ahmetbeyler
New member
Kimi sorular vardır, her tartışma ortamında sorulur, herkes farklı karşılıklar verir ve sonunda ortasından çıkılamaz bir hal alır. bu biçimde sorular aklınıza geliyor mu? Evet başlıktan da anlayabileceğiniz üzere “tavuk mu yumurtadan çıkar yoksa yumurta mı tavuktan” sorusuna bir cevap arayacağız. Aslında bir paradoks olarak karşımıza çıkan bu soruyu bilim çerçevesinde ele alarak cevaplamaya çalışacağız.
Bu sorunun bu kadar fazlaca konuşulmasının niçini nitekim sıkıntı bir soru olması. Zira yumurta için tavuğa muhtaçlık var. Tavuk da yumurtadan çıkar. Bu sebeple de karşımıza bir paradoks çıkmış oluyor. olağan olarak bu soruya bilim çerçevesinden yaklaştığımızda aklımızdaki şeyleri fazlaca daha rahat bir biçimde giderebiliyoruz. Bunun için evrimsel biyolojinin derinlerine inip hangisinin daha evvel geldiğini çözebiliriz.
Hangisi daha önceydi: yumurta mı tavuk mu?
Öncelikle bu bahse fazlaca kolay açıklık getirmek mümkün. Yumurta, tavuğa göre hayli daha öncelerde de var olan bir şeydi. Bildiğiniz üzere yalnızca tavuklar yumurtlamaz. bir fazlaca hayvan halihazırda yumurtlar. Teknik olarak embriyonun kendi başına hayatta kalıp büyümesi için kâfi olan besini bir kabuğun ortasında hapsetmek üzerine konseyi olan yumurtalar, dinozor periyoduna gittiğimizde dahi vardı. Evet, şu anda yaşasaydı devasa boyutuyla ayağımızdaki tabanı sarsacak olan T-Rex de yumurtlayan bir canlıydı. Bu açıdan baktığımızda yumurta, tavuktan epeyce hayli daha evvel vardı. Kuşların yumurtalarının 150 milyon yıl öncesinde evrimleştiği düşünülürse yumurta evriminin tavukla kıyaslanamayacağını hayli daha net bir biçimde bakılırsabiliriz.
Yumurtaların epey daha eski olduğunu biliyoruz. Lakin mevzumuzu dağıtmadan tavuk ve yumurta alakasına odaklanalım. Tavuklar, yumurtalarla kıyaslandığında epeyce da önemsenmeyecek bir vakit aralığında varlar. Aslında evcilleştirilmiş bir hayvan olan tavuk, insanların en az saldırgan yabani kuşları seçip onların üremesine müsaade vermesi kararı ortaya çıkmışlardır. Yaklaşık 10.000 yıl evvel başlayan bu sürecin birkaç farklı yerde benzeri periyotlarda ortaya çıktığı iddia ediliyor.
Yabanî atalardan tavuğa gerçek evrim
Tavuğun evrimsel sürecine baktığımızda, yırtıcı cetlerinin çoklukla kırmızı orman kuşları olarak isimlendirilen ve Güneydoğu Asya ormanlarında yaşayan tropik bir kuş olduğu düşünülüyor. Muhtemelen bu kuşa ek olarak genetik karışıma dahil olmuş öteki orman kuş çeşitleri de mevcuttur.
Beşerler kırmızı orman kuşları (Gallus gallus) içinden en evcil olanları alıp çiftleştirmeye başladı. Bu ayrım kararında kırmızı orman kuşları yeni bir alt cinse evrildi. Yeni çeşit ise “Gallus gallus domesticus“, yani bir başka ismiyle tavuk olmuştu.
Sonuçta ne diyoruz: Tavuk yumurtadan mı geldi?
