ahmetbeyler
New member
bir hayli kere rastladığımız bu görsel fenomen ekseriyetle üst sınıf araçlarda süratli bir kalkış daha sonrası görünür. Otomobil kalkışa geçtiğinde her şey olağan görünür lakin sürat arttıkça anormallik de başlar.
Aşikâr bir noktaya gelindiğinde evvel tekerlekler daha yavaş dönüyor üzere görünür, daha sonra kısa müddetliğine duruyor üzere görünür ve devamında da geriye dönüyormuş üzere görünür. İşte bu duruma “vagon tekerleği etkisi” yahut “stroboskobik etki” denir.
niye en epey sinemalarda rastlarız?
Sinemalar arka arda gösterilen epeyce sayıda fotoğraflardan oluşur. Bu yüzden sinemalara İngilizcede “motion picture(hareketli resim)” de denir. Ekranda saniyede 25-60 içinde manzara akar, tekniğine göre bu kare sayıları değişebilir. Ortadaki boşlukları beynimiz tamamladığı için imgeyi kesintisiz olarak algılarız.
Birinci hareketli fotoğraf
İzlediğimiz görüntü 30 fps ise, yani 60 salisede 30 kare görüyorsak iki fotoğraf içinde 2 salise var demektir. Bu vakit aralığında otomobil tekerleği kare suratına göre daha süratliyse, yani kendi etrafındaki çeşidi 1-2 salise içindeysa sinemadaki karelerde görünen fotoğraflar gerçektekinden farklı olacaktır. Aşağıdaki görselli anlatımda olayı daha net kavrayacaksınız.
Bu durum birçok vakit otomobil tekerleklerinde görülse de aslında süratli dönen bütün pervanelerde de görülebilir.
Bu görseldeki helikopterin pervanesinin duruyor üzere görünmesinin sebebi, kare süratiyle pervanenin dönüş suratının eşitlenmiş olmasıdır. Yani pervanenin bir tam çeşidi, görüntüdeki iki karenin arka arda gelme süratiyle eşit.
Bu çizimde olay net bir biçimde veriliyor:
Çoklukla görüntülerde rastladığımız bu görsel yanılsamaya, kimi bazı gerçek hayatta da şahit olmak mümkün.
Görüntüdeki vantilatörün dönüyor bulunmasına karşın duruyor üzere görünmesinin sebebi görüntüyle alakalı değil, ortamı aydınlatan ışığın frekansıyla alakalı. Işık aslında daima değildir, fazlaca süratli bir biçimde kesik kesik flaşlarla yanıp söner. Işığın kesildiği anları görmeyiz lakin gözümüz onu daima algılar. Bu yanıp sönme suratı ışığın frekansına bakılırsa değişir.
İşte muhakkak aralıklarla ortaya çıkan ışık parlamaları içindeki vakit farkı pervanenin hareketinin farklı biçimde algılanmasına niye olabilir. 50 hertz alternatif akımla çalışan bir floresan ampul, saniyede 50 sefer yanıp söner. Her flaşta pervane tam cins atıyorsa vantilatör duruyor üzere algılanacaktır. Kameralardaki imaj kaydetme süratiyle emsal bir mantıktır.
“Stroboskobik etki” dediğimiz bu durumun yalnızca sinemalarda değil gerçekte de yaşanıyor olması kimi ölümcül tehlikelere yol açabilir.
Dönen objeler dönmüyormuş üzere algılanacağından, tehlikeli pervaneleri olan iş aletlerine birileri elini sokabilir. Bu niçinle elektrik tesisleri iç yönetmeliğinde kurallar buna nazaran düzenlenmiştir. İşyerlerindeki aydınlatma elemanları farklı fazlara bağlanır. Bu sayede frekansların üst üste binmesinin önüne geçilir ve yanılsama yaşanmaz.
Gün ışığında “stroboskobik etki”yi görmek zordur zira bu ışıkta birden çok frekansta ışık mevcuttur.
