ahmetbeyler
New member
İnsanları elleri ve ayakları yerde; bir nevi dört ayakları üzerinde yürümelerine sebep olan dört ayaklı sendromu yahut başka ismiyle Üner Tan sendromu, birinci sefer ülkemizde gözlemlenerek tıp literatürüne geçen bir rahatsızlık.
Evrimsel biyolog olan Üner Tan’ın dört ayaklı sendrom olarak da bilinen hastalık üzerinde yaptığı araştırmalar yardımıyla dünya çapında tıpta bu hastalığa ‘Üner Tan Sendromu’ denmekte. Bu değerli evrimsel biyoloğumuz, 85 yaşında geçtiğimiz günlerde hayata gözlerini yumdu. Biz de onun anısına ismi verilen dört ayaklı sendromu nedir sıradançe anlatalım istedik.
Dört ayaklı sendromu / Üner Tan sendromu nedir?
Üner Tan sendromu, insanların istikrar ve uyum kaybı yaşadıkları ve birlikteinde bilişsel bozuklukların da gözlemlendiği bir hastalık tipidir. Üner Tan sendromu bulunan herkes dört ayak üzerinde yürümez lakin istikrarlarını sık sık kaybederler. Üner Tan sendromuna sahip insanların nasıl yürüdüklerini üstteki görüntüde da bakılırsabilirsiniz.
Üner Tan sendromuna ne sebep olur?
Üner Tan sendromuna sebep olan şey ise genetik. İddia edebileceğiniz üzere akraba evliliği de bu hastalığın görülmesine büyük tesir ediyor. Aile içi evlilik ve üreme kararında otozomal resesif bir bozukluk ortaya çıkıyor. Kişinin kelam konusu rahatsızlığa sahip olması için her iki ebeveynden de birebir genin olumsuz istikamette değişmiş (mutasyonlu) iki kopyasını alması manasına gelen bu bozukluklar bir hayli hastalığa sebep oluyor.
Bunlardan biri olan bu sendromun alışılagelmiş temel özelliği ise dört ayaklılıktır. Beşerler iki ayak üzerinde durabilir lakin hareket etmek istediklerinde ellerinin üstüne çökerler ve birebir dört ayağa sahiplermiş üzere hareket ederler.
Üner Tan sendromu nasıl keşfedildi?
Dört ayaklı sendromuna sahip birinci aile olan Ulaş ailesi, Hatay’ın İskenderun bölgesinde yakınlarındaki küçük bir köyde bulundu. sonrasındasında Adana’da, Gaziantep’te ve Çanakkale yakınlarındaki iki küçük köyde de bu sendroma sahip aileler ortaya çıktı.
Üner Tan sendromundan etkilenen tüm bireylerde dik yürüme sırasında dinamik istikrar bozukluğu bulunuyordu ve dört ayak üzerinde yürümeyi alışkanlık edindikleri ortaya çıkmıştı. MRI taramaları, ailelerin üçünde yavaşça sıradanleştirilmiş serebral giruslu inferior serebellovermian hipoplazisi gösterdi, lakin dördüncü ailede olağan görünüyordu.
Üner Tan sendromu, ‘geriye dönük evrim’ mi?
Üner Tan, bu durumu keşfettiğinde buna ‘geriye dönük evrim’ ismini vermişti ve bu sendroma sahip insanların yürüyüşünü primatlara fazlaca benzetti. Lakin geriye dönük evrim terimi, Üner Tan sendromu için geçerli değil.
Bunun niçini ise geriye dönük evrimin bir soy çizgisinin kendi evrimsel süreci içerisinde cetlerinin özelliklerini ‘kademeli’ olarak geri kazanması demektir. Yani şayet geriye gerçek evrimleşebiliyor olsaydık birinci sırada primat olarak yürümek yer almazdı.
Üner Tan sendromunda gerçekleşen olay evrimden çok ‘atavizm’ olarak kıymetlendirilir. ‘Atavizm ne pekala?’ diyorsanız onu da çabucak cevaplayalım. Atavizm, mutasyon kararında rastgele bir ceddin özelliğini 1 jenerasyon boyunca ortaya çıkarabilen bir değişim çeşididir. Bu değişim kalıcı olursa geri evrim başlıyor olur. Atavizm ile geri evrim bağlantılıdır lakin tıpkı şey değildir.
