Ağrı Kesiciler Ağrıyan Yeri Nasıl Buluyor?

ahmetbeyler

New member
Ağrı kesicilerin tarihi epeyce eskilere uzanıyor. Sümer’de, Antik Yunan’da ve Mısır’da mersin ağacının yapraklarında bulunan salisilik asit, ağrıyı dindirmek için kullanılıyordu. Çağdaş tıbbın babası Hipokrat ise söğüt kabuğunu ağrı kesici olarak kullanırdı.

18. yüzyılda söğüt ağacının kabuğundan elde edilen toz; ağrı, ateş ve iltihap durumlarında ilaç olarak kullanıldı. Çağdaş manada birinci ilaç ise bir daha söğüt kabuğundan yapılan aspirindir. Saf biçimde asetilsalisilik asit(ASA) molekülünün sentezlenmesiyle piyasaya sürülmüştür. Pekala insanlık tarihinde bu kadar eskiye uzanan ağrı kesiciler nasıl oluyor da ağrıyı dindirmeyi başarıyor?

Ağrı düzeneğinin işleyişi çok karmaşıktır.


Bedenimizin rastgele bir yerindeki hücrelerde bir sorun olduğunda anlık olarak bu problemden haberdar olamayız. Zira hücre seviyesinde gerçekleşir. Bedenimiz sonrasındasında “araşidonik asit” salgılayarak sıkıntıdan haberdar olmamızı sağlar.

Araşidonik asit, hücrelerdeki siklooksijenza (COX) ismindeki enzimlere bağlanır ve prostaglandin oluşmasını sağlar. Bu sayede ağrı reseptörleri durumdan haberdar olur. Bu reseptörler omurilik ve deri içinde, kaslarda, birtakım iç organlarda ve dişlerimizde mevcuttur. Reseptörler hayli süratli bir biçimde bu ayrıntıları beynimize iletir. Yani ağrıyı hissetmemizin öncesinde bu yansıma ve etkileşim zinciri yaşanır.

Pekala ağrı kesiciler ağrıyı nasıl keser?

Aspirin’in kristal halini gösteren makro çekim.

Aspirin üzere sıradan ağrı kesiciler ağrıyan bölgeyle temas ederek “prostaglandin” isimli kimyasal hususun üretimini sonlandırır. Bu sayede hudut uçları beynimize ağrı uyarısı gönderemez ya da gönderilen ihtar şiddeti azalır.

Ağrı başlamadan evvel hücrelerde araşidonik asit salgılandığını ve bunların siklooksijenaz enzimleri ile bağlanarak prostaglandin oluşumunu sağladığını belirtmiştik. Siklooksijenaz enzimlerinin etkin bölgeleri araşidonik asit ile anahtar-kilit misali pek uyumludur. Ağrı kesiciler ortaya girip bağlanmayı mahzurlar ve ağrı sinyallerinin beynimize iletilmesinin önüne geçer.

İlaçlar bedenin tamamına yayılır, muhakkak bir noktaya odaklanmaz.


Şayet belirli noktalara gidebilselerdi epey daha düşük dozda ilaç almak kâfi olurdu. Bu sayede ilaçların yan tesirleri de kıymetli ölçüde azalırdı. Ayrıyeten ağrı kesicilerin ağrının sebebini kökten çözmediğini hatırlatmakta yarar var. Yalnızca beynimizin ağrıyı algılamasını süreksiz müddetliğine durdurur. Bu niçinle ağrının kaynağının tedavi edilmesi pek değerlidir.

Kaynaklar: 1, 2
 
Üst