semaver
New member
“Hayatta en gerçek mürşid ilimdir, fendir. İlim ve fenden diğer yol gösterici aramak gaflettir, dalalettir, cehalettir.”
Ulu başkanımız Atatürk’ün bu meşhur kelamı ile başlayalım yazımıza. Medeniyetimiz bugüne kadar biroldukça şeyi keşfetti ve icat etti, hala da bunları yapmaya devam ediyor. Bunların tamamı fizik ve matematik kanunlarının kimya ve biyoloji bilimleriyle yoğurulması yardımıyla elde edilebilmiştir.
Yüzlerce yolcuyu bir kıtadan başkasına taşıyabilen devasa uçakların gökte uçuyor olması da bilim yardımıyladir, akıllı telefonlarımızla her an bütün dünya ile irtibat halinde olabilmemiz de.
Bilimin gösterdiği yoldan ilerlemeksizin dünyamızdan fırlatılan irice bir buzdolabı büyüklüğünde uzay aracını 10 yıl boyunca uzayda 6,4 milyon kilometre yol kat ettikten daha sonra bir kuyruklu yıldıza indirilmesi mümkün olabilir mi?
Yahut mikroskobu icat edip mikroorganizmaları keşfetmeden bunlardan kimilerinin hastalık etkeni olduğunu bulabilir miydik bilim olmasa? Ve bunlara karşı tedaviler geliştirebilir miydik?
Önümüzdeki on yıllar ortasında Mars’a insan gönderebilir miyiz ya da artan insan nüfusunun beslenmesi için tarımı geliştirebilir miyiz yalnızca epeyce isteyip arzulamakla?
Bilim, günümüzde insan davranışlarından, bitkilerin kökleri aracılığıyla birbirleriyle nasıl irtibat kurduğuna, nano materyal biliminden, binlerce metre derinlerde sualtı dünyasına ilişkin canlıların incelenmesine, volkanlardan ve yer kabuğunun sismik hareketlerinden, gök cisimlerinin hareketlerine kadar birfazlaca alana yayılmış bulunmasına karşın formları daima birebirdir ve hiç değişmez.
Öncelikle kuşkucudur bilim, her söylenene inanmaz. Akabinde gözlemcidir, uzun uzun kayıtlar meblağ, izler, gözler. daha sonrasında ise deney yapar ve bu deneyleri tekrar edip deliller.
Örneğin bilim söğüt ağacı kabuğunun ağrı kesici ve ateş düşürücü tesirini müşahedeler, bunu yapanın hangi unsur ortaya koyar, deneylerle test eder ve şayet kanıtlanmış bir tesir bulursa bunu insanın kullanabileceği bir “ilaç” (Aspirin) haline getirip insanlığın kullanmasına sunar. elbette bütün bunlar bir parmak şaklaması mühletince olamaz ve fazlaca uzun mühletler, tahminen de onlarca yıl gerektirir.
Günümüzde, binlerce hususun en az on yıl süren ve yaklaşık bir milyar Amerikan Dolarını aşan maliyetli araştırma ve deneme süreçlerinin sonunda bir ilacın geliştirilebildiğini biliyoruz. Bu müddet boyunca yalnızca bir unsurun beşerler (ve öteki hayvanlar) üstündeki tesir, yan tesir, toksisite, doz, emilim yeri ve oranı, bedendeki dağılımı, hangi organ yahut dokuda dönüşüme uğradığı, hangi organ yahut sistem aracılığıyla bedenden uzaklaştırıldığı ve bütün bunların ne kadar müddette gerçekleştiği üzere binlerce bilgi elde edilir. Düşünebiliyor musunuz yalnızca bir tek unsur için binlerce sayfa tutan veri! Ve bu sürecin sonunda öteki 9999 tane aday husus elendikten daha sonra yalnızca 1 tanesi hastalıkların tedavisinde ilaç olarak insanlığın kullanmasına sunulur.
