ahmetbeyler
New member
İnsanlık tarihli en büyük başarılardan biri ateşin denetiminin sağlanmış olmasıdır. bu biçimdece beşerler geceleri inançta kalabilmeye, yemeklerini pişirebilmeye ve soğuktan korunmaya imkan sağlamıştı. daha sonrasında jenerasyonlar boyunca geceleri aydınlatmış olsak da, yapay ışıkların yaşamımıza girmesiyle birlikte bu korunma durumu yerini adeta bir ışık gösterisine bıraktı.
Bilim beşerlerine göre bu yapay ışıklar beşerler üzerinde olumsuz tesirlere sahip olabiliyor, mesela bazı hormanların salgılanması konusunda meseleler yaşayabiliyoruz. Öte yandan biz bu sıkıntıları bir biçimde ortadan kaldırabiliyor olsak da bir de bizim yarattığımız yapay ışık kirliliği yüzünden mağdur olan öteki canlılar var: hayvanlar.
Yapay ışıklar hayvanlar için büyük risk
Ülkemizin Akdeniz kıyıları, bilhassa Belek, Dalyan gibi bölgeler soyu korunma altına alınmış olan Caretta Caretta’ların doğum yaptığı bölgeler olarak biliniyor. Bu bölgede bebek kaplumbağlar yumurtadan çıktıktan daha sonra ay ışığı ve yakamozlara bakarak denizi bulabiliyor. Bu niçinle kaplumbağalar yumurtadan çıkacağı vakit özel olarak etraftaki ışıklar kapatılır. Lakin ışık sadece onları etkilemiyor.
Güveler, kelebekler, hayli sayıda böcek türü, gece yaşayan canlılar da ekosistemin kıymetli bir kesimi. Yapay ışık bu canlıların da hayatını pek önemli biçimde etkiliyor. Örneğin birtakım endemik çeşitler, ay ışığında çiftleşme dansı yapmak yerine gelip konutların lambalarının etrafında dönüyorlar.
Araştırmacılar, her yıl yapay ışık oranının %2 ile %6 içinde değişen oranlarda artış gösterdiğini söz ediyor. Işık kirliliği arttıkça canlıların ömür döngüsü de bozuluyor. Canlıların hayatı aslında uyku, beslenme, dinlenme ve üreme döngüsü formunda geçer. Yapay ışıklar hem gün döngüsü birebir vakitte mevsim algısı konsundan hayvanların yanılmasına niye oluyor. Her yıl milyonlarca canlı bu niçinle ölüyor.
Bilim beşerlerine göre bu durumun çözülmesi için kimi adımlar atılması gerekiyor. Örneğin ayın ya da yakamozların ışığına hiç benzemeyen, kısık ışıklar kullanmak kablumbağaların yolunu şaşırmasına mahzur olabiliyor. Öte yandan ışık kirliliği en kolay çözülecek sıkıntılardan biri olarak gösteriliyor.
Bilim beşerlerine göre bu yapay ışıklar beşerler üzerinde olumsuz tesirlere sahip olabiliyor, mesela bazı hormanların salgılanması konusunda meseleler yaşayabiliyoruz. Öte yandan biz bu sıkıntıları bir biçimde ortadan kaldırabiliyor olsak da bir de bizim yarattığımız yapay ışık kirliliği yüzünden mağdur olan öteki canlılar var: hayvanlar.
Yapay ışıklar hayvanlar için büyük risk
Ülkemizin Akdeniz kıyıları, bilhassa Belek, Dalyan gibi bölgeler soyu korunma altına alınmış olan Caretta Caretta’ların doğum yaptığı bölgeler olarak biliniyor. Bu bölgede bebek kaplumbağlar yumurtadan çıktıktan daha sonra ay ışığı ve yakamozlara bakarak denizi bulabiliyor. Bu niçinle kaplumbağalar yumurtadan çıkacağı vakit özel olarak etraftaki ışıklar kapatılır. Lakin ışık sadece onları etkilemiyor.
Güveler, kelebekler, hayli sayıda böcek türü, gece yaşayan canlılar da ekosistemin kıymetli bir kesimi. Yapay ışık bu canlıların da hayatını pek önemli biçimde etkiliyor. Örneğin birtakım endemik çeşitler, ay ışığında çiftleşme dansı yapmak yerine gelip konutların lambalarının etrafında dönüyorlar.
Araştırmacılar, her yıl yapay ışık oranının %2 ile %6 içinde değişen oranlarda artış gösterdiğini söz ediyor. Işık kirliliği arttıkça canlıların ömür döngüsü de bozuluyor. Canlıların hayatı aslında uyku, beslenme, dinlenme ve üreme döngüsü formunda geçer. Yapay ışıklar hem gün döngüsü birebir vakitte mevsim algısı konsundan hayvanların yanılmasına niye oluyor. Her yıl milyonlarca canlı bu niçinle ölüyor.
Bilim beşerlerine göre bu durumun çözülmesi için kimi adımlar atılması gerekiyor. Örneğin ayın ya da yakamozların ışığına hiç benzemeyen, kısık ışıklar kullanmak kablumbağaların yolunu şaşırmasına mahzur olabiliyor. Öte yandan ışık kirliliği en kolay çözülecek sıkıntılardan biri olarak gösteriliyor.