Evet tavuğun yumurtadan geldiği kesin bir olgudur. Bir noktada, neredeyse tavuğa benzeyen bir canlı, genetik yapısında yaşadığı küçük bir mutasyonu yumurtaya aktardı. Bu yumurta da bildiğimiz tavuğun ortaya çıkmasını sağladı. olağan olarak burada “bir noktada” dediğimiz şey aslında bir noktada gerçekleşmedi. bir epey küçük mutasyon bir ortaya gelerek vakit içerisinde bu durum yaşandı.
Birkaç yıl evvel bir küme bilim insanı, tavuk yumurtasının kabuğunun oluşumu için gerekli olan bir protein keşfetti. Bu protein yalnızca tavuk yumurtalıklarında yer alıyordu. Bu bilgiler de tavuğun yumurtadan evvel geldiğine dair bulgulara niye oldu. Zira evet birinci tavuk bir yumurtadan çıkmış olabilirdi, lakin bu yumurta bir tavuğa ilişkin değildi. Bir yumurtanın tavuğa ilişkin olması için OV-17 isimli bir proteinin olması gerekmekteydi. Bu olgu, proteini bulan bilim insanları tarafınca bile fazlaca ikna edici bulunmadı. İçlerinden biri, kendisine yöneltilen soruya “Eğlenceli lakin anlamsız” halinde nitelendirdi.
Evet, tavuk yumurtadan gelmiştir.
OV-17 proteini, günümüzdeki tavuğun atalarında yaşanan bir faydalı mutasyon kararı evrimleşmiş ve tavuklarda kalıtsal hale gelmiştir. Tavukların atalarında baskın protein olan OV-17’ye sahip yumurtalar, çabucak sonrasındasında günümüzde bildiğimiz tavukları üretmiştir. Bu da birinci tavuğun, tavuğun yakın atalarından birinin ürettiği tavuk yumurtasından ürediğini bizlere gösteriyor.
Felsefi tarafından de hayli tartışılan “Tavuk mu yumurtadan yoksa yumurta mı tavuktan çıkar?” sorusuna bilimsel taraftan bir açıklık getirmeye çalıştık. Sonuca baktığımızda her tavuğun kesin olarak bir yumurtadan geldiğini açıkça nazaranbiliyoruz. Bu yumurtanın tavuk yumurtası olup olmadığına dair araştırmalar hala devam etse de sorumuzun yanıtı “tavuğun bir yumurtadan çıktığı” tarafında olacaktır.
Kaynak: 1, 2, 3, 4
Bu sorunun bu kadar fazlaca konuşulmasının niçini nitekim sıkıntı bir soru olması. Zira yumurta için tavuğa muhtaçlık var. Tavuk da yumurtadan çıkar. Bu sebeple de karşımıza bir paradoks çıkmış oluyor. olağan olarak bu soruya bilim çerçevesinden yaklaştığımızda aklımızdaki şeyleri fazlaca daha rahat bir biçimde giderebiliyoruz. Bunun için evrimsel biyolojinin derinlerine inip hangisinin daha evvel geldiğini çözebiliriz.
Hangisi daha önceydi: yumurta mı tavuk mu?
Öncelikle bu bahse fazlaca kolay açıklık getirmek mümkün. Yumurta, tavuğa göre hayli daha öncelerde de var olan bir şeydi. Bildiğiniz üzere yalnızca tavuklar yumurtlamaz. bir fazlaca hayvan halihazırda yumurtlar. Teknik olarak embriyonun kendi başına hayatta kalıp büyümesi için kâfi olan besini bir kabuğun ortasında hapsetmek üzerine konseyi olan yumurtalar, dinozor periyoduna gittiğimizde dahi vardı. Evet, şu anda yaşasaydı devasa boyutuyla ayağımızdaki tabanı sarsacak olan T-Rex de yumurtlayan bir canlıydı. Bu açıdan baktığımızda yumurta, tavuktan epeyce hayli daha evvel vardı. Kuşların yumurtalarının 150 milyon yıl öncesinde evrimleştiği düşünülürse yumurta evriminin tavukla kıyaslanamayacağını hayli daha net bir biçimde bakılırsabiliriz.
