ahmetbeyler
New member
Hayata gözlerimizi açtığımız o anı hatırlamak ne kadar garip olurdu değil mi? Soluduğumuz birinci oksijenin ciğerlerimizde niye olduğu acı niçiniyle ağlamamız, annemizin kucağına verilmemiz, anne sütünün tadını birinci kere tatmamız üzere fazlaca kıymetli anların hiç birini hatırlayamayız. halbuki bu eşsiz anların bizde derin bir iz bırakması gerekmez miydi?
Bebeklik anılarımızı hiç bir vakit, 2-3 yaş ortasını hayli ender, 4-7 yaş ortasını ise fazlaca meçhul bir biçimde hatırlarız. İşte bu durumun bilimsel ismi “infatil amnezi” ya da “çocukluk amnezisi”dir. Merak edilen bu sorunun karşılığı beynin karmaşık işleyişinde gizli.
Akla gelen birinci olasılıklardan biri, bu anıların epey uzak geçmişte yaşandığı için hatırlanamıyor olmasıdır.
Kelebek Tesiri sinemasından bir sahne (Karakter, anne karnındaki halini hatırlayabiliyordu)
Ancak 10 yaşındaki bir çocuk yalnızca 9 yıl öncesini dahi hatırlayamazken 30 yaşındaki bir birey ise 9 yıl öncesinde yaşadıklarını uzun yıllar boyunca rahatlıkla hatırlayabilir. Yani uzak geçmişle bir ilgisi bulunmamaktadır.
Aslında bu durumun temel sebebi, bebeklerin hafızasının bir son kullanma tarihinin olmasıdır. Bu çağlarda hafıza gereğince gelişmez. Bir şeyleri hatırlama yeteneğimiz çocukluk periyodunda giderek artar. Yapılan bir deneyde; 6 aylık bebeklerin 24-48 saat kadar, 9 aylık bebeklerin 1-3 ay kadar, 2 yaşındaki çocukların ise 1 yıldan daha uzun bir süre boyunca, öğrendikleri davranışı hatırlayabildikleri tespit edilmiştir.
Bebeklerde örtük bellek daha tesirlidir, bu da sıradan nazaranvlerin yerine getirilmesini sağlayan prosedural belleğin alanına girer. Örneğin, nasıl yürüyeceğimizi örtük bellek yardımıyla hatırlarız.
Bebeklerin beynindeki nöron sayısının az olması da bu durumu tesirler.
Bir yenidoğanın beyni, yetişkin birinin beyninin çeyreği kadardır. 2 yaşında ise bu oran dörtte üçe yükselir. Bu büyüme yardımıyla nöronlar gelişir ve beyinde yeni kontaklar kurulur.
Beynimizde bulunan hipokampus, yaşantılarımız hakkındaki detaylarımizin oluşmasında belirleyici rol oynar. Ömürle tanıştığımız birinci senelerda hipokampusun değerli bir modülü olan “dentate gyrus”, süratli bir biçimde yeni nöronlar üretir. Bu taze nöronlar, hipokampal devrelere entegre olur.
Nöron üretimi erişkinlikte de devam eder fakat yaşımız ilerledikçe bunların üretiminde azalma olur. Yeni üretilen nöronlar, yeni temaslar oluşturmak için hipokampal devrelere entegre olduklarında var olan bellek ağlarının bozulmasına yol açarlar. Bellek ağlarının bozulması da bebeklik anılarının kaybedilmesine niye olur.
Sinirbilimciler Paul W. Frankland ve Sheena A. Josselyn’in çalışmaları, nöronların süratli büyümesi niçiniyle, bebeklik devrinde anıların saklandığı beyin devresinin engellendiğini doğrulamıştır.
Bebekler büyüdükçe nöronların üretim süreci olan nörojenez yavaşlar. bu biçimdece hipokampus istikrar kazanarak anıları daha uygun koruma eder.
Bilim insanı Paul W. Frankland’a nazaran; hayatımız boyunca yaşadıklarımızın pek birden fazla aslında hatırlanmaya değmeyecek kadar bayağı şeylerdir. Bir yetişkinin hafızasının sağlıklı olabilmesi için bir şeyleri hatırlama fonksiyonu yanı sıra bu bir epeyce gereksiz ve bayağı anıların temizleniyor olması da değerlidir. kimi vakit unutmak hafızamız için epey daha yararlı olabilir.
