Tıp Alanında Yaşanan Kıymetli Gelişmeler

ahmetbeyler

New member
İnsan ömrünün son 200 yılda şok edici bir süratle daima artması, bir fazlaca gelişmenin yanında en hayli da tıp alanında yaşanan gelişmelerle gerçekleşti. Günümüzde de sürat kesmeden devam eden araştırmalar, bilhassa kanser, alzheimer üzere hastalıklara ve genetik çalışmalarla daha sağlıklı bireyler haline gelebilmemize odaklanıyor.

Bu doğrultuda geçtiğimiz bir ay boyunca bir fazlaca değerli bulgu elde edildi. Hastalıklara deva olacak bir fazlaca sonuca ulaşıldı. En kıymetlilerden kimilerini derledik.

Geçtiğimiz bir ayda tıp alanında yaşanan kıymetli gelişmeler

Erken kanser teşhisinde yeni usul: Çekirgeler!



Kanser araştırmaları tıpta günümüzde üzerinde en epey durulan mevzuların başında geliyor. Erken teşhiste yenilikçi tedavi şekillerine kadar, bu alanda sayısız çalışma gerçekleştiriliyor. Yeni bir araştırma ise kanserde erken teşhiste yeni yol göstericimizin çekirgeler olabileceğine işaret ediyor.

ABD Michigan Eyalet Üniversitesi’nde yürütülen yeni bir araştırma, locust ismi verilen göçmen çekirgelerin kanserli hücreler ile sağlıklı hücreleri koklayarak birbirinden ayırt edebildiğini ortaya koydu. Bu çalışma ile elde edilen bilgilerin gelecekte hastalıkları tespit edebilen aygıtların geliştirilmesinde kullanılması hedefleniyor. Bunun için ise bir nevi ‘tersine mühendislik’ uygulanarak çekirgelerin bu ayrımı gerçekleştirişinin ‘taklit edilmesi’ planlanıyor.

Çekirgeler bir hastalığı ‘koklayarak’ tespit edebilen tek canlılar değil. Misal bir durumu COVID devrinde köpeklerde de görmüştük. Araştırmacılar bu sebeple farklı canlıların bu mevzuda bize değerli bilgiler sağlayabileceğini tabir ediyor.

Genç farelere yaşlı fare kanı enjekte edildi: ‘Gençlik iksiri’ kanda gizli olabilir


Fareler üzerinde gerçekleştirilen yeni bir araştırma, geçmişte bu alanda yürütülen çalışmaları destekleyen kıymetli sonuçlar verdi. Genç farelere yaşlı fare kanı enjekte edilen araştırmada fareler dayanıklılık testlerine tabi tutuldu ve bunun yanında kas hareketleri gözlemlendi.

Elde edilen datalar, yaşlı fare kanı verilen genç farelerin denetim kümesi olarak atanan ve yaşlı kanı verilmeyen farelere nazaran daha yavaş koştuğunu, daha çabuk yorulduğunu ortaya koydu. beraberinde farelerde böbrek hasarı ve karaciğer yaşlanmasına yönelik belirteçler de gözlemlendi.

Benzer bir yaşlanma tesiri, insan hücreleri yaşlı bireylerin plazmasına daldırıldığında da meydana geldi. Ayrıyeten çalışmada yaşlı farelere genç fare kanı aşılandığında ise yorgunluk belirtilerinin azaldığı, dayanıklılığın arttığı tespit edildi.

Geçmiş aylarda da benzeri bir çalışma gerçekleştirilmiş ve emsal sonuçlar elde edilmişti. Elde edilen dataların ise yaşlanma tersi tıbbi çalışmalarda kullanılabileceği söz ediliyor…

Su çiçeği ve uçuktan sorumlu virüslerin alzheimer’a niye olduğu tezi güçlendi


Alzheimer, pek yaygın görülen ve kişinin vakit içinde yakın vakitte yaşadıklarından aile bireylerine kadar her şeyi unutabilmesine niye olan nörolojik bir hastalık. Lakin yürütülen bir fazlaca araştırmaya karşın hastalığın oluşmasına neyin niye olduğu tam olarak tespit edilemiyor.

Bu noktada uzun vakittir bedellendirilen seçeneklerden biri ise kimi virüslerin varlığı. Buna göre su çiçeği ve uçuktan sorumlu virüslerin bir ortada bulunması alzheimer oluşumunu tetikliyor. Varicella zoster virüsü (su çiçeğine niye olan) ve Herpes simpleks virüsü (uçuğa niye olan) ile ilgili yürütülen araştırma, değerli sonuçlar verdi.

