ahmetbeyler
New member
Bilim insanlarının keşifleri, uzun seneler süren araştırmaların yanı sıra birtakım bazı tesadüfi bazı kimi ise bölge halkının yönlendirmeleriyle gerçekleşebiliyor. Örneklerini vereceğimiz canlıların hayat alanlarına baktığımızda, bir vakit içinder dünyanın soğuk bölgerinde varlıklarını sürdürdüğünü görüyoruz. Bunların başında ise Rusya’nın Sibirya bölgesindeki Yakutistangeliyor.
henüz her yıl antik hayvanların donmuş toprakların altından çıkarıldığı Yakutistan, bir bilim beşerinin araştırmaları için bilgi elde edebileceği en verimli bölgelerden biri. Dikkati çeken nokta ise bu canlılardan kimilerinin yaşama geri döndürülmüş olması!
ilk vakit içinderda mikroskobik canlılara değinelim: Bu bağlamda ele alınması gereken birinci çeşit, “rotiferalar”.
Rotiferalar, en az 24.000 yaşında olan canlılardır. Çok sağlam bir cinstir. Hatta olağandışı şartlarda kendini kurutabilme yeteneğine sahiplerdir. Su donduğunda ya da bir kuraklık kelam konusu olduğunda bu canlılar, bedenlerindeki kalan suyun tamamını hücrelerinden süratle uzaklaştırır ve hususlar üretmeye başlarlar. Unsurlar, beklemeye alınmış bir bir daha canlanma evresine girer. Şaşırtan olan ise, bu durumu on binlerce yıl boyunca yapabilmeleri.
Koruyucu bir biyolojik mekanizmaya sahipler. Donmayla karşı karşıya kaldıklarında, bununla zorlanmadan başa çıkabiliyorlar. halbuki biroldukça tıp, soğuğa rastladığında bu şartlarla çaba edememektedir.
Rotiferalar sınıfı ortasında uzun ömrüyle rekor kıran bir tıp: Nematod
Rus Toprak Bilimi Enstitüsü, birinci araştırmalarının 2018 yılına dayandığı 42.000 yıllık nematod yuvarlak solucanlarla ilgili rastlantısal keşifler gerçekleştirmişti. Bilim insanlarının temel gayesi, donmuş tek hücreli organizmaları tahlil etmekti. Bu maksatla petri kalıplarına yerleştirdikleri toprak örnekleri, sürpriz bir biçimde nematodların canlanmasına niye oldu.
Bilinen biyokimyasal tepkiler göz önüne alındığında, epeyce hücreli organizmalarda, yuvarlak solucanların yaşama ve üreme işlevlerini gerçekleştirebilmesi olanaksızdı ama bu yolla mümkün kılındı.
Rotiferalar bir daha canlanan tek canlı değil. 24.000 yıl canlı kalabilen bir öteki canlı ise “çarklı hayvanlar”.
Rusya’daki bir küme araştırmacı, permafrost yüzeyinin yaklaşık 3,3 metre altındaki topraktan, çarklı hayvan olarak tabir edilen mikroskobik canlılar keşfetmişti (Permafrost, yıl boyunca 0 derecenin altında donmuş biçimde kalan toprak ve kayalardır).
Bu keşifle hayvanların, birinci defa kriptobiyozda 10.000’lerce yıl hayatta kalmasının mümkün olabileceği kanıtlandı. Büsbütün dişi olduğu bilinen hepçil çarklı hayvanlar, deniz ortamında varlığını sürdürüyor ve tabiattaki en dayanıklı canlılar içinde yerini alıyor.
Sırada isimlerine aşina olduğumuz hayvanlar var:
Bir köpek mi, yoksa bir kurt köpeği mi?
Yakutistan’ın donmuş toprağında, tarihin fazlaca öncesine dayanan köpek yavrularının üç mumyası bulunmuştu. Birebir bölgede 12.500 yıldır permafrostta kaldığı tespit edilen bu üç aylık yavrulardan birinin beyninin hala sağlam olduğuna inanmak bir çok güç. Köpek yavrularından biri, Yakutya’nın Abisky Bölgesi’ndeki halk tarafınca bulunmuştu.