Peki siz bebeklik anılarınızı hatırlamak ister miydiniz? Hatta anne karnındaki anılarınızı bile?
Kaynaklar: National Library of Medicine, Nature NeuroScience, olağanüstü İspatlar, Society for Research in Child Development, The University of Queensland
Bebeklik anılarımızı hiç bir vakit, 2-3 yaş ortasını hayli ender, 4-7 yaş ortasını ise fazlaca meçhul bir biçimde hatırlarız. İşte bu durumun bilimsel ismi “infatil amnezi” ya da “çocukluk amnezisi”dir. Merak edilen bu sorunun karşılığı beynin karmaşık işleyişinde gizli.
Akla gelen birinci olasılıklardan biri, bu anıların epey uzak geçmişte yaşandığı için hatırlanamıyor olmasıdır.
Kelebek Tesiri sinemasından bir sahne (Karakter, anne karnındaki halini hatırlayabiliyordu)
Ancak 10 yaşındaki bir çocuk yalnızca 9 yıl öncesini dahi hatırlayamazken 30 yaşındaki bir birey ise 9 yıl öncesinde yaşadıklarını uzun yıllar boyunca rahatlıkla hatırlayabilir. Yani uzak geçmişle bir ilgisi bulunmamaktadır.
Aslında bu durumun temel sebebi, bebeklerin hafızasının bir son kullanma tarihinin olmasıdır. Bu çağlarda hafıza gereğince gelişmez. Bir şeyleri hatırlama yeteneğimiz çocukluk periyodunda giderek artar. Yapılan bir deneyde; 6 aylık bebeklerin 24-48 saat kadar, 9 aylık bebeklerin 1-3 ay kadar, 2 yaşındaki çocukların ise 1 yıldan daha uzun bir süre boyunca, öğrendikleri davranışı hatırlayabildikleri tespit edilmiştir.
Bebeklerde örtük bellek daha tesirlidir, bu da sıradan nazaranvlerin yerine getirilmesini sağlayan prosedural belleğin alanına girer. Örneğin, nasıl yürüyeceğimizi örtük bellek yardımıyla hatırlarız.
Bebeklerin beynindeki nöron sayısının az olması da bu durumu tesirler.
Bir yenidoğanın beyni, yetişkin birinin beyninin çeyreği kadardır. 2 yaşında ise bu oran dörtte üçe yükselir. Bu büyüme yardımıyla nöronlar gelişir ve beyinde yeni kontaklar kurulur.
Beynimizde bulunan hipokampus, yaşantılarımız hakkındaki detaylarımizin oluşmasında belirleyici rol oynar. Ömürle tanıştığımız birinci senelerda hipokampusun değerli bir modülü olan “dentate gyrus”, süratli bir biçimde yeni nöronlar üretir. Bu taze nöronlar, hipokampal devrelere entegre olur.
Nöron üretimi erişkinlikte de devam eder fakat yaşımız ilerledikçe bunların üretiminde azalma olur. Yeni üretilen nöronlar, yeni temaslar oluşturmak için hipokampal devrelere entegre olduklarında var olan bellek ağlarının bozulmasına yol açarlar. Bellek ağlarının bozulması da bebeklik anılarının kaybedilmesine niye olur.
Sinirbilimciler Paul W. Frankland ve Sheena A. Josselyn’in çalışmaları, nöronların süratli büyümesi niçiniyle, bebeklik devrinde anıların saklandığı beyin devresinin engellendiğini doğrulamıştır.
Bebekler büyüdükçe nöronların üretim süreci olan nörojenez yavaşlar. bu biçimdece hipokampus istikrar kazanarak anıları daha uygun koruma eder.
Bilim insanı Paul W. Frankland’a nazaran; hayatımız boyunca yaşadıklarımızın pek birden fazla aslında hatırlanmaya değmeyecek kadar bayağı şeylerdir. Bir yetişkinin hafızasının sağlıklı olabilmesi için bir şeyleri hatırlama fonksiyonu yanı sıra bu bir epeyce gereksiz ve bayağı anıların temizleniyor olması da değerlidir. kimi vakit unutmak hafızamız için epey daha yararlı olabilir.
Peki siz bebeklik anılarınızı hatırlamak ister miydiniz? Hatta anne karnındaki anılarınızı bile?
Kaynaklar: National Library of Medicine, Nature NeuroScience, olağanüstü İspatlar, Society for Research in Child Development, The University of Queensland