu ve güney Asyalı adamların yüzlerinin olduğu fotoğraflar gösterildi. sonrasındasında tıpkı yüzlerin yanı sıra yeni bireylerin fotoğrafları da gösterildi ve her birini daha evvel görüp görmediklerini belirtmeleri istendi.
İştirakçiler, deney boyunca beyinlerinin elektriksel aktivitesinin kaydedilebilmesi için 59 elektrot içeren bir elastik elektroensefalografi (EEG) başlığı taktılar. Araştırmacılar olayla bağlı nöral yansılara odaklandılar. Beklendiği üzere, iştirakçiler tıpkı etnik kökenden oldukları yüzleri daha yanlışsız bir biçimde tanıdılar.
Bunun sebebi, kendi etnik kökenimizin üyeleriyle daha fazla tecrübeye sahip olmamız.
Beynimizdeki yüz tanıma işlevi, bize epey az benzeyen farklı etnik kökenlerde error verebiliyor. Zira aslına bakarsanız etrafımızdaki insanlarda esmer cilt, kahverengi göz, kumral saç üzere emsal özellikler olduğu için beynimizdeki işlevler başka ayrıntılar yardımıyla yüzleri ayırt etmeye alışmıştır. Burnun, çenenin, kaşların biçimi yüz tanımada daha belirleyici olur. Beyin bu bilgileri sentezler ve yüz tanımayı mümkün hale getirir.
Farklı etnik kökenler işin içine girdiğindeyse alışık olmadığımız siyah deri, çekik göz üzere besbelli özellikler beynin dikkatini çeker ve o bireylerin öteki bilgileri hafızaya hayli az kazınır. Zira direkt bu özelliklerinden dolayı onları rahatlıkla tanımak mümkündür. Bu yüzden öbür bir siyah derili ya da çekik gözlü biri gördüğümüzde başımızdaki şablona uyduğu için birbirlerine benzediğini sanırız.
Uzak Doğulular kendi ortalarında bu biçimde bir sorun yaşamazlar.
Zira aslına bakarsan çekik gözlü olmak onlar için belirleyici değildir, beyinleri farklı bilgileri tanımak üzere çalışır ve kendi etnik kökenlerinden olanları ayırt etmekte zorlanmazlar. Gözlerin yanı sıra beyaz deri, düz ve siyah saç üzere özellikler de bizim işimizi zorlaştırmaktadır.
Şayet bir Uzak Doğu ülkesinde bir süre yaşarsanız yahut sık bir biçimde Uzak Doğu sinemaları izlerseniz beyniniz bu etnik kökene sahip insanların yüzlerini ayırt etmede ayrıntılara odaklanmaya başlayarak kendini geliştirecektir.
Bu durum dezavantaj değildir, küme içerisinde avantaj sağlayan bir evrimsel adaptasyondur. Bu mevzuda tartışmalar sürmekte olup, insan evrimi ve psikoloji dahilinde incelenmektedir.
Son olarak; bu durumun bir espri materyali yapılmasının nahoş, hatta ırkçı olacağını hatırlatmak isteriz.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
Uzak Doğulular haricinde siyahileri de bu niçinle birbirlerine benzetebiliyoruz. Türkler ise civardaki Arap, Ermeni, Gürcü, Yunan üzere etnik kökenlerden kolay kolay ayırt edilemeyebiliyor.
Bu mevzuda bir bilimsel çalışma da yapıldı.
Northwestern Üniversitesi’ndeki bilim insanları, 18 beyaz bayan lisans öğrencisine beyaz, siyah, hispanik ve doğu ve güney Asyalı adamların yüzlerinin olduğu fotoğraflar gösterildi. sonrasındasında tıpkı yüzlerin yanı sıra yeni bireylerin fotoğrafları da gösterildi ve her birini daha evvel görüp görmediklerini belirtmeleri istendi.
İştirakçiler, deney boyunca beyinlerinin elektriksel aktivitesinin kaydedilebilmesi için 59 elektrot içeren bir elastik elektroensefalografi (EEG) başlığı taktılar. Araştırmacılar olayla bağlı nöral yansılara odaklandılar. Beklendiği üzere, iştirakçiler tıpkı etnik kökenden oldukları yüzleri daha yanlışsız bir biçimde tanıdılar.
Bunun sebebi, kendi etnik kökenimizin üyeleriyle daha fazla tecrübeye sahip olmamız.
Beynimizdeki yüz tanıma işlevi, bize epey az benzeyen farklı etnik kökenlerde error verebiliyor. Zira aslına bakarsanız etrafımızdaki insanlarda esmer cilt, kahverengi göz, kumral saç üzere emsal özellikler olduğu için beynimizdeki işlevler başka ayrıntılar yardımıyla yüzleri ayırt etmeye alışmıştır. Burnun, çenenin, kaşların biçimi yüz tanımada daha belirleyici olur. Beyin bu bilgileri sentezler ve yüz tanımayı mümkün hale getirir.
Farklı etnik kökenler işin içine girdiğindeyse alışık olmadığımız siyah deri, çekik göz üzere besbelli özellikler beynin dikkatini çeker ve o bireylerin öteki bilgileri hafızaya hayli az kazınır. Zira direkt bu özelliklerinden dolayı onları rahatlıkla tanımak mümkündür. Bu yüzden öbür bir siyah derili ya da çekik gözlü biri gördüğümüzde başımızdaki şablona uyduğu için birbirlerine benzediğini sanırız.
Uzak Doğulular kendi ortalarında bu biçimde bir sorun yaşamazlar.
Zira aslına bakarsan çekik gözlü olmak onlar için belirleyici değildir, beyinleri farklı bilgileri tanımak üzere çalışır ve kendi etnik kökenlerinden olanları ayırt etmekte zorlanmazlar. Gözlerin yanı sıra beyaz deri, düz ve siyah saç üzere özellikler de bizim işimizi zorlaştırmaktadır.
Şayet bir Uzak Doğu ülkesinde bir süre yaşarsanız yahut sık bir biçimde Uzak Doğu sinemaları izlerseniz beyniniz bu etnik kökene sahip insanların yüzlerini ayırt etmede ayrıntılara odaklanmaya başlayarak kendini geliştirecektir.
Bu durum dezavantaj değildir, küme içerisinde avantaj sağlayan bir evrimsel adaptasyondur. Bu mevzuda tartışmalar sürmekte olup, insan evrimi ve psikoloji dahilinde incelenmektedir.
Son olarak; bu durumun bir espri materyali yapılmasının nahoş, hatta ırkçı olacağını hatırlatmak isteriz.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4