Konuyla alakalı araştırmalara bakıldığında yavrunun permafrostta neredeyse 18.000 yıl geçirdiğini; süt dişler, kirpikler ve burun üzere detaylarının gözle görülebilir olduğu belirlendi. Ancak meçhullüğü koruyan bir şey var ki o da köpeklerin çeşidinin ne olduğu. Bu gizemi çözmek gayesiyle Avrupa’nın en büyük köpek DNA bankasının bulunduğu İsveç Paleogenetik Merkezi (CPG) olaya el attı lakin Yakut köpek yavrusuyla ilgili bir genetik eşleşmeye ulaşamadı.
40.000 yıl evvel yaşadığı bilinen Lena atının kan örneklerinden “dünyanın en eski kanı”nı arşivlemek mümkün.
Soyu tükenmiş olan ancak Batagay fayında bir meselain bulunduğu Lena, adeta dünyada korunan en uygun Buz Zamanı keşfi. En güzel keşif diyoruz zira binlerce yıl geçmesine karşın gövdesinde rastgele bir hasar yok. Tıbbi incelemelerle ele alınan Lena’nın iç organlarındaki alüvyon kalıntıları, onun çamurda boğulduğuna işaret etmekte.
Bilim insanları, öldüğünde yaklaşık iki haftalık olduğu tespit edilen bu atın, çürüme evresini iç organlarına ulaşmadan engelledi. bu biçimdelikle 40.000 yıl daha sonra yumuşak dokuların kırmızı kalması ve kalp damarlarından sıvı kan örnekleri alınması sağlandı. Gaye, kan örneklerini alarak “dünyadaki en eski kan”ı arşivlemekti.
Bilim insanları, soyu tükenmiş türlerin canlı hücrelerini çıkarma çalışmalarına yeşil ışık yaktı ama şimdiye kadarki deneyleri başarılı olamadı. Kim bilir tahminen yarın hiç ummadığımız bir hayvan tipine ilişkin çeşitli bulgular gün yüzüne çıkabilir.
Bir öbür buz evresi keşfi ise “kurt başı”.
Dokuları bozulmamış biçimde, donmuş toprakta bulunan bir kurt başı, bilim insanlarını bir çok heyecanlandırmıştı. Araştırmacılar, bu hayvanın baş bölgesinin kusursuz bir biçimde korunduğunu tabir ediyor.
Mamut gibisi tüylere sahip olan ve dişleri hala üzerinde olan bu kurt başının, şaşırtan biçimde 40.000 yıldan daha öncesine ilişkin olduğu tespit edildi. Bu bulguyu özel kılan şey, hayvanın dokusundan çok beyninin bile hala yerinde olması.
Bilim insanları, bu tıbbın evrimleşme biçimini ve dış görünüşünün nasıl değiştiğini tespit etmek emeliyle hayvanın DNA’sını hala incelemekte ve çağdaş kurtlar ile karşılaştırma çalışmalarını sürdürmektedir.
Dahası var: Aslanlar ve mamutlar
Sibirya bölgesinde yaşayan, iki metre uzunluğunda ve yaklaşık 260 kg oldukları bilinen büyük mağara aslanlarının en büyüğünün, 47.000 yıl permafrostta hapsolduğu bilinmekte. Üstelik elde edilen bilgilerle, iki aslan yavrusunun benekli ve kalın kürklere sahip olduğunu söylemek mümkün.
Diğer hayvan tipine gelecek olursak; yüzde 70’i Yakutistan bölgesinde bulunan mamut kalıntılarının ve öteki mamut faunalarının içinde tahlil edilebilen örneklerin başında Lena mamutu geliyor.
Lena, bilim insanlarının uzun uğraşlar daha sonrası keşfedebildikleri ilk eksiksiz mamut iskeleti. Bölgedeki Evenkiler, mamut iskeletinin ortasında bulunduğu permafrostun çözülmesini dört yıl bekledi. Bu sayede, çeşidin dişleri, iki bacağı, bir gözü ve büyük deri kesimleri incelenmek üzere zooloji nazaranvlilerine ulaştı.
28.000 yıl evvel hayatış genç bir dişi olan Yuka ise, en âlâ biçimde korunarak mumyalanan diğer bir mamut tipi. Bu canlının, kas hücreleri çekirdeklerinin hayli düzgün korunduğu anlaşıldı ve biyolojik aktivite belirtileri gösterebilme ihtimali bile incelenmeye kıymet bulundu.