Evrimsel biyolog olan Üner Tan’ın dört ayaklı sendrom olarak da bilinen hastalık üzerinde yaptığı araştırmalar yardımıyla dünya çapında tıpta bu hastalığa ‘Üner Tan Sendromu’ denmekte. Bu değerli evrimsel biyoloğumuz, 85 yaşında geçtiğimiz günlerde hayata gözlerini yumdu. Biz de onun anısına ismi verilen dört ayaklı sendromu nedir sıradançe anlatalım istedik.
Dört ayaklı sendromu / Üner Tan sendromu nedir?
Üner Tan sendromu, insanların istikrar ve uyum kaybı yaşadıkları ve birlikteinde bilişsel bozuklukların da gözlemlendiği bir hastalık tipidir. Üner Tan sendromu bulunan herkes dört ayak üzerinde yürümez lakin istikrarlarını sık sık kaybederler. Üner Tan sendromuna sahip insanların nasıl yürüdüklerini üstteki görüntüde da bakılırsabilirsiniz.
Üner Tan sendromuna ne sebep olur?
Üner Tan sendromuna sebep olan şey ise genetik. İddia edebileceğiniz üzere akraba evliliği de bu hastalığın görülmesine büyük tesir ediyor. Aile içi evlilik ve üreme kararında otozomal resesif bir bozukluk ortaya çıkıyor. Kişinin kelam konusu rahatsızlığa sahip olması için her iki ebeveynden de birebir genin olumsuz istikamette değişmiş (mutasyonlu) iki kopyasını alması manasına gelen bu bozukluklar bir hayli hastalığa sebep oluyor.
Bunlardan biri olan bu sendromun alışılagelmiş temel özelliği ise dört ayaklılıktır. Beşerler iki ayak üzerinde durabilir lakin hareket etmek istediklerinde ellerinin üstüne çökerler ve birebir dört ayağa sahiplermiş üzere hareket ederler.
Üner Tan sendromu nasıl keşfedildi?
Dört ayaklı sendromuna sahip birinci aile olan Ulaş ailesi, Hatay’ın İskenderun bölgesinde yakınlarındaki küçük bir köyde bulundu. sonrasındasında Adana’da, Gaziantep’te ve Çanakkale yakınlarındaki iki küçük köyde de bu sendroma sahip aileler ortaya çıktı.
Üner Tan sendromundan etkilenen tüm bireylerde dik yürüme sırasında dinamik istikrar bozukluğu bulunuyordu ve dört ayak üzerinde yürümeyi alışkanlık edindikleri ortaya çıkmıştı. MRI taramaları, ailelerin üçünde yavaşça sıradanleştirilmiş serebral giruslu inferior serebellovermian hipoplazisi gösterdi, lakin dördüncü ailede olağan görünüyordu.
Üner Tan sendromu, ‘geriye dönük evrim’ mi?
Üner Tan, bu durumu keşfettiğinde buna ‘geriye dönük evrim’ ismini vermişti ve bu sendroma sahip insanların yürüyüşünü primatlara fazlaca benzetti. Lakin geriye dönük evrim terimi, Üner Tan sendromu için geçerli değil.
Bunun niçini ise geriye dönük evrimin bir soy çizgisinin kendi evrimsel süreci içerisinde cetlerinin özelliklerini ‘kademeli’ olarak geri kazanması demektir. Yani şayet geriye gerçek evrimleşebiliyor olsaydık birinci sırada primat olarak yürümek yer almazdı.
Üner Tan sendromunda gerçekleşen olay evrimden çok ‘atavizm’ olarak kıymetlendirilir. ‘Atavizm ne pekala?’ diyorsanız onu da çabucak cevaplayalım. Atavizm, mutasyon kararında rastgele bir ceddin özelliğini 1 jenerasyon boyunca ortaya çıkarabilen bir değişim çeşididir. Bu değişim kalıcı olursa geri evrim başlıyor olur. Atavizm ile geri evrim bağlantılıdır lakin tıpkı şey değildir.