ahmetbeyler
New member
Gıdıklanma yaygın olarak göğüs kafesi, koltuk altı, göbek ve ayak tabanında meydana gelir. Garip olsa da muhtemelen hepimiz kendimizi gıdıklamaya çalışmışızdır ve pek bir şey hissetmemişizdir.
Kişinin kanılarını, hareketlerini, hislerini tabir biçimini ve gerçeği algılamasını çarpıtan şizofreni hastalığına sahip bireyler ise kendi kendilerini gıdıklayabilirler.
Bu durumun nasıl olduğuna geçmedilk evvel niye kendi kendimizi gıdıklayamadığımıza bir bakalım.
Gıdıklanmanın hissedilmesi için derideki dokunma duyusunu algılayan sonlar uyarılmalı. Bu uyarılma, beynimizin iki farklı kısmında gerçekleşir. Somatosensori korteks (dokunma duyusunun yorumlandığı kısım) gıdıklanmayı meydana getiren hareketin derideki hudutlarda oluşturduğu sinyaller, anterior singulat korteksi (beynimizin olumlu hisleri değerlendirdiği kısım) etkin hâle getirir.
Yapılan araştırmalar ve deneyler, diğerinin bizi gıdıklamasına kıyasla kendimizi gıdıkladığımızda beynimizdeki bu iki yerinin daha az faal olduğunu kanıtladı. Beyinciğimiz, kendimizi gıdıkladığımızda hareketin kaynağını saptar ve bu sayede etkin hâle gelen iki beyin bölgesinin tesiri azalır.
Kendi kendimize yaptığımız hareketlere verilen yansılar niye beynimizde azaltılır?
Bizim oluşturduğumuz hareketlere verilen yansıların beynimizde azaltılmasının niçini dış uyaranlara karşı duyarlılığımızı artırmak olabilir. Kendi kendimize gerçekleştirdiğimiz her harekette uyarılsaydık yürürken kollarımızın vücudumuza sürtmesi bile bizi rahatsız ederdi ya da dışarıdan gelen fizikî temaslara karşı duyarsızlaşırdık.
Peki nasıl olur da şizofreni hastaları kendini gıdıklayabillr?
Gıdıklamayla ilgili çeşitli deneyler yapan Van Doorn, şizofreni hastalarıyla ilgili de bir sonuca vardı. Yaptığı deneydeki şizofreni hastaları kendilerini gıdıklayabiliyordu!
Doorn’un bulgularına bakılırsa, deneklerin uzuvlarının delüzyonel olarak harekete geçmesi veya hareketlerinin kaynağını bulmada problem yaşamalarıyla bağlantılı olabilir. Yani aslında gıdıklamayı kendilerinin yaptığını farkındadırlar fakat beyinleri gıdıklanma hissinin kaynağını şahısla ilişkilendirmede zorluk çekiyor.
Yapılan öteki çalışmaların sonuçları ise şöyle:
Bir öbür teoriye bakılırsa ise, beynimiz ne yapacağımızı bildiği için kendini buna hazırlaması. Kestirim edilene bakılırsa şizofreni hastalarında beynin iletimi esnasında sorun görülebilir ve bu biçimdece kendilerini gıdıklayabilirler.
2016 yılında yapılan bir çalışmada bir daha şizofreni hastalarının kendini gıdıklayabildiği ortaya çıktı ve şizofreni hastalarının kendi kendine yapılan hareketlerin dokunsal sonuçlarını bastırma yeteneğinin sağlıklı insanlara nazaran daha az olduğu saptandı.
Özetlemek gerekirse…
Tüm çalışmaların neticelerina baktığımızda şunu söyleyebiliriz ki; şizotipal bozuklukları yüksek bireylerin beyinlerinde, kendi kendine üretilen ve dışarıdan üretilen duyumlar içinde ayrım yapma konusunda eksiklikleri bulunuyor.
Kişinin kanılarını, hareketlerini, hislerini tabir biçimini ve gerçeği algılamasını çarpıtan şizofreni hastalığına sahip bireyler ise kendi kendilerini gıdıklayabilirler.
Bu durumun nasıl olduğuna geçmedilk evvel niye kendi kendimizi gıdıklayamadığımıza bir bakalım.
Gıdıklanmanın hissedilmesi için derideki dokunma duyusunu algılayan sonlar uyarılmalı. Bu uyarılma, beynimizin iki farklı kısmında gerçekleşir. Somatosensori korteks (dokunma duyusunun yorumlandığı kısım) gıdıklanmayı meydana getiren hareketin derideki hudutlarda oluşturduğu sinyaller, anterior singulat korteksi (beynimizin olumlu hisleri değerlendirdiği kısım) etkin hâle getirir.
Yapılan araştırmalar ve deneyler, diğerinin bizi gıdıklamasına kıyasla kendimizi gıdıkladığımızda beynimizdeki bu iki yerinin daha az faal olduğunu kanıtladı. Beyinciğimiz, kendimizi gıdıkladığımızda hareketin kaynağını saptar ve bu sayede etkin hâle gelen iki beyin bölgesinin tesiri azalır.
Kendi kendimize yaptığımız hareketlere verilen yansılar niye beynimizde azaltılır?
Bizim oluşturduğumuz hareketlere verilen yansıların beynimizde azaltılmasının niçini dış uyaranlara karşı duyarlılığımızı artırmak olabilir. Kendi kendimize gerçekleştirdiğimiz her harekette uyarılsaydık yürürken kollarımızın vücudumuza sürtmesi bile bizi rahatsız ederdi ya da dışarıdan gelen fizikî temaslara karşı duyarsızlaşırdık.
Peki nasıl olur da şizofreni hastaları kendini gıdıklayabillr?
Gıdıklamayla ilgili çeşitli deneyler yapan Van Doorn, şizofreni hastalarıyla ilgili de bir sonuca vardı. Yaptığı deneydeki şizofreni hastaları kendilerini gıdıklayabiliyordu!
Doorn’un bulgularına bakılırsa, deneklerin uzuvlarının delüzyonel olarak harekete geçmesi veya hareketlerinin kaynağını bulmada problem yaşamalarıyla bağlantılı olabilir. Yani aslında gıdıklamayı kendilerinin yaptığını farkındadırlar fakat beyinleri gıdıklanma hissinin kaynağını şahısla ilişkilendirmede zorluk çekiyor.
Yapılan öteki çalışmaların sonuçları ise şöyle:
Bir öbür teoriye bakılırsa ise, beynimiz ne yapacağımızı bildiği için kendini buna hazırlaması. Kestirim edilene bakılırsa şizofreni hastalarında beynin iletimi esnasında sorun görülebilir ve bu biçimdece kendilerini gıdıklayabilirler.
2016 yılında yapılan bir çalışmada bir daha şizofreni hastalarının kendini gıdıklayabildiği ortaya çıktı ve şizofreni hastalarının kendi kendine yapılan hareketlerin dokunsal sonuçlarını bastırma yeteneğinin sağlıklı insanlara nazaran daha az olduğu saptandı.
Özetlemek gerekirse…
Tüm çalışmaların neticelerina baktığımızda şunu söyleyebiliriz ki; şizotipal bozuklukları yüksek bireylerin beyinlerinde, kendi kendine üretilen ve dışarıdan üretilen duyumlar içinde ayrım yapma konusunda eksiklikleri bulunuyor.
Kaynaklar: e-psikiyatri, Britannica, Tubitak Bilim Genç, BBC, PubMed, Ifl Science