Bilim insanları, geçmişten günümüze çeşitli canlılar ve bunlar üstündeki çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. bahsetmiş olduğumiz tüm keşiflerin şimdi hepsi Yakutistan ve etrafında kendini gösteriyor.
henüz her yıl antik hayvanların donmuş toprakların altından çıkarıldığı Yakutistan, bir bilim beşerinin araştırmaları için bilgi elde edebileceği en verimli bölgelerden biri. Dikkati çeken nokta ise bu canlılardan kimilerinin yaşama geri döndürülmüş olması!
ilk vakit içinderda mikroskobik canlılara değinelim: Bu bağlamda ele alınması gereken birinci çeşit, “rotiferalar”.
Rotiferalar, en az 24.000 yaşında olan canlılardır. Çok sağlam bir cinstir. Hatta olağandışı şartlarda kendini kurutabilme yeteneğine sahiplerdir. Su donduğunda ya da bir kuraklık kelam konusu olduğunda bu canlılar, bedenlerindeki kalan suyun tamamını hücrelerinden süratle uzaklaştırır ve hususlar üretmeye başlarlar. Unsurlar, beklemeye alınmış bir bir daha canlanma evresine girer. Şaşırtan olan ise, bu durumu on binlerce yıl boyunca yapabilmeleri.
Koruyucu bir biyolojik mekanizmaya sahipler. Donmayla karşı karşıya kaldıklarında, bununla zorlanmadan başa çıkabiliyorlar. halbuki biroldukça tıp, soğuğa rastladığında bu şartlarla çaba edememektedir.
Rotiferalar sınıfı ortasında uzun ömrüyle rekor kıran bir tıp: Nematod
Rus Toprak Bilimi Enstitüsü, birinci araştırmalarının 2018 yılına dayandığı 42.000 yıllık nematod yuvarlak solucanlarla ilgili rastlantısal keşifler gerçekleştirmişti. Bilim insanlarının temel gayesi, donmuş tek hücreli organizmaları tahlil etmekti. Bu maksatla petri kalıplarına yerleştirdikleri toprak örnekleri, sürpriz bir biçimde nematodların canlanmasına niye oldu.
Bilinen biyokimyasal tepkiler göz önüne alındığında, epeyce hücreli organizmalarda, yuvarlak solucanların yaşama ve üreme işlevlerini gerçekleştirebilmesi olanaksızdı ama bu yolla mümkün kılındı.
Rotiferalar bir daha canlanan tek canlı değil. 24.000 yıl canlı kalabilen bir öteki canlı ise “çarklı hayvanlar”.
Rusya’daki bir küme araştırmacı, permafrost yüzeyinin yaklaşık 3,3 metre altındaki topraktan, çarklı hayvan olarak tabir edilen mikroskobik canlılar keşfetmişti (Permafrost, yıl boyunca 0 derecenin altında donmuş biçimde kalan toprak ve kayalardır).
Bu keşifle hayvanların, birinci defa kriptobiyozda 10.000’lerce yıl hayatta kalmasının mümkün olabileceği kanıtlandı. Büsbütün dişi olduğu bilinen hepçil çarklı hayvanlar, deniz ortamında varlığını sürdürüyor ve tabiattaki en dayanıklı canlılar içinde yerini alıyor.
Sırada isimlerine aşina olduğumuz hayvanlar var:
Bir köpek mi, yoksa bir kurt köpeği mi?
Yakutistan’ın donmuş toprağında, tarihin fazlaca öncesine dayanan köpek yavrularının üç mumyası bulunmuştu. Birebir bölgede 12.500 yıldır permafrostta kaldığı tespit edilen bu üç aylık yavrulardan birinin beyninin hala sağlam olduğuna inanmak bir çok güç. Köpek yavrularından biri, Yakutya’nın Abisky Bölgesi’ndeki halk tarafınca bulunmuştu.
Konuyla alakalı araştırmalara bakıldığında yavrunun permafrostta neredeyse 18.000 yıl geçirdiğini; süt dişler, kirpikler ve burun üzere detaylarının gözle görülebilir olduğu belirlendi. Ancak meçhullüğü koruyan bir şey var ki o da köpeklerin çeşidinin ne olduğu. Bu gizemi çözmek gayesiyle Avrupa’nın en büyük köpek DNA bankasının bulunduğu İsveç Paleogenetik Merkezi (CPG) olaya el attı lakin Yakut köpek yavrusuyla ilgili bir genetik eşleşmeye ulaşamadı.