Bitkiler de canlı organizmalardır ve binlerce farklı unsurun, farklı oranlarda yahut ölçülerde bir ortada bulunmasıyla oluşurlar. ötürüsıyla kök, kabuk, yaprak, meyve üzere bir bitki kısmının, bir hastalık tedavisi için tüketilmesi ile farklı özellikteki binlerce unsur insan bedenine alınmış olur.
Bunlar içinde o hastalığa âlâ gelebilecek unsurlar olabileceği üzere tam bilakis makus gelebilecek, hatta o şahsa ziyan verebilecek hususlar de bulunabilir. Bu niçinle tıp yahut daha özelinde farmakoloji bilimi bitkinin ortasındaki hangi hususun hangi tesire niye olduğunu araştırır ve bulur. Baş ağrısı için Aspirin almak akılcı bir yaklaşımdır lakin başınız ağrıdığında söğüt ağacı kabuğu alırsanız ıstırabınız azalmaz mı?
Çabucak yanıtlayalım; azalma mümkünlüğü var, zira Aspirin’in ortasındaki etken husus salisilik asittir ve bu unsur söğüt ağacında da bulunur. Fakat burada yanıtlanması gereken birinci soru şu; ne kadar almalıyız? O denli ya “azı karar, birçok zarar” diye son derece değerli bir atasözümüz var; ya ziyan görürsek, o denli değil mi?
Bu durumda ağrımızın kesilmesinin yanı sıra ziyan görme olasılığımız da var, ya da ne istenen, ne de istenmeyen hiç bir tesirin ortaya çıkmama mümkünlüğü da. Bu durumda alınacak ölçü değerlidir. Pekala, diyelim ki bizim aktar “bir tutam” üzere son derece bilimsel (!) ve kozmik (!) bir ünite üzerinden tavsiyede bulundu lakin hangi söğüt ağacının kabuğundan bir tutam?
Dere kenarındaki mi yoksa daha içerilerdeki mi? Ya da deniz düzeyindeki söğüt ağacının kabuğu mu yoksa sizin 1000 metrenin üzerindeki yaylanın söğüt ağacının kabuğu mu? Yahut yağışlı mevsimin akabinde toplanan kabuk mu yoksa kurak mevsimde toplanan mı? Toprak çeşidinin, etraftaki sanayi tesislerinin, doğal bitki örtüsünün yahut hayvan çeşitliliğinin söğüt ağacının salisilik asit içeriğini etkileyebilir mi? Yani anlaşılacağı üzere fazlaca fazla sayıda değişken söğüt ağacı kabuğunun ortasındaki salisilik asit ölçülerini değiştirebilir.
Bu durumda, hiç bir tesirin çıkmaması olasılığından başlayıp ziyan görülmesi, hatta vefat muhtemelliğine kadar yayılan geniş bir yelpazede tam da gerçek dozu bulup ağrıdan kurtulmayı hayal etmek, işi ziyadesiyle talihe bırakmak değil de nedir? halbuki bilim bunu sizin yerinize araştırmış ve ortaya koymuştur aslına bakarsanız, alırsınız bir tablet Aspirin, olur biter. İçine 500 miligram salisilik asit konulmuştur ve bir dolu test ile bu ölçü garanti edilmiştir. Aspirin’in ayrıyeten her gün 100 miligram üzere daha düşük dozlarda tertipli olarak alınmasının kalp damar sıhhatine son derece olumlu tesirler kazandırdığı da diğer bir bilimsel gerçektir. İltihabi durumların baskılanması için ise 1000 miligram üzere daha yüksek dozların gerekli olduğu bilgisi de köşe başındaki aktar değil onlarca bilim insanı tarafınca üretilmiştir.