Aksi takdirde epeyce fazla sorun yaşanabilirdi.
Kaynaklar: TÜBİTAK, Live Science, Erciyes Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi
Aşikâr bir noktaya gelindiğinde evvel tekerlekler daha yavaş dönüyor üzere görünür, daha sonra kısa müddetliğine duruyor üzere görünür ve devamında da geriye dönüyormuş üzere görünür. İşte bu duruma “vagon tekerleği etkisi” yahut “stroboskobik etki” denir.
niye en epey sinemalarda rastlarız?
Sinemalar arka arda gösterilen epeyce sayıda fotoğraflardan oluşur. Bu yüzden sinemalara İngilizcede “motion picture(hareketli resim)” de denir. Ekranda saniyede 25-60 içinde manzara akar, tekniğine göre bu kare sayıları değişebilir. Ortadaki boşlukları beynimiz tamamladığı için imgeyi kesintisiz olarak algılarız.
Birinci hareketli fotoğraf
İzlediğimiz görüntü 30 fps ise, yani 60 salisede 30 kare görüyorsak iki fotoğraf içinde 2 salise var demektir. Bu vakit aralığında otomobil tekerleği kare suratına göre daha süratliyse, yani kendi etrafındaki çeşidi 1-2 salise içindeysa sinemadaki karelerde görünen fotoğraflar gerçektekinden farklı olacaktır. Aşağıdaki görselli anlatımda olayı daha net kavrayacaksınız.
Bu durum birçok vakit otomobil tekerleklerinde görülse de aslında süratli dönen bütün pervanelerde de görülebilir.
Bu görseldeki helikopterin pervanesinin duruyor üzere görünmesinin sebebi, kare süratiyle pervanenin dönüş suratının eşitlenmiş olmasıdır. Yani pervanenin bir tam çeşidi, görüntüdeki iki karenin arka arda gelme süratiyle eşit.
Bu çizimde olay net bir biçimde veriliyor:
Çoklukla görüntülerde rastladığımız bu görsel yanılsamaya, kimi bazı gerçek hayatta da şahit olmak mümkün.
Görüntüdeki vantilatörün dönüyor bulunmasına karşın duruyor üzere görünmesinin sebebi görüntüyle alakalı değil, ortamı aydınlatan ışığın frekansıyla alakalı. Işık aslında daima değildir, fazlaca süratli bir biçimde kesik kesik flaşlarla yanıp söner. Işığın kesildiği anları görmeyiz lakin gözümüz onu daima algılar. Bu yanıp sönme suratı ışığın frekansına bakılırsa değişir.
İşte muhakkak aralıklarla ortaya çıkan ışık parlamaları içindeki vakit farkı pervanenin hareketinin farklı biçimde algılanmasına niye olabilir. 50 hertz alternatif akımla çalışan bir floresan ampul, saniyede 50 sefer yanıp söner. Her flaşta pervane tam cins atıyorsa vantilatör duruyor üzere algılanacaktır. Kameralardaki imaj kaydetme süratiyle emsal bir mantıktır.
“Stroboskobik etki” dediğimiz bu durumun yalnızca sinemalarda değil gerçekte de yaşanıyor olması kimi ölümcül tehlikelere yol açabilir.
Dönen objeler dönmüyormuş üzere algılanacağından, tehlikeli pervaneleri olan iş aletlerine birileri elini sokabilir. Bu niçinle elektrik tesisleri iç yönetmeliğinde kurallar buna nazaran düzenlenmiştir. İşyerlerindeki aydınlatma elemanları farklı fazlara bağlanır. Bu sayede frekansların üst üste binmesinin önüne geçilir ve yanılsama yaşanmaz.
Gün ışığında “stroboskobik etki”yi görmek zordur zira bu ışıkta birden çok frekansta ışık mevcuttur.
Aksi takdirde epeyce fazla sorun yaşanabilirdi.
Kaynaklar: TÜBİTAK, Live Science, Erciyes Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi