ahmetbeyler
New member
Dünyanın gördüğü en kanlı devir olan 2. Dünya Savaşı, ardında hayli büyük bir enkaz bıraktı. ABD, savaşın sonlarına gelindiğinde hala savaşa devam eden Japonya’yı pes ettirmek için bu biçimdea kadar daha evvel eşi gibisi görülmemiş bir yıkıcı güç olan nükleer bombayı kullanmıştı. Evvel “Litte Boy” isimli bomba ile Hiroşima kentini, daha sonrasında Fat Man ile Nagazaki kentini adeta haritadan silmişti.
ABD’nin elindeki bu yeni güç, gücünü nükleerden alıyordu ve nükleer iddia edeceğiniz üzere son derece tehlikeli bir çalışma alanıydı. Japonya bu iki bombanın akabinde ABD’nin karşısında duramayacağını anlamış ve teslim olmuştu. İşte bu anlarda ABD’li bilim insanları bir nükleer bomba daha yapmaya çalışıyordu. “Y Projesi” olarak da isimlendirilen bu üçüncü atom bombasının kalbinde 6,2 kilogramlık rafine plütonyum ve galyumdan oluşan bir küre bulunuyordu. Savaş bitti, güç yüklü bu topa muhtaçlık kalmadı, fakat öldürmeye devam edecekti. vakit içinde ismi “şeytan çekirdeği” olarak anılmaya başlayan kürenin ve gerisinde bıraktığı kurbanların öyküsü:
Bilim insanları, artık savaşta gereksinim duyulmayan atom bombasının çekirdeğini bilimsel deneyler için kullanmaya başladı.
Eğer savaş devam etseydi muhtemelen bu çekirdek, Japonya’nın günümüzde ismini âlâ bileceğimiz bir kentine atılıp on binlerce insanın vefatına niye olacaktı. Lakin Japonya pes etti ve bu yaşanmadı. Bu olunca “Rufus” kod isimli bu çekirdek daha fazla test için Los Alamos’taki tesislerde tutulmaya başladı.
İlk kaza çabucak savaşın akabinde yaşandı.
daha sonrasında şeytan çekirdeği olarak anılacak bu plütonyum ve galyum küresi, birinci kurbanını Japonya’nın teslim olmasından kısa bir süre daha sonra aldı. Şayet Japonya teslim olmasaydı bu tarihten iki gün evvel bu çekirdeğin patlatılması planlanıyordu.
Aslında Los Amaloslu bilim insanları plütonyumun süperkritik hale gelerek zincirleme tepki oluşturarak ölümcül ışınım yaymaya başlayacağı eşiği güzel biliyorlardı. Deneyler de bu riskler göz önüne alınarak gerçekleştiriliyordu. Hatta bu kızgın canavarı uyandırma risklerinin olduğunu bildikleri için bu duruma bir isim bile takmışlardı. “Ejderhanın kuyruğunu gıdıklamak” dedikleri bu testler kararında çekirdeğimiz birinci kurbanını 21 Ağustos 1945 gecesi aldı.
Ejderhanın kuyruğunu tek başına gıdıklayan Harry Daghlian’ı bir sürpriz bekliyordu.
21 Ağustos 1945 tarihinde yemek yedikten daha sonra laboratuvara dönen Harry Daghlian, plütonyum küresini tungsten karbürden yapılmış tuğlalarla çevreledi. Bunu yaparken tek başınaydı (sadece güvenlik vazifelisi bulunuyordu) ve bu sebeple aslında güvenlik protokollerini ihlal ediyordu.
Daghlian, şayet muhakkak bir düzeye çıkarsa plütonyumu süperkritik hale getirecek olan bu yansıtıcı tuğlaları ördü. daha sonrasında tuğlalardan birini çekmek için atılım yaptı ancak tam bu anda ezkaza tuğlayı kürenin zirvesine düşürdü. Bu darbe süperkritikliğe niye oldu ve etrafa mavi ışık parıltısı ve ısı dalgası yayıldı. Daghlian, çabucak tuğlayı aldı ancak bunu yaparken elinde bir karıncalanma hissetmişti.
