ahmetbeyler
New member
Bu habere husus olan çılgınlığı, biri ABD’deki Boston Üniversitesi’nde, oburu Birleşik Krallık’taki Cambridge Üniversitesi’nde vazife yapan iki farklı takım gerçekleştirdi.
Aralarında bir okyanus var ve buna karşın, Dünya’da daha evvel doğal olarak hiç olmuşmamış bir maddeyi yapay olarak ürettiler.
Nikel ve demir… Bu iki husus de Dünya’nın doğal kuralları ile oluşan ve yüzseneler içerisinde insanlığın en değerli sanayi unsurlarından ikisi haline gelen gereçler:
Hatta onları bulundukları yerden, yer altından çıkarmak için önemli paralar harcayıp yeryüzüne, tabiata ve atmosfere ziyan veriyoruz. Verdiğimiz bu ziyanların faturası ise hayli ağır.
Ancak nikel ve demirin birleşiminden oluşan kıymetli bir alaşım var: Tetrataenite…
Çünkü meteorlar, kendi atmosferlerine sahip olmayacak kadar küçük gök cisimleri ve uzayda binlerce kilometre süratle ilerlerken gitgide ısınıyorlar. Bu yüksek sıcaklıklara ve soğumaya milyonlarca yıllık seyahatleri boyunca maruz kalıyorlar.
Dünya’da oluşmayan tetrataenite, sadece uzay boşluğundaki meteorlarda bulunuyor… Pekala yalnızca meteorlarda bulunan bu materyalle Dünya’da bizim ne işimiz var?
Bu özel nikel ve demir alaşımı; elektrikli araçlar, uzay mekiklerinin türbinleri üzere kıymetli teknolojiler için muhtaçlık duyulan “gelişmiş mıknatısların” üretiminde kullanılıyor. Bu mıknatıslar, o denli dolabımıza astığımız süslerdeki ya da kılıf kapaklarındaki üzere sıradan mıknatıslar değiller. Daha hayli itme ve çekme gücü güçlü olan ve yüksek direnç gerektiren alanlarda kullanılıyorlar, mesela süratli trenler gibi…
Hatta yalnızca tetrataenite üzere unsurları elde etmek amacıyla “uzay madenciliği” çalışmaları da yapıldığı biliniyor:
Bu çalışmalara da o denli az buz baş yorulmuyor. Meteorları yakalayabilecek ve Dünya’ya getirip içlerindeki bedelli elementleri kullanıma hazır hale getirecek projeler hayata geçiriliyor. Örneğin NASA’nın OSIRIS-REx aracı, esteroidlerin yapısını anlayarak uzay kaidelerinde nasıl madencilik yapılabileceği konusuna cevap aranmıştı.
İşte oluşması için ‘demir ve nikelin milyonlarca yıl boyunca sürüklenen meteorların üzerinde kaynaşması’ gereken tetrataenit isimli bu materyal yeryüzünde, laboratuvar ortamında üretildi:
Bilim beşerlerine göre şayet üretilen yapay tetrataenit isimli bu gereç endüstriyel alanda işe yararsa bildiğimiz bir fazlaca şeyi değiştirebilir. En azından tabiata ağır biçimde ziyan verilmesine gerek kalmaz ve üretim maliyetleri ucuzlayabilir.
Çin’in “nadir toprak elementleri” üstündeki egemenliği son bulabilir!
İleri teknolojiye sahip aygıtların üretiminde kullanılan cam, seramik, lazer, mıknatıs, petrol katalizörü üzere gereçlerin ana doğal kaynaklarından birisi olan “nadir toprak elementleri” Çin’in denetiminde. Kelam konusu bilimsel araştırma batı ülkelerinin denetiminde gerçekleştirildiği için elde edilecek işe fayda bir sonuç Çin’in doğal kaynak üstünlüğüne son verip dengeyi değiştirebilecek güce sahip. Fakat çalışmayı yapan bilim insanları, bunun o denli kısa müddette gerçekleşmeyeceğini ve vakit alacağını düşünüyorlar.
Eğer dolabınızdaki süste yer alan mıknatısı çıkarır ve yüksek sıcaklığa maruz bırakırsanız tüm özelliğini kaybeder. Fakat bir uzay mekiğinde bulunan mıknatıslar, araç uzayda yüksek sıcaklıklara maruz kalabileceği için daha sağlam olmalıdır. Bir süratli treni düşünün… Manyetizma yardımıyla raylara hiç temas etmeden yavaşlayıp hızlanan bu devasa kütlelerin güçlü olmayan mıknatıslarla üretilmesi imkansız. Bir mıknatısı dayanıklı hale getirmek için de tek az toprak elementlerine gereksinim duyuluyor.
Aslında ender toprak elementleri her yerde var, lakin asıl bahis onları çıkarıp işleyerek bir sanayi hammaddesi haline getirebilmek. Son derece pahalı ve meşakkatli olan bu süreçte evvel toprağı kazmak, birleştikleri başka elementlerden ayırmak için yüksek dikkat gerektiren kimyasal tepkiler yaratarak saflaştırmak zorunda kalıyorsunuz.
Nadir toprak elementleri bugün fiber optik kablolar, ışınım tarayıcıları, televizyonlar, elektrikli otomobiller, bataryalar ve bir fazlaca şahsi elektronik cihazda kullanılıyor. Doğu ve Batı, ABD ile Çin içindeki ender toprak elementleri rekabeti 1980’lerden bu yana devam ediyor ve iki ulus içindeki en büyük gerginlik sebeplerinden birisi olarak görülüyor.
