ahmetbeyler
New member
Ergenlik, bedenimizin epey büyük değişimler yaşadığı büyüme çağında hepimizin geçtiği, ruhsal olarak zihnimizi pek zorlayan bir devir. Fakat bu devri atlattıktan daha sonra hepimiz ergenliğin nasıl bir müddetç olduğunu unutuyor ve güya kendimiz de vaktinde ergen olmamışız üzere, ergenliğe giren gençlerin bu tuhaf hallerini garipsiyoruz.
Hiç elbet ergenliğe giren gençlerin kederini en hayli çekenler de annelerimiz oluyor. Çocuklarının bu davranışlarına akıl sır erdiremeyen anneler, güya söylemiş oldukleri şeyler çocuklarına ‘ulaşmıyormuş’ üzere hissederek bu durumdan “Beni dinlemiyorsun bile” diyerek sık sık sıkıntı yanıyor. Pekala, ergenler nitekim de annelerini dinlemiyor ya da onlar ne derse tam aksisini yapma eğiliminde mi oluyor? Bu soruya yanıt arayan yeni bir araştırmaya göre durum, bundan biraz daha farklı.
Evet, ergenler sahiden de ebeveynlerini dinlemiyor
Kelam konusu araştırmaya bakılırsa evet, ergenlik çağındakiler sahiden de ebeveynlerini dinlemiyor. Fakat görünüşe bakılırsa bunun gerisinde keyfi değil, biyolojik bir gerçek yatıyor. Bu noktada ergenleri suçlamak hakikaten de anlamsız üzere görünüyor. Ergenlerin beyinlerini inceleyen yeni araştırmaya nazaran kimi seslere verdiğimiz reaksiyonlar vakit içinde değişiyor. Bu da annelerimizin sesinin kulağımıza vakit içinde daha ‘değersiz’ geldiği manasına geliyor.
12 yaş ve altı çocukların beyinlerini tarayan araştırmacılar, iştirakçilerin annelerinin sesine büyük bir sinirsel reaksiyon gösterdiğini ve beyindeki ödül merkezleri ile his sürece merkezlerinin harekete geçtiğini tespit ettiler. Lakin 13. yaş gününe hakikat beyinde gerçekleşen kimi değişimler, fazlaca farklı bir ayrıntısı ortaya çıkardı.
Buna bakılırsa bir noktadan daha sonra anne sesinin, beyinde birebir nörolojik tepkiye yol açmadığı tespit edildi. Araştırmaya nazaran ergenlik ile bir arada bir gencin beyni; sesin yeni yahut eski bulunmasına ya da cinsiyetinin ne olduğuna bakmaksızın genel olarak tüm seslere daha hassas bir hale geliyordu. Hatta bu kelam konusu değişiklikler öylesine barizdi ki araştırmacılar, bir çocuğun yaşını yalnızca beyninin anne sesine verdiği reaksiyona bakarak bile yanlışsız varsayım edebildiler.
Hususa dair “Bir bebeğin annesinin sesine odaklanmasını bilmesi üzere, bir ergen de yeni seslere ahenk sağlamayı bilir” formunda konuşan Stanford Üniversitesi’nden psikiyatrist Daniel Abrams, “Bir genç olarak, bunu yaptığınızı bilmiyorsunuz. Yalnızca kendinizsiniz: Arkadaşlarınız ve yeni arkadaşlarınız var ve onlarla vakit geçirmek istiyorsunuz. Zihniniz bu yabancı seslere giderek daha hassas ve cazibeli hale geliyor, “ diye de kelamlarına ekliyor.
Bu değişiklik, genç beyinlerin toplumsal gelişmeninin ‘sağlıklı’ olduğunun bir işareti
Öte yandan araştırmacılar, bunun genç beynin toplumsal maharetler geliştirdiğinin bir işareti olduğunu düşünüyor. Diğer bir deyişle, bir genç kasıtlı olarak ailesini görmezden gelmiyor; tersine, bu değişim, gençlerin beyinlerinin sağlıklı bir biçimde olgunlaştığını gösteriyor.
Daha evvel yapılan bir hayli araştırma, küçük yaşlarındaki çocukların sıhhat ve gelişmeninde anne sesinin büyük bir rol oynadığını; gerilim düzeyi, toplumsal münasebetler kurma, beslenme ve konuşma yeteneklerinin gelişimi üzere bir fazlaca şeyin gelişmesine katkı sağladığını göstermişti. Bu bilgilere göre çocuklukta beyinlerimizin ebeveynlerimizin sesine nazaran ayarlanmış olması çok doğal bir durum olarak öne çıkıyor.