Her gün televizyonlarda uzunluk gösteren ve aslen tıp ve sıhhat mesleği mensubu bile olmayan lakin “profesör” üzere akademik unvanlarından dolayı o denli sanılan kimi şahıslar ilaçların kimyasal, bitkilerin ise doğal olduklarını sav ederek (tam anlamıyla) sizleri kandırmaktadır. halbuki tütün de bir bitkidir ve bu akılla devam edecek olursak tütünün de ziyanı yoktur ve yararlıdır diyebiliriz. Ayrıyeten kimi zehirli mantarların, yılan yahut akrep zehrinin de doğal oldukları unutulmamalıdır. Üstelik canlı yahut cansız her şey atom ve moleküllerden oluşmaktadır, yani her unsur aslında o denli ya da bu biçimde kimyasaldır.
Kanser, diyabet, romatoid artrit üzere hastalıklarda tıp biliminin (hemen hemen) tahlili bulamamış olması insanları şarlatanların oyunlarına açık hale getirmektedir. Obezite, kellik-tüylenme, genç kalma-yaşlanmama, sağlıklı olma üzere kozmetik sayılabilecek alanlarda ise büsbütün yetersiz kalan tıbbın, çabucak o yerde bitiveren* alternatifleri (!) aslına bakarsanız ortalıkta at koşturmaktadır.
Bulunması halinde maddi manevi olağanüstü hasılatlar getireceği için bütün bilim topluluğunun, ilaç sanayisinin, sıhhat otoritelerinin ve geri ödeme kuruluşlarının bilimsel araştırmalar yaparak bulmaya çalıştığı ancak hala ulaşamadığı tedavileri, sizin mahalledeki aktarın, televizyondaki doktorumsu şahsın yahut bilmem neredeki hacının-hocanın bulmuş olma mümkünlüğünü düşünmek ve ona bakılırsa davranmak akılcı olmaktır.
Gerisi ise laf ü güzaftır**. Yani başınız ağrıdığında bilimin bizlere sunmuş olduğu Aspirin’i içmek yerine, komşunun önerdiği söğüt ağacı kabuğundan bir tutam yutmak birebir üzere nazarannse de asla birebir şey değildir. Ortalarında epeyce bariz bir fark vardır ve bu farkın ismi bilimdir.
Sonuç olarak bilime inanmak ve güvenmek üzerinde yapacağınız tercih, sıhhatinizi ve cebinizdeki parayı korumak ile kaybetmek içindeki bir tercihtir, birebir beyaz ile siyah üzere.
Gelin, bilimin akılcı bakış açısıyla bir de şu duruma yorum yapalım. Çoğumuz gerilim dolu iş ömrümüzde bunalırken yahut kalabalık bir metropolün karmaşası ortasında var olma çabası verirken ya da sigara içerken yahut spor ve fizikî aktivite nedir unutmuşken kendimize verdiğimiz ziyanı hiç hesaba katmayız lakin alışveriş yaparken yumurtanın organik mi, domatesin doğal mı, etin saf mı olduğu konusunda baş yorar dururuz.
Terazinin bir kefesine iş gerilimini, sigarayı, büyükşehrin karmaşasını ve hareketsizliğinizi koyun, öbür kefesine de organik, doğal, saf eser tüketimi ile elde edeceğimiz yararları. Hangi taraf daha ağır bastı? Evet, işte bu! Akılcı düşününce doğruyu buldunuz siz de. Yani sigara içmeye devam ederken sizde oluşan ziyana 1000 dersek organik pazardan alacağınız sebze-meyveyi tüketerek elde edeceğiniz 1 yarar ile ömrünüzü uzatamayacağınız açık.
Organik eser tüketmeyin demediğimi lakin var olan ziyanlı alışkanlıklarınızı yahut ömür üslubunuzu değiştirmeden bunları yapmanızın pek de manalı ve mantıklı olmadığını söz etmeye çalıştığımı anladınız olağan olarak.
Akılcı olun, sağlıklı kalın, paranızı ona buna kaptırmayın…
*Bitmek: Yetişmek manasında kullanılmıştır.