Aralarında bir okyanus var ve buna karşın, Dünya’da daha evvel doğal olarak hiç olmuşmamış bir maddeyi yapay olarak ürettiler.
Nikel ve demir… Bu iki husus de Dünya’nın doğal kuralları ile oluşan ve yüzseneler içerisinde insanlığın en değerli sanayi unsurlarından ikisi haline gelen gereçler:
Hatta onları bulundukları yerden, yer altından çıkarmak için önemli paralar harcayıp yeryüzüne, tabiata ve atmosfere ziyan veriyoruz. Verdiğimiz bu ziyanların faturası ise hayli ağır.
Ancak nikel ve demirin birleşiminden oluşan kıymetli bir alaşım var: Tetrataenite…
Çünkü meteorlar, kendi atmosferlerine sahip olmayacak kadar küçük gök cisimleri ve uzayda binlerce kilometre süratle ilerlerken gitgide ısınıyorlar. Bu yüksek sıcaklıklara ve soğumaya milyonlarca yıllık seyahatleri boyunca maruz kalıyorlar.
Dünya’da oluşmayan tetrataenite, sadece uzay boşluğundaki meteorlarda bulunuyor… Pekala yalnızca meteorlarda bulunan bu materyalle Dünya’da bizim ne işimiz var?
Bu özel nikel ve demir alaşımı; elektrikli araçlar, uzay mekiklerinin türbinleri üzere kıymetli teknolojiler için muhtaçlık duyulan “gelişmiş mıknatısların” üretiminde kullanılıyor. Bu mıknatıslar, o denli dolabımıza astığımız süslerdeki ya da kılıf kapaklarındaki üzere sıradan mıknatıslar değiller. Daha hayli itme ve çekme gücü güçlü olan ve yüksek direnç gerektiren alanlarda kullanılıyorlar, mesela süratli trenler gibi…
Hatta yalnızca tetrataenite üzere unsurları elde etmek amacıyla “uzay madenciliği” çalışmaları da yapıldığı biliniyor:
Bu çalışmalara da o denli az buz baş yorulmuyor. Meteorları yakalayabilecek ve Dünya’ya getirip içlerindeki bedelli elementleri kullanıma hazır hale getirecek projeler hayata geçiriliyor. Örneğin NASA’nın OSIRIS-REx aracı, esteroidlerin yapısını anlayarak uzay kaidelerinde nasıl madencilik yapılabileceği konusuna cevap aranmıştı.
İşte oluşması için ‘demir ve nikelin milyonlarca yıl boyunca sürüklenen meteorların üzerinde kaynaşması’ gereken tetrataenit isimli bu materyal yeryüzünde, laboratuvar ortamında üretildi:
Bilim beşerlerine göre şayet üretilen yapay tetrataenit isimli bu gereç endüstriyel alanda işe yararsa bildiğimiz bir fazlaca şeyi değiştirebilir. En azından tabiata ağır biçimde ziyan verilmesine gerek kalmaz ve üretim maliyetleri ucuzlayabilir.
Çin’in “nadir toprak elementleri” üstündeki egemenliği son bulabilir!
İleri teknolojiye sahip aygıtların üretiminde kullanılan cam, seramik, lazer, mıknatıs, petrol katalizörü üzere gereçlerin ana doğal kaynaklarından birisi olan “nadir toprak elementleri” Çin’in denetiminde. Kelam konusu bilimsel araştırma batı ülkelerinin denetiminde gerçekleştirildiği için elde edilecek işe fayda bir sonuç Çin’in doğal kaynak üstünlüğüne son verip dengeyi değiştirebilecek güce sahip. Fakat çalışmayı yapan bilim insanları, bunun o denli kısa müddette gerçekleşmeyeceğini ve vakit alacağını düşünüyorlar.
- Nadir toprak elementi: Atom numarası 57’den 71’e kadar olan lantanit kümesi elementlerle birlikte itriyum ve skandiyum elementlerinin oluşturduğu özel bir küme.
Eğer dolabınızdaki süste yer alan mıknatısı çıkarır ve yüksek sıcaklığa maruz bırakırsanız tüm özelliğini kaybeder. Fakat bir uzay mekiğinde bulunan mıknatıslar, araç uzayda yüksek sıcaklıklara maruz kalabileceği için daha sağlam olmalıdır. Bir süratli treni düşünün… Manyetizma yardımıyla raylara hiç temas etmeden yavaşlayıp hızlanan bu devasa kütlelerin güçlü olmayan mıknatıslarla üretilmesi imkansız. Bir mıknatısı dayanıklı hale getirmek için de tek az toprak elementlerine gereksinim duyuluyor.
Aslında ender toprak elementleri her yerde var, lakin asıl bahis onları çıkarıp işleyerek bir sanayi hammaddesi haline getirebilmek. Son derece pahalı ve meşakkatli olan bu süreçte evvel toprağı kazmak, birleştikleri başka elementlerden ayırmak için yüksek dikkat gerektiren kimyasal tepkiler yaratarak saflaştırmak zorunda kalıyorsunuz.
Nadir toprak elementleri bugün fiber optik kablolar, ışınım tarayıcıları, televizyonlar, elektrikli otomobiller, bataryalar ve bir fazlaca şahsi elektronik cihazda kullanılıyor. Doğu ve Batı, ABD ile Çin içindeki ender toprak elementleri rekabeti 1980’lerden bu yana devam ediyor ve iki ulus içindeki en büyük gerginlik sebeplerinden birisi olarak görülüyor.