Tufts Üniversitesi ve Oxford Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafınca yayınlanan yeni bir araştırmaya nazaran, bu iki virüsün bir arada varoluşu alzheimer ile ilişkilendiriliyor. Ayrıyeten bu iki virüsten Varicella zoster virüsü (VZV) isimli virüsün tedavisinde kullanılan aşının alzheimer riskini azalttığı da tespit edildi.

Durumu tespit etmek için araştırma grubu bir beyin gibisi bir ortam oluşturarak virüsleri ve tesirlerini gözlemledi. Model beyin dokusu tek başına varicella zoster ile enfekte olduğunda, Alzheimer proteinleri tau ve beta amiloidin artış belirtisi yoktu.

Ancak nöronlar esasen uykuda olan bir herpes simpleks virüsü içeriyorsa, varicella-zoster virüsüne maruz kalma, herpes virüsünün bir daha aktifleştirilmesine yol açtı. Bu iki uçlu saldırıyı, Alzheimer hastalığı ile bağlantılı tau ve beta-amiloid proteinlerinde çarpıcı bir artışın yanı sıra nöronların sinyallerinde bir yavaşlama izledi. Tüm bu belirtiler, bu iki virüsün birbirini etkileyerek Alzheimer’ı tetiklediğini ortaya koydu.

Fazla tuz tüketimi kaynaklı vefatları azaltmak için kıymetli bir araştırma gerçekleştirildi: 1 gram bile milyonlarca hayat kurtarabilir!


Dünya Sıhhat Örgütü, günlük tuz tüketim ölçüsünün 5 gram olması gerektiğini söylüyor fakat dünyanın neredeyse tamamında sayılar 5 gramın çok üstünde. Örneğin ülkemizde ortalamaya bakıldığında sayının 15-18 grama kadar çıktığı görülüyor.

Fazla tuz tüketimine bağlı kalp krizi ve felç üzere bir epeyce mevtle sonuçlanabilen hastalık sebebiyle her yıl milyonlarca insan ömrünü kaybediyor.

Bu hususta Çin’de yetişkin bireylerden elde edilen sıhhat datalarının incelenmesiyle gerçekleştirilen bir araştırma, tuz tüketim ölçüsünü günde 1 gram azaltmanın bile milyonlarca kişinin ömrünü kurtarabileceğine işaret etti.

Çin’de günlük tuz tüketim ölçüsü ortalama 11 gram. Ülkemize göre düşük olsa da bu da çok yüksek bir ölçü. Araştırma grubu ise bu 1 gramlık azalmanın, bugünden 2030’a kadar yaşanacak 9 milyondan fazla hadiseyi önleyebileceğini söz ediyor.

Ekibin vurguladığı nokta ise tuz tüketimini azaltmanın dengeli gerçekleşmesi gerektiği. beraberinde daha fazla ölçüde düşüşün tutarlı olduğu takdirde uzun vadede epey daha fazla ölümlü hadisenin önünü kesebileceği tabir ediliyor

Yürütülen araştırmada kalp ve damar hastalıkları üzerinde durulmuş olsa da çok tuz tüketimi ve birtakım kanser tipleri içinde da temas olduğuna yönelik araştırmalar bulunuyor. Tıpkı kanserde olduğu üzere, tuz tüketiminin bir fazlaca sıhhat problemiyle da irtibatı var. Araştırmayı yürüten grup ise bu araştırmada kalp ve damar hastalıklarına yönelik data sunulmuş olsa da aslında bu azalmanın bir fazlaca sıhhat sorunun daha önüne geçeceğine inanıyor.

Ülkemizdeki tuz tüketimini göz önüne alacak olursak, günlük kullanmasımızda paket besinleri ve sofra tuzunu az da olsa azaltmanın bir epeyce olumlu tesiri olacağını söylemek yanlış olmayacaktır…

Beyne denetimli bir biçimde elektrik vermenin hafızayı güzelleştirdiği tespit edildi: Yaşlılarda unutma hastalıklarını yavaşlatabilir


Özellikle yaş aldıkça ortaya çıkan Alzheimer ve bunama üzere hafızayı direkt etkileyen hastalıkların tedavisi için bir epey farklı araştırma yürütülüyor. Bilhassa bu hastaların yaşam kalitesini artıracak tesire sahip formüller aranıyor.