*Laf ü güzaf: Boş laf.
Ulu başkanımız Atatürk’ün bu meşhur kelamı ile başlayalım yazımıza. Medeniyetimiz bugüne kadar biroldukça şeyi keşfetti ve icat etti, hala da bunları yapmaya devam ediyor. Bunların tamamı fizik ve matematik kanunlarının kimya ve biyoloji bilimleriyle yoğurulması yardımıyla elde edilebilmiştir.
Yüzlerce yolcuyu bir kıtadan başkasına taşıyabilen devasa uçakların gökte uçuyor olması da bilim yardımıyladir, akıllı telefonlarımızla her an bütün dünya ile irtibat halinde olabilmemiz de.
Bilimin gösterdiği yoldan ilerlemeksizin dünyamızdan fırlatılan irice bir buzdolabı büyüklüğünde uzay aracını 10 yıl boyunca uzayda 6,4 milyon kilometre yol kat ettikten daha sonra bir kuyruklu yıldıza indirilmesi mümkün olabilir mi?
Yahut mikroskobu icat edip mikroorganizmaları keşfetmeden bunlardan kimilerinin hastalık etkeni olduğunu bulabilir miydik bilim olmasa? Ve bunlara karşı tedaviler geliştirebilir miydik?
Önümüzdeki on yıllar ortasında Mars’a insan gönderebilir miyiz ya da artan insan nüfusunun beslenmesi için tarımı geliştirebilir miyiz yalnızca epeyce isteyip arzulamakla?
Bilim, günümüzde insan davranışlarından, bitkilerin kökleri aracılığıyla birbirleriyle nasıl irtibat kurduğuna, nano materyal biliminden, binlerce metre derinlerde sualtı dünyasına ilişkin canlıların incelenmesine, volkanlardan ve yer kabuğunun sismik hareketlerinden, gök cisimlerinin hareketlerine kadar birfazlaca alana yayılmış bulunmasına karşın formları daima birebirdir ve hiç değişmez.
Öncelikle kuşkucudur bilim, her söylenene inanmaz. Akabinde gözlemcidir, uzun uzun kayıtlar meblağ, izler, gözler. daha sonrasında ise deney yapar ve bu deneyleri tekrar edip deliller.
Örneğin bilim söğüt ağacı kabuğunun ağrı kesici ve ateş düşürücü tesirini müşahedeler, bunu yapanın hangi unsur ortaya koyar, deneylerle test eder ve şayet kanıtlanmış bir tesir bulursa bunu insanın kullanabileceği bir “ilaç” (Aspirin) haline getirip insanlığın kullanmasına sunar. elbette bütün bunlar bir parmak şaklaması mühletince olamaz ve fazlaca uzun mühletler, tahminen de onlarca yıl gerektirir.
Günümüzde, binlerce hususun en az on yıl süren ve yaklaşık bir milyar Amerikan Dolarını aşan maliyetli araştırma ve deneme süreçlerinin sonunda bir ilacın geliştirilebildiğini biliyoruz. Bu müddet boyunca yalnızca bir unsurun beşerler (ve öteki hayvanlar) üstündeki tesir, yan tesir, toksisite, doz, emilim yeri ve oranı, bedendeki dağılımı, hangi organ yahut dokuda dönüşüme uğradığı, hangi organ yahut sistem aracılığıyla bedenden uzaklaştırıldığı ve bütün bunların ne kadar müddette gerçekleştiği üzere binlerce bilgi elde edilir. Düşünebiliyor musunuz yalnızca bir tek unsur için binlerce sayfa tutan veri! Ve bu sürecin sonunda öteki 9999 tane aday husus elendikten daha sonra yalnızca 1 tanesi hastalıkların tedavisinde ilaç olarak insanlığın kullanmasına sunulur.
