ahmetbeyler
New member
Maymun çiçeği, Batı Nil virüsü, Langya ve dahası… COVID-19 yetmezmiş üzere bir de bir fazlaca farklı virüs ismini de haberlerde sıkça duyuyoruz. Pekala ne oldu da bu virüs isimleri dört bir yanımızı sardı?
Virüsler üzerine 20 seniçin fazladır araştırma yapan, ABD’de bir biyoteknoloji şirketinde üst seviye yönetici olarak çalışan ve kendisini toplumsal medyadaki bilgilendirici paylaşımlarıyla da tanıdığımız Virolog Dr. Semih Tareen(Virus Fantom), kendisine yönelttiğimiz soruları her insanın anlayacağı bil lisanda yanıtladı. Bu durumun açıklamasını Dr. Semih Bey’den dinliyoruz:
COVID-19 daha sonrasında hem haber seyircisinde birebir vakitte haber verenlerde bir algıda seçicilik var.
Semih Tareen
Haber kanalları ve medya, popüler olmasından ötürü bilhassa virüs haberlerine yer vermeye başladı. Natürel burada haber kanalının üslubuna nazaran kimisi çok düzgün haberler verebiliyor bu hususta, kimisi ise daha felaket haberleri şeklinde haberler verip insanlara virüs haberlerini paylaşıyor.
İzleyici, okuyucu açısından da bir algıda seçicilik var.
COVID-19 daha sonrası “yine sanki benzeri bir şey olur mu” endişesinden dolayı ve hem de da toplumsal medyada bu cins haberlerin fazlaca daha sıkça paylaşılmasından dolayı bir algıda seçicilik var ve virüs haberlerinde bir artış var izlenimi oluşuyor.
Yalnız şu da bir gerçek; haber kanalları da bilhassa bu mevzulara değiniyor.
Örneğin 2014 yılında Dünya Sıhhat Örgütü, çocuk felci olaylarının artışı yüzünden çocuk felci virüsü için acil durum ilan etmişti. Bunu haberlerde hiç duymadık. niye? Zira COVID-19 öncesiydi.
COVID-19 öncesinde, insan sıhhati açısından hayli kıymetli viral salgınlar oldu lakin bunun haberlerini şimdiki kadar sık duyduğumuz virüsler üzere duymadık. Örneğin 2014 yılında Zika virüsü salgını elbette haberlerde yer aldı ama Zika virüs salgını artık olsaydı fazlaca daha farklı bir biçimde ele alınacaktı kesinlikle.
Bir öbür gerçek: COVID-19’dan daha sonra ülkeler, hükûmetler, şirketler yani biyoteknoloji şirketleri ve halk sıhhati kurumları bilhassa yeni viral salgınlara daha hayli dikkat ediyorlar.
İnternet sitesi olsun yahut da diğer araç gereçler olsun yeni virüs haberleri oldukca daha kolay kolay insanların ellerine ulaşabiliyor. Bu da teknoloji, hükûmetler ortası iş birliği ve COVID-19 daha sonrası yaratılmış platformlar yardımıyla oluyor.
Örneğin; evvelde grip virüsü salgınları için ve grip virüsünün varyantları için nextstrain.org diye bir site vardı, bu site grip virüsünün takibi için kullanılıyordu ve COVID-19 periyodunda de SARS-CoV-2 virüsü ve varyantları için kullanılmaya başlandı ve bu sayede de artık virüsün varyantları bütün araştırmacıların eline ulaşır hale geldi.
Varyantları derken, bu varyantların genetik sekansı ve genetik detaylarınden bahsediyorum. Bilim insanları içindeki paylaşım bu tıp bilgi tabanları siteleri yardımıyla kolaylaştı ve bu yüzden de bilim insanları daha epeyce tweet atıp daha epey bilgi verebiliyorlar ve bunlar da daha sıkça haber olabiliyor.
Başka bir öge da PCR testinin sağladığı kolaylıklar.
COVID-19 teşhisinde kullanılan PCR testleri aslına bakarsanız bilimde epey sıkça kullanılan bir testtir ve PCR testi yardımıyla öncesinden ne olduğunu bilemediğimiz virüsleri şimdiyse fazlaca daha basitçe teyit edebiliyoruz, hayli daha kolay kolay neyin ne olduğunu anlayabiliyoruz.
örneğin evvelden lağım sularında PCR taraması yapıp hangi virüs varmış üzere bilgiler edinmiyorduk ancak COVID-19 daha sonrasında artık o PCR testinin buradaki yararını da görmüş olduk. Ve artık de doğal haberlerde duyduğumuz maymun çiçeği virüsü vs. için bu cins PCR genetik teşhis testi kolaylıkla yapılabiliyor, bu sayede teşhisler epeyce daha gerçek bir biçimde verilebiliyor.