40.000 yıl evvel yaşadığı bilinen Lena atının kan örneklerinden “dünyanın en eski kanı”nı arşivlemek mümkün.
Soyu tükenmiş olan ancak Batagay fayında bir meselain bulunduğu Lena, adeta dünyada korunan en uygun Buz Zamanı keşfi. En güzel keşif diyoruz zira binlerce yıl geçmesine karşın gövdesinde rastgele bir hasar yok. Tıbbi incelemelerle ele alınan Lena’nın iç organlarındaki alüvyon kalıntıları, onun çamurda boğulduğuna işaret etmekte.
Bilim insanları, öldüğünde yaklaşık iki haftalık olduğu tespit edilen bu atın, çürüme evresini iç organlarına ulaşmadan engelledi. bu biçimdelikle 40.000 yıl daha sonra yumuşak dokuların kırmızı kalması ve kalp damarlarından sıvı kan örnekleri alınması sağlandı. Gaye, kan örneklerini alarak “dünyadaki en eski kan”ı arşivlemekti.
Bilim insanları, soyu tükenmiş türlerin canlı hücrelerini çıkarma çalışmalarına yeşil ışık yaktı ama şimdiye kadarki deneyleri başarılı olamadı. Kim bilir tahminen yarın hiç ummadığımız bir hayvan tipine ilişkin çeşitli bulgular gün yüzüne çıkabilir.
Bir öbür buz evresi keşfi ise “kurt başı”.
Dokuları bozulmamış biçimde, donmuş toprakta bulunan bir kurt başı, bilim insanlarını bir çok heyecanlandırmıştı. Araştırmacılar, bu hayvanın baş bölgesinin kusursuz bir biçimde korunduğunu tabir ediyor.
Mamut gibisi tüylere sahip olan ve dişleri hala üzerinde olan bu kurt başının, şaşırtan biçimde 40.000 yıldan daha öncesine ilişkin olduğu tespit edildi. Bu bulguyu özel kılan şey, hayvanın dokusundan çok beyninin bile hala yerinde olması.
Bilim insanları, bu tıbbın evrimleşme biçimini ve dış görünüşünün nasıl değiştiğini tespit etmek emeliyle hayvanın DNA’sını hala incelemekte ve çağdaş kurtlar ile karşılaştırma çalışmalarını sürdürmektedir.
Dahası var: Aslanlar ve mamutlar
Sibirya bölgesinde yaşayan, iki metre uzunluğunda ve yaklaşık 260 kg oldukları bilinen büyük mağara aslanlarının en büyüğünün, 47.000 yıl permafrostta hapsolduğu bilinmekte. Üstelik elde edilen bilgilerle, iki aslan yavrusunun benekli ve kalın kürklere sahip olduğunu söylemek mümkün.
Diğer hayvan tipine gelecek olursak; yüzde 70’i Yakutistan bölgesinde bulunan mamut kalıntılarının ve öteki mamut faunalarının içinde tahlil edilebilen örneklerin başında Lena mamutu geliyor.
Lena, bilim insanlarının uzun uğraşlar daha sonrası keşfedebildikleri ilk eksiksiz mamut iskeleti. Bölgedeki Evenkiler, mamut iskeletinin ortasında bulunduğu permafrostun çözülmesini dört yıl bekledi. Bu sayede, çeşidin dişleri, iki bacağı, bir gözü ve büyük deri kesimleri incelenmek üzere zooloji nazaranvlilerine ulaştı.
28.000 yıl evvel hayatış genç bir dişi olan Yuka ise, en âlâ biçimde korunarak mumyalanan diğer bir mamut tipi. Bu canlının, kas hücreleri çekirdeklerinin hayli düzgün korunduğu anlaşıldı ve biyolojik aktivite belirtileri gösterebilme ihtimali bile incelenmeye kıymet bulundu.
Bilim insanları, geçmişten günümüze çeşitli canlılar ve bunlar üstündeki çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. bahsetmiş olduğumiz tüm keşiflerin şimdi hepsi Yakutistan ve etrafında kendini gösteriyor.
- Kaynaklar: New Atlas, New Scientist, Ungo