Bitkiler de canlı organizmalardır ve binlerce farklı unsurun, farklı oranlarda yahut ölçülerde bir ortada bulunmasıyla oluşurlar. ötürüsıyla kök, kabuk, yaprak, meyve üzere bir bitki kısmının, bir hastalık tedavisi için tüketilmesi ile farklı özellikteki binlerce unsur insan bedenine alınmış olur.
Bunlar içinde o hastalığa âlâ gelebilecek unsurlar olabileceği üzere tam bilakis makus gelebilecek, hatta o şahsa ziyan verebilecek hususlar de bulunabilir. Bu niçinle tıp yahut daha özelinde farmakoloji bilimi bitkinin ortasındaki hangi hususun hangi tesire niye olduğunu araştırır ve bulur. Baş ağrısı için Aspirin almak akılcı bir yaklaşımdır lakin başınız ağrıdığında söğüt ağacı kabuğu alırsanız ıstırabınız azalmaz mı?
Çabucak yanıtlayalım; azalma mümkünlüğü var, zira Aspirin’in ortasındaki etken husus salisilik asittir ve bu unsur söğüt ağacında da bulunur. Fakat burada yanıtlanması gereken birinci soru şu; ne kadar almalıyız? O denli ya “azı karar, birçok zarar” diye son derece değerli bir atasözümüz var; ya ziyan görürsek, o denli değil mi?
Bu durumda ağrımızın kesilmesinin yanı sıra ziyan görme olasılığımız da var, ya da ne istenen, ne de istenmeyen hiç bir tesirin ortaya çıkmama mümkünlüğü da. Bu durumda alınacak ölçü değerlidir. Pekala, diyelim ki bizim aktar “bir tutam” üzere son derece bilimsel (!) ve kozmik (!) bir ünite üzerinden tavsiyede bulundu lakin hangi söğüt ağacının kabuğundan bir tutam?
Dere kenarındaki mi yoksa daha içerilerdeki mi? Ya da deniz düzeyindeki söğüt ağacının kabuğu mu yoksa sizin 1000 metrenin üzerindeki yaylanın söğüt ağacının kabuğu mu? Yahut yağışlı mevsimin akabinde toplanan kabuk mu yoksa kurak mevsimde toplanan mı? Toprak çeşidinin, etraftaki sanayi tesislerinin, doğal bitki örtüsünün yahut hayvan çeşitliliğinin söğüt ağacının salisilik asit içeriğini etkileyebilir mi? Yani anlaşılacağı üzere fazlaca fazla sayıda değişken söğüt ağacı kabuğunun ortasındaki salisilik asit ölçülerini değiştirebilir.
Bu durumda, hiç bir tesirin çıkmaması olasılığından başlayıp ziyan görülmesi, hatta vefat muhtemelliğine kadar yayılan geniş bir yelpazede tam da gerçek dozu bulup ağrıdan kurtulmayı hayal etmek, işi ziyadesiyle talihe bırakmak değil de nedir? halbuki bilim bunu sizin yerinize araştırmış ve ortaya koymuştur aslına bakarsanız, alırsınız bir tablet Aspirin, olur biter. İçine 500 miligram salisilik asit konulmuştur ve bir dolu test ile bu ölçü garanti edilmiştir. Aspirin’in ayrıyeten her gün 100 miligram üzere daha düşük dozlarda tertipli olarak alınmasının kalp damar sıhhatine son derece olumlu tesirler kazandırdığı da diğer bir bilimsel gerçektir. İltihabi durumların baskılanması için ise 1000 miligram üzere daha yüksek dozların gerekli olduğu bilgisi de köşe başındaki aktar değil onlarca bilim insanı tarafınca üretilmiştir.