Lakin biz büyüdükçe, diğer insanların sesine kulak vermek, annelerimizi dinlemekten epeyce daha avantajlı bir hale geliyor. Bununla ilgili olarak Stanford Üniversitesi’nden sinirbilimci Vinod Menon, “Gençler ebeveynlerini dinlemeyerek isyan ediyor üzere görünüyorsa, bunun sebebi, meskenlerinin haricindeki seslere daha fazla dikkat etmeleri gerektiğidir” tabirlerini kullanıyor.
Buna bakılırsa 13 ila 16 buçuk yaşındaki gençlerin duydukları tüm sesler, işitsel işlemeyle bağlantılı hudut devrelerini aktive ederek göze çarpan ayrıntıları seçiyor ve bu türlü toplumsal anılar oluşuyor. Lakin bu yabancı seslerle tıpkı şeyleri söyleyen annelerinin sesini duyduğunda gençlerin beyinlerinin ödül kısmında, eskiye nazaran daha az hareketlilik olduğu görülüyor. Araştırmaya nazaran tıpkı durum, beynin hangi toplumsal bilginin en bedelli olduğunu belirlemeye yardımcı olan kısmı olan ventromedial prefrontal kortekste de yaşanıyor.
Dünyayla etkileşime girmek için ebeveynlerimizin sesini ‘kısmamız’ gerekiyor
Şimdiyse araştırmacılar, nörolojik rahatsızlıkları olan şahısların bu beyin devrelerinde, olağandan ne üzere farklılıklar olduğunu araştırmayı hedefliyor. örneğin, daha küçük çocuklar içinde otizmi olanların, annelerinin sesine daha az kuvvetli bir reaksiyon verdiğini bulan Stanford’daki araştırmacılar; bunun altında yatan nörobiyolojik düzenekler hakkında daha fazla bilgi edinerek, toplumsal gelişmenin nasıl gerçekleştiğini daha güzel anlamamıza yardımcı olabileceklerine inanıyorlar.
Kelam konusu çalışmanın bulguları, yaşlandıkça işitmemizin annemize daha az; fazlaca çeşitli insanların seslerine ise daha fazla odaklandığını öne süren birinci bulgular. Bu değişiklikler, gençlerin diğerlerinin bakış açısını ve niyetlerini daha güzel anlamalarını sağlayan sağlıklı toplumsal gelişmenin kilit kesimleri olabilir.
Hususla bağlı olarak “Bir çocuk bir noktada bağımsız hale gelir ve bunun, altında yatan biyolojik bir sinyal tarafınca hızlandırılması gerekir.” sözlerini kullanan Menon, “Bu, gençlerin dünyayla etkileşime girmesine ve ailelerinin haricinde toplumsal olarak adapte olmalarını sağlayan temaslar kurmalarına yardımcı olan bir sinyal.” formunda kaydediyor.
Hiç elbet ergenliğe giren gençlerin kederini en hayli çekenler de annelerimiz oluyor. Çocuklarının bu davranışlarına akıl sır erdiremeyen anneler, güya söylemiş oldukleri şeyler çocuklarına ‘ulaşmıyormuş’ üzere hissederek bu durumdan “Beni dinlemiyorsun bile” diyerek sık sık sıkıntı yanıyor. Pekala, ergenler nitekim de annelerini dinlemiyor ya da onlar ne derse tam aksisini yapma eğiliminde mi oluyor? Bu soruya yanıt arayan yeni bir araştırmaya göre durum, bundan biraz daha farklı.
Evet, ergenler sahiden de ebeveynlerini dinlemiyor
Kelam konusu araştırmaya bakılırsa evet, ergenlik çağındakiler sahiden de ebeveynlerini dinlemiyor. Fakat görünüşe bakılırsa bunun gerisinde keyfi değil, biyolojik bir gerçek yatıyor. Bu noktada ergenleri suçlamak hakikaten de anlamsız üzere görünüyor. Ergenlerin beyinlerini inceleyen yeni araştırmaya nazaran kimi seslere verdiğimiz reaksiyonlar vakit içinde değişiyor. Bu da annelerimizin sesinin kulağımıza vakit içinde daha ‘değersiz’ geldiği manasına geliyor.
12 yaş ve altı çocukların beyinlerini tarayan araştırmacılar, iştirakçilerin annelerinin sesine büyük bir sinirsel reaksiyon gösterdiğini ve beyindeki ödül merkezleri ile his sürece merkezlerinin harekete geçtiğini tespit ettiler. Lakin 13. yaş gününe hakikat beyinde gerçekleşen kimi değişimler, fazlaca farklı bir ayrıntısı ortaya çıkardı.
Buna bakılırsa bir noktadan daha sonra anne sesinin, beyinde birebir nörolojik tepkiye yol açmadığı tespit edildi. Araştırmaya nazaran ergenlik ile bir arada bir gencin beyni; sesin yeni yahut eski bulunmasına ya da cinsiyetinin ne olduğuna bakmaksızın genel olarak tüm seslere daha hassas bir hale geliyordu. Hatta bu kelam konusu değişiklikler öylesine barizdi ki araştırmacılar, bir çocuğun yaşını yalnızca beyninin anne sesine verdiği reaksiyona bakarak bile yanlışsız varsayım edebildiler.