Eskiden örneğin birisi semptomlarla doktora gidiyor, tabip ne olduğunu bilmiyor lakin semptomları giderici ilaç verip hastayı meskene yolluyordu. Lakin artık durum biraz daha farklı. Dünyanın bir fazlaca yerinde bu hastaya, artık aşikâr bir bulaşıcı hastalık kuşkusu varsa, bu biçimde genetik teşhis yapılabiliyor ve bu bilgiler veri tabanlarına işliyor. Ve natürel oradan da nerede yeni bir viral salgın var ise haberimiz oluyor.
Aslında bu durum yeni bir şey değil.
Biz virologlar, her hafta dünyanın değişik köşelerindeki yeni salgınları takip ediyoruz. Bu yeni salgınları takip edebilmek için promedmail.org gibi epeyce âlâ data tabanı siteleri var. Burada her hafta dünyanın farklı köşelerinde ortaya çıkan viral salgınları gorebiliyoruz ve bu, yeni bir şey değil.
Bu cins virüs salgınları her vakit aslına bakarsan oluyordu. Yalnızca az evvel bahsetmiş olduğum bütün sebeplerden dolayı güya bu orta biraz daha sıkmış havası veriyor. Bu havaya niye olan şeylerden biri algıda seçicilik, başkası ise COVID-19 daha sonrası elimizde olan diagnostik testler, bu hususa kıymet vermek ve bu hususun ciddiyetini anlamış olmak üzere ögeler.
Son olarak şu biçimde bir hatırlatma yapayım; virüsler milyarlarca yıldır var ve insan jenerasyonu yok olursa bir gün insanlardan daha sonra da var olmaya devam edecekler.
Yani bir açıdan burayı bir virüs gezegeni olarak düşünebiliriz. Zira bir damla okyanus suyunda milyarlarca virüs tanesi var ve bizler de bu ömrün bir ziyaretçisiyiz ve viral salgınlar her vakit oldu ve her vakit olmaya devam edecek.
Bu, biyolojinin ve ömrün büsbütün olağan bir gerçeği. Kıymetli olan; bilgili olmak, bilgilenmek ve bilim ile birlikte hayatımıza devam edebilmek. Şayet felaket haberleri yapılıyorsa o felaket haberlerine kulak asmamak. Onun yerine gerçek bilim ve yayın organlarından gerçek ayrıntıları edinerek, panik yapmadan, bilgili bir biçimde hayata devam etmek.
Semih Tareen’i toplumsal medyada takip etmek için: Twitter, Instagram, YouTube
Virüsler üzerine 20 seniçin fazladır araştırma yapan, ABD’de bir biyoteknoloji şirketinde üst seviye yönetici olarak çalışan ve kendisini toplumsal medyadaki bilgilendirici paylaşımlarıyla da tanıdığımız Virolog Dr. Semih Tareen(Virus Fantom), kendisine yönelttiğimiz soruları her insanın anlayacağı bil lisanda yanıtladı. Bu durumun açıklamasını Dr. Semih Bey’den dinliyoruz:
COVID-19 daha sonrasında hem haber seyircisinde birebir vakitte haber verenlerde bir algıda seçicilik var.
Semih Tareen
Haber kanalları ve medya, popüler olmasından ötürü bilhassa virüs haberlerine yer vermeye başladı. Natürel burada haber kanalının üslubuna nazaran kimisi çok düzgün haberler verebiliyor bu hususta, kimisi ise daha felaket haberleri şeklinde haberler verip insanlara virüs haberlerini paylaşıyor.
İzleyici, okuyucu açısından da bir algıda seçicilik var.
COVID-19 daha sonrası “yine sanki benzeri bir şey olur mu” endişesinden dolayı ve hem de da toplumsal medyada bu cins haberlerin fazlaca daha sıkça paylaşılmasından dolayı bir algıda seçicilik var ve virüs haberlerinde bir artış var izlenimi oluşuyor.
Yalnız şu da bir gerçek; haber kanalları da bilhassa bu mevzulara değiniyor.
Örneğin 2014 yılında Dünya Sıhhat Örgütü, çocuk felci olaylarının artışı yüzünden çocuk felci virüsü için acil durum ilan etmişti. Bunu haberlerde hiç duymadık. niye? Zira COVID-19 öncesiydi.
COVID-19 öncesinde, insan sıhhati açısından hayli kıymetli viral salgınlar oldu lakin bunun haberlerini şimdiki kadar sık duyduğumuz virüsler üzere duymadık. Örneğin 2014 yılında Zika virüsü salgını elbette haberlerde yer aldı ama Zika virüs salgını artık olsaydı fazlaca daha farklı bir biçimde ele alınacaktı kesinlikle.