Her gün televizyonlarda uzunluk gösteren ve aslen tıp ve sıhhat mesleği mensubu bile olmayan lakin “profesör” üzere akademik unvanlarından dolayı o denli sanılan kimi şahıslar ilaçların kimyasal, bitkilerin ise doğal olduklarını sav ederek (tam anlamıyla) sizleri kandırmaktadır. halbuki tütün de bir bitkidir ve bu akılla devam edecek olursak tütünün de ziyanı yoktur ve yararlıdır diyebiliriz. Ayrıyeten kimi zehirli mantarların, yılan yahut akrep zehrinin de doğal oldukları unutulmamalıdır. Üstelik canlı yahut cansız her şey atom ve moleküllerden oluşmaktadır, yani her unsur aslında o denli ya da bu biçimde kimyasaldır.
Kanser, diyabet, romatoid artrit üzere hastalıklarda tıp biliminin (hemen hemen) tahlili bulamamış olması insanları şarlatanların oyunlarına açık hale getirmektedir. Obezite, kellik-tüylenme, genç kalma-yaşlanmama, sağlıklı olma üzere kozmetik sayılabilecek alanlarda ise büsbütün yetersiz kalan tıbbın, çabucak o yerde bitiveren* alternatifleri (!) aslına bakarsanız ortalıkta at koşturmaktadır.
Bulunması halinde maddi manevi olağanüstü hasılatlar getireceği için bütün bilim topluluğunun, ilaç sanayisinin, sıhhat otoritelerinin ve geri ödeme kuruluşlarının bilimsel araştırmalar yaparak bulmaya çalıştığı ancak hala ulaşamadığı tedavileri, sizin mahalledeki aktarın, televizyondaki doktorumsu şahsın yahut bilmem neredeki hacının-hocanın bulmuş olma mümkünlüğünü düşünmek ve ona bakılırsa davranmak akılcı olmaktır.
Gerisi ise laf ü güzaftır**. Yani başınız ağrıdığında bilimin bizlere sunmuş olduğu Aspirin’i içmek yerine, komşunun önerdiği söğüt ağacı kabuğundan bir tutam yutmak birebir üzere nazarannse de asla birebir şey değildir. Ortalarında epeyce bariz bir fark vardır ve bu farkın ismi bilimdir.
Sonuç olarak bilime inanmak ve güvenmek üzerinde yapacağınız tercih, sıhhatinizi ve cebinizdeki parayı korumak ile kaybetmek içindeki bir tercihtir, birebir beyaz ile siyah üzere.
Gelin, bilimin akılcı bakış açısıyla bir de şu duruma yorum yapalım. Çoğumuz gerilim dolu iş ömrümüzde bunalırken yahut kalabalık bir metropolün karmaşası ortasında var olma çabası verirken ya da sigara içerken yahut spor ve fizikî aktivite nedir unutmuşken kendimize verdiğimiz ziyanı hiç hesaba katmayız lakin alışveriş yaparken yumurtanın organik mi, domatesin doğal mı, etin saf mı olduğu konusunda baş yorar dururuz.
Terazinin bir kefesine iş gerilimini, sigarayı, büyükşehrin karmaşasını ve hareketsizliğinizi koyun, öbür kefesine de organik, doğal, saf eser tüketimi ile elde edeceğimiz yararları. Hangi taraf daha ağır bastı? Evet, işte bu! Akılcı düşününce doğruyu buldunuz siz de. Yani sigara içmeye devam ederken sizde oluşan ziyana 1000 dersek organik pazardan alacağınız sebze-meyveyi tüketerek elde edeceğiniz 1 yarar ile ömrünüzü uzatamayacağınız açık.
Organik eser tüketmeyin demediğimi lakin var olan ziyanlı alışkanlıklarınızı yahut ömür üslubunuzu değiştirmeden bunları yapmanızın pek de manalı ve mantıklı olmadığını söz etmeye çalıştığımı anladınız olağan olarak.
Akılcı olun, sağlıklı kalın, paranızı ona buna kaptırmayın…
*Bitmek: Yetişmek manasında kullanılmıştır.
*Laf ü güzaf: Boş laf.