Yumurtaların epey daha eski olduğunu biliyoruz. Lakin mevzumuzu dağıtmadan tavuk ve yumurta alakasına odaklanalım. Tavuklar, yumurtalarla kıyaslandığında epeyce da önemsenmeyecek bir vakit aralığında varlar. Aslında evcilleştirilmiş bir hayvan olan tavuk, insanların en az saldırgan yabani kuşları seçip onların üremesine müsaade vermesi kararı ortaya çıkmışlardır. Yaklaşık 10.000 yıl evvel başlayan bu sürecin birkaç farklı yerde benzeri periyotlarda ortaya çıktığı iddia ediliyor.
Yabanî atalardan tavuğa gerçek evrim
Tavuğun evrimsel sürecine baktığımızda, yırtıcı cetlerinin çoklukla kırmızı orman kuşları olarak isimlendirilen ve Güneydoğu Asya ormanlarında yaşayan tropik bir kuş olduğu düşünülüyor. Muhtemelen bu kuşa ek olarak genetik karışıma dahil olmuş öteki orman kuş çeşitleri de mevcuttur.
Beşerler kırmızı orman kuşları (Gallus gallus) içinden en evcil olanları alıp çiftleştirmeye başladı. Bu ayrım kararında kırmızı orman kuşları yeni bir alt cinse evrildi. Yeni çeşit ise “Gallus gallus domesticus“, yani bir başka ismiyle tavuk olmuştu.
Sonuçta ne diyoruz: Tavuk yumurtadan mı geldi?
Evet tavuğun yumurtadan geldiği kesin bir olgudur. Bir noktada, neredeyse tavuğa benzeyen bir canlı, genetik yapısında yaşadığı küçük bir mutasyonu yumurtaya aktardı. Bu yumurta da bildiğimiz tavuğun ortaya çıkmasını sağladı. olağan olarak burada “bir noktada” dediğimiz şey aslında bir noktada gerçekleşmedi. bir epey küçük mutasyon bir ortaya gelerek vakit içerisinde bu durum yaşandı.
Birkaç yıl evvel bir küme bilim insanı, tavuk yumurtasının kabuğunun oluşumu için gerekli olan bir protein keşfetti. Bu protein yalnızca tavuk yumurtalıklarında yer alıyordu. Bu bilgiler de tavuğun yumurtadan evvel geldiğine dair bulgulara niye oldu. Zira evet birinci tavuk bir yumurtadan çıkmış olabilirdi, lakin bu yumurta bir tavuğa ilişkin değildi. Bir yumurtanın tavuğa ilişkin olması için OV-17 isimli bir proteinin olması gerekmekteydi. Bu olgu, proteini bulan bilim insanları tarafınca bile fazlaca ikna edici bulunmadı. İçlerinden biri, kendisine yöneltilen soruya “Eğlenceli lakin anlamsız” halinde nitelendirdi.
Evet, tavuk yumurtadan gelmiştir.
OV-17 proteini, günümüzdeki tavuğun atalarında yaşanan bir faydalı mutasyon kararı evrimleşmiş ve tavuklarda kalıtsal hale gelmiştir. Tavukların atalarında baskın protein olan OV-17’ye sahip yumurtalar, çabucak sonrasındasında günümüzde bildiğimiz tavukları üretmiştir. Bu da birinci tavuğun, tavuğun yakın atalarından birinin ürettiği tavuk yumurtasından ürediğini bizlere gösteriyor.
Felsefi tarafından de hayli tartışılan “Tavuk mu yumurtadan yoksa yumurta mı tavuktan çıkar?” sorusuna bilimsel taraftan bir açıklık getirmeye çalıştık. Sonuca baktığımızda her tavuğun kesin olarak bir yumurtadan geldiğini açıkça nazaranbiliyoruz. Bu yumurtanın tavuk yumurtası olup olmadığına dair araştırmalar hala devam etse de sorumuzun yanıtı “tavuğun bir yumurtadan çıktığı” tarafında olacaktır.
Kaynak: 1, 2, 3, 4