Hususa dair “Bir bebeğin annesinin sesine odaklanmasını bilmesi üzere, bir ergen de yeni seslere ahenk sağlamayı bilir” formunda konuşan Stanford Üniversitesi’nden psikiyatrist Daniel Abrams, “Bir genç olarak, bunu yaptığınızı bilmiyorsunuz. Yalnızca kendinizsiniz: Arkadaşlarınız ve yeni arkadaşlarınız var ve onlarla vakit geçirmek istiyorsunuz. Zihniniz bu yabancı seslere giderek daha hassas ve cazibeli hale geliyor, “ diye de kelamlarına ekliyor.
Bu değişiklik, genç beyinlerin toplumsal gelişmeninin ‘sağlıklı’ olduğunun bir işareti
Öte yandan araştırmacılar, bunun genç beynin toplumsal maharetler geliştirdiğinin bir işareti olduğunu düşünüyor. Diğer bir deyişle, bir genç kasıtlı olarak ailesini görmezden gelmiyor; tersine, bu değişim, gençlerin beyinlerinin sağlıklı bir biçimde olgunlaştığını gösteriyor.
Daha evvel yapılan bir hayli araştırma, küçük yaşlarındaki çocukların sıhhat ve gelişmeninde anne sesinin büyük bir rol oynadığını; gerilim düzeyi, toplumsal münasebetler kurma, beslenme ve konuşma yeteneklerinin gelişimi üzere bir fazlaca şeyin gelişmesine katkı sağladığını göstermişti. Bu bilgilere göre çocuklukta beyinlerimizin ebeveynlerimizin sesine nazaran ayarlanmış olması çok doğal bir durum olarak öne çıkıyor.
Lakin biz büyüdükçe, diğer insanların sesine kulak vermek, annelerimizi dinlemekten epeyce daha avantajlı bir hale geliyor. Bununla ilgili olarak Stanford Üniversitesi’nden sinirbilimci Vinod Menon, “Gençler ebeveynlerini dinlemeyerek isyan ediyor üzere görünüyorsa, bunun sebebi, meskenlerinin haricindeki seslere daha fazla dikkat etmeleri gerektiğidir” tabirlerini kullanıyor.
Buna bakılırsa 13 ila 16 buçuk yaşındaki gençlerin duydukları tüm sesler, işitsel işlemeyle bağlantılı hudut devrelerini aktive ederek göze çarpan ayrıntıları seçiyor ve bu türlü toplumsal anılar oluşuyor. Lakin bu yabancı seslerle tıpkı şeyleri söyleyen annelerinin sesini duyduğunda gençlerin beyinlerinin ödül kısmında, eskiye nazaran daha az hareketlilik olduğu görülüyor. Araştırmaya nazaran tıpkı durum, beynin hangi toplumsal bilginin en bedelli olduğunu belirlemeye yardımcı olan kısmı olan ventromedial prefrontal kortekste de yaşanıyor.
Dünyayla etkileşime girmek için ebeveynlerimizin sesini ‘kısmamız’ gerekiyor
Şimdiyse araştırmacılar, nörolojik rahatsızlıkları olan şahısların bu beyin devrelerinde, olağandan ne üzere farklılıklar olduğunu araştırmayı hedefliyor. örneğin, daha küçük çocuklar içinde otizmi olanların, annelerinin sesine daha az kuvvetli bir reaksiyon verdiğini bulan Stanford’daki araştırmacılar; bunun altında yatan nörobiyolojik düzenekler hakkında daha fazla bilgi edinerek, toplumsal gelişmenin nasıl gerçekleştiğini daha güzel anlamamıza yardımcı olabileceklerine inanıyorlar.
Kelam konusu çalışmanın bulguları, yaşlandıkça işitmemizin annemize daha az; fazlaca çeşitli insanların seslerine ise daha fazla odaklandığını öne süren birinci bulgular. Bu değişiklikler, gençlerin diğerlerinin bakış açısını ve niyetlerini daha güzel anlamalarını sağlayan sağlıklı toplumsal gelişmenin kilit kesimleri olabilir.
Hususla bağlı olarak “Bir çocuk bir noktada bağımsız hale gelir ve bunun, altında yatan biyolojik bir sinyal tarafınca hızlandırılması gerekir.” sözlerini kullanan Menon, “Bu, gençlerin dünyayla etkileşime girmesine ve ailelerinin haricinde toplumsal olarak adapte olmalarını sağlayan temaslar kurmalarına yardımcı olan bir sinyal.” formunda kaydediyor.