Yeni Bir Buz Formu Keşfedildi: Sıvı Su Üzere Lakin Buz

ahmetbeyler

New member
yaşamın kaynağı olarak gösterilen suyun birden çok formu bulunuyor. Su ve formları üzerinde araştırma yapan bilim insanları, suyun donma hali olan buz için yeni bir çeşit keşfettiler. University College London ve Cambridge Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bildiğimiz tüm başka buzlardan daha epey sıvıya benzeyen yeni bir buz çeşidi keşfettiler.

Amorf buz çeşidine ilişkin olan MDA isimli bu buz halsız. Yani molekülleri daha fazlaca suda olduğu üzere sistemsiz bir biçimde. Dünya üzerinde genel olarak tertipli bir yapıya sahip kristal buz görüyoruz. Amorf buz tipi aslında başımızı uzaya yönlendirdiğimizde karşımıza çıkan ana buz çeşidi olarak biliniyor.

Uzay üzere soğuk ortamlar buzun kristal oluşturacak termal gücünün oluşmamasına niye oluyor.


Science mecmuasında yayımlanan çalışmaya göre araştırma takımı, -200 santigrat dereceye kadar soğutulmuş metal kavanozun içerisine kolay buzlarla çelik topları ekleyip güçlüce çalkaladılar. Bilyeli öğütme ismi verilen bu süreç kararında buzun farklı bir formu ortaya çıktı.

Sıvı su ile birebir yoğunlukta buz oluştu.


Bu süreç kararında olağan koşullarda daha küçük bayağı buz modüllerinin olması beklenirdi, lakin bunun yerine sıvı su ile birebir yoğunlukta katı biçimdeki suya benzeyen formsuz buz formu oluştu. Bilim insanları; bu yeni buza “Medium-ensity Amorphou (MDA)” ismini verdiler.

Bu buz tipi aslında uzayda çoğunlukla bulunan bir çeşit.


Araştırma takımı, Jüpiter, Satürn üzere gaz devlerinin oluşturduğu gelgit kuvvetlerinin, bu bilyeli öğütme sistemine misal bir tesir yaptıklarını belirtti. Daha epey ince beyaz bir toza benzeyen bu buz çeşidinin dış Güneş Sistemi’nin buz uydularında da var olabileceği öne sürüldü.

MDA, buz sarsıntılarını tetikleyebilir.


Özel bir buz tipi olan MDA, bir daha ısıtılıp kristalleştirildiğinde olağanüstü ölçüde ısı açığa çıkarabiliyor. Bu da Jüpiter’in Ganymede uydusunda olduğu üzere kilometrelerce kalınlıktaki buz örtüsü üstündeki tektonik hareketler ve “buz depremleri” oluşmasına niye oluyor.

20 kristal buz formunu biliyoruz, lakin amorf buz tiplerinde araştırmalar yetersiz.


University College London’da Profesör Christoph Salzmann, “Su tüm hayatın temelidir. Varlığımız buna bağlı, onu aramak için uzay bakılırsavleri başlatıyoruz, lakin makul bir bakış açısından tam olarak anlaşılmış. Şu ana kadar 20 kristal buz formu biliyoruz, fakat daha evvel yüksek yoğunluklu ve düşük yoğunluklu amorf buzlar olarak bilinen sadece iki ana amorf buz tipi keşfedildi. Bu keşif, sıvı su ve onun birfazlaca anormalliği hakkındaki anlayışımız için geniş kapsamlı sonuçlara sahip olabilir.” tabirlerini kullandı.
 
Üst