Yeni bir araştırma ise beyne düşük ölçüde elektrikle ikaz vermenin beyinde iki farklı hafıza fonksiyonunda uygunlaştırma sağladığını gösteriyor. Araştırmada her gün sırf 20 dakika yavaşça düzeyde uygulanan elektrik stimülasyonu ile beyinlerde iki farklı hafıza cinsinde bir aya kadar kalıcı iyileşme gözlendiği vurgulanıyor. Bu sistem, ilgili bölgeye yerleştirilen elektrotlarla düşük ölçüde elektrik aktarılması biçiminde çalışıyor ve bir fazlaca hastalığın tedavisinde kullanılan bir sistem olarak karşımıza çıkıyor.

Araştırma boyunca iştirakçilere verilen sözlerin hatırlanması üzerine kurgulanan çalışmada bunun günlük aktiviteleri tam olarak temsil edemeyeceği tabir edilse de elde edilen dataların pek kıymetli olduğu söyleniyor.

D vitamininin depresyon ve anksiyete semptomlarını hafifçelettiği kanıtlandı


D vitamini hem fizikî hem zihinsel sıhhatimiz için kâfi ölçüde almamız gereken bir vitamin, tıpkı tüm vitaminler üzere… Bu uzun vakittir bilinen bir bilgi. Lakin bunun yanında yürütülen bir fazlaca araştırma, D vitamininin depresyon ve anksiyete semptomları hafifçelettiğini ortaya koyuyor.

Geçmişten bugüne bu mevzuda yürütülen pek fazla araştırma var. Yeni bir çalışmada ise araştırma takımı, şimdiye kadar bu mevzuda yürütülmüş 41 araştırmanın dataları üzerinde çalışarak kritik bir sonuç elde etti.

Buna bakılırsa depresyon üzere olaylarda uygulanan D vitamini desteği, bireylerde semptomları hafifçeletti. Plasebo uygulanan kümelerde görülenden daha yüksek olan hafifçeleme tesiri, depresyonda olan bireylerde D vitamini desteğinin olumlu tesirini öne çıkardı.

Ancak 41 araştırmada toplamda 55 binden çok şahıstan alınan verilere karşın uzmanlar depresyon üzere rahatsızlıkların tedavisinde tek bir niye ve yol olmaması gerektiğine dikkat çekiyor. Bu çeşitten araştırmalar ile dünyada her yıl milyonlarca insanın ömrünü olumsuz etkileyen depresyonun tedavisine katkı sağlanması hedefleniyor.

Tarihte birinci sefer laboratuvar ortamında bir fare üzerinde kromozom mühendisliği yapıldı!


Milyonlarca yıllık evrim müddetince bir hayvanın kromozom sayıları pek yavaş bir biçimde değişiyor ve gelecek nesillere aktarılarak kalıcı hale geliyor. Lakin artık bu milyonlarca yıllık süreci laboratuvarda pek kısa müddette yapmak mümkün.

Kök hücreleri ve gen düzenlemeyi kullanarak yürütülen araştırmada temel gaye kromozom mühendisliğini yani kromozomları manipüle edip değiştirerek şekillendirmeyi bir göğüslü üzerinde de test etmekti. Kromozom mühendisliği daha evvel maya üzerinde muvaffakiyetle yapılmıştı lakin daha kompleks canlılar için şiddetli bir misyon olarak görülüyordu.

Çin Bilimler Akademisi’nden bilim insanlarının gerçekleştirdiği çalışmada bir fare tipi üzerinde ‘kromozom füzyonu’ gerçekleştirildi. Farelerde ikişer çift kromozom kaynaştırılarak olağanda olduğundan bir çift az sayıda yani 19 çift kromozomlu fareler üretildi.

Kromozom 1 ve 2 ile kromozom 3 ve 4 kaynaştırılarak döllenmemiş yumurtaralara enjekte edildi. Çalışma kararında 1 ve 2’yi taşıyan karyotiplerde embriyonik mevt gerçekleşirken 3 ve 4’ün kaynaşarak oluşturduğu kromozom yavrulara aktarılabildi.

Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, memelilerde de kromozom seviyesinde mühendislik yapılabileceğinin ispatı olarak gösterilirken beraberinde tasarlanmış DNA dizileriyle karmaşık hayli hücreli hayat oluşturma çalışmaları için de büyük bir adım olarak gösteriliyor…
 
Üst