Bir öbür gerçek: COVID-19’dan daha sonra ülkeler, hükûmetler, şirketler yani biyoteknoloji şirketleri ve halk sıhhati kurumları bilhassa yeni viral salgınlara daha hayli dikkat ediyorlar.
İnternet sitesi olsun yahut da diğer araç gereçler olsun yeni virüs haberleri oldukca daha kolay kolay insanların ellerine ulaşabiliyor. Bu da teknoloji, hükûmetler ortası iş birliği ve COVID-19 daha sonrası yaratılmış platformlar yardımıyla oluyor.
Örneğin; evvelde grip virüsü salgınları için ve grip virüsünün varyantları için nextstrain.org diye bir site vardı, bu site grip virüsünün takibi için kullanılıyordu ve COVID-19 periyodunda de SARS-CoV-2 virüsü ve varyantları için kullanılmaya başlandı ve bu sayede de artık virüsün varyantları bütün araştırmacıların eline ulaşır hale geldi.
Varyantları derken, bu varyantların genetik sekansı ve genetik detaylarınden bahsediyorum. Bilim insanları içindeki paylaşım bu tıp bilgi tabanları siteleri yardımıyla kolaylaştı ve bu yüzden de bilim insanları daha epeyce tweet atıp daha epey bilgi verebiliyorlar ve bunlar da daha sıkça haber olabiliyor.
Başka bir öge da PCR testinin sağladığı kolaylıklar.
COVID-19 teşhisinde kullanılan PCR testleri aslına bakarsanız bilimde epey sıkça kullanılan bir testtir ve PCR testi yardımıyla öncesinden ne olduğunu bilemediğimiz virüsleri şimdiyse fazlaca daha basitçe teyit edebiliyoruz, hayli daha kolay kolay neyin ne olduğunu anlayabiliyoruz.
örneğin evvelden lağım sularında PCR taraması yapıp hangi virüs varmış üzere bilgiler edinmiyorduk ancak COVID-19 daha sonrasında artık o PCR testinin buradaki yararını da görmüş olduk. Ve artık de doğal haberlerde duyduğumuz maymun çiçeği virüsü vs. için bu cins PCR genetik teşhis testi kolaylıkla yapılabiliyor, bu sayede teşhisler epeyce daha gerçek bir biçimde verilebiliyor.
Eskiden örneğin birisi semptomlarla doktora gidiyor, tabip ne olduğunu bilmiyor lakin semptomları giderici ilaç verip hastayı meskene yolluyordu. Lakin artık durum biraz daha farklı. Dünyanın bir fazlaca yerinde bu hastaya, artık aşikâr bir bulaşıcı hastalık kuşkusu varsa, bu biçimde genetik teşhis yapılabiliyor ve bu bilgiler veri tabanlarına işliyor. Ve natürel oradan da nerede yeni bir viral salgın var ise haberimiz oluyor.
Aslında bu durum yeni bir şey değil.
Biz virologlar, her hafta dünyanın değişik köşelerindeki yeni salgınları takip ediyoruz. Bu yeni salgınları takip edebilmek için promedmail.org gibi epeyce âlâ data tabanı siteleri var. Burada her hafta dünyanın farklı köşelerinde ortaya çıkan viral salgınları gorebiliyoruz ve bu, yeni bir şey değil.
Bu cins virüs salgınları her vakit aslına bakarsan oluyordu. Yalnızca az evvel bahsetmiş olduğum bütün sebeplerden dolayı güya bu orta biraz daha sıkmış havası veriyor. Bu havaya niye olan şeylerden biri algıda seçicilik, başkası ise COVID-19 daha sonrası elimizde olan diagnostik testler, bu hususa kıymet vermek ve bu hususun ciddiyetini anlamış olmak üzere ögeler.
Son olarak şu biçimde bir hatırlatma yapayım; virüsler milyarlarca yıldır var ve insan jenerasyonu yok olursa bir gün insanlardan daha sonra da var olmaya devam edecekler.
Yani bir açıdan burayı bir virüs gezegeni olarak düşünebiliriz. Zira bir damla okyanus suyunda milyarlarca virüs tanesi var ve bizler de bu ömrün bir ziyaretçisiyiz ve viral salgınlar her vakit oldu ve her vakit olmaya devam edecek.
Bu, biyolojinin ve ömrün büsbütün olağan bir gerçeği. Kıymetli olan; bilgili olmak, bilgilenmek ve bilim ile birlikte hayatımıza devam edebilmek. Şayet felaket haberleri yapılıyorsa o felaket haberlerine kulak asmamak. Onun yerine gerçek bilim ve yayın organlarından gerçek ayrıntıları edinerek, panik yapmadan, bilgili bir biçimde hayata devam etmek.
Semih Tareen’i toplumsal medyada takip etmek için: Twitter, Instagram, YouTube