Daghlian özelinde her şey için hayli geçti.
Daghlian’ın yanmış, su toplamış eli – Hassas görüntü!
Daghlian’ın hayatındaki bu ufacık kusur anı, onun ölümcül dozda ışınım almasına niye olmuştu. Kısa müddet içerisinde yanmış eli kabardı ve sulandı. Bu süreçte daima mide bulantısı ve ağrı çekti. En sonunda da komaya girdi Daghlian için bu kaza anı vefatın geri dönüşü olmayan bir biçimde geleceğinin habercisiydi. aslına bakarsan kazadan yalnızca 25 gün daha sonra ömrünü kaybetti. Güvenlik bakılırsavlisi ise ölümcül olmayan dozda ışınım almıştı.
Şeytan çekirdeği tek kurbanla yetinmeyecekti.
İlk nükleer bomba tertibatı, soldaki Louis Slotin
Daghlian’ın vefatından daha sonra güvenlik prosedürleri gözden geçirildi ancak kâfi olmayacaktı. Yaşanan birinci olaydan 9 ay daha sonra Daghlian’ın meslektaşlarından olan fizikçi Louis Slotin, çekirdeğin üzerine berilyum kubbesi indirerek emsal bir süperkritiklik durumu oluşturuyordu.
Slotin dikkatliydi ancak bu dikkati kâfi olmadı.
Kungsten karbür tuğlalar üzere berilyum kubbe de nötronları merkeze geri yansıtarak plütonyumu süperkritikliğe itiyordu. Bunun olmaması için kubbenin hiç bir vakit büsbütün kapanmaması gerekiyordu. Slotin, bunun için bir tornavida kullanıyordu. Kubbenin altına tornavida koyuyor ve bir boşluk alanı yaratıyordu.
Bu yol tek bir ufak yanılgıya bağlıydı. Sonunda olması gereken oldu ve tornavida kaydı. Bunun kararında kubbe çekirdeği büsbütün kapladı. Berilyum baloncuğu ortasında kalan şeytan çekirdeği hayli fazla nötronu sıçratmaya başlattı. Odada bulunan öbür bir bilim insanı olan Raemer Schreiber, kubbenin düşme sesi üzerine bir ısı hissetmiş ve mavi bir parıltı görmüştü.
Slotin, kendisini bekleyen sonu kaza yaşandığı anda biliyordu.
Los Amalos hastanesine kaldırıldıktan kısa bir süre daha sonra Louis Slotin’in elleri
Schreiber, bu mavi ışığın saniyenin onda biri kadar durduğunu söylüyor, fakat bu müddet Slotin için kâfi olmuştu. Bu olay kararında odadaki fotoğrafçı ve güvenlik vazifelisi dahil 7 kişi ışınıma maruz kaldı, lakin ölümcül seviyede ışınım alan tek kişi Slotin’di. Slotin bu kazanın akabinde aldığı dozun az hayli farkındaydı. Arkadaşı Daghlian’ın başından geçenleri de fazlaca uygun biliyordu. Schreiber, Slotin’in tornavida kazasından daha sonra söylemiş olduği birinci kelamları şunlardı: “Evet, bu işe fayda.”
Slotin, bu olayın akabinde mide bulantısı ve kusma nöbetleri yaşadı. daha sonra kısa müddetliğine hastanede güzelleşmiş üzere görünen Slotin, aslında iyileşmemişti. Yalnızca günler ortasında kilo kaybetti ve karın ağrıları yaşadı. Tüm bunlarla birlikte zihinsel karışıklık belirtileri de yaşayan Slotin, kazanın yaşandığı andan yalnızca 9 gün daha sonra ömrünü kaybetti.
Bu olaylarla şeytan çekirdeğinin de sonu geldi.
Yaşanan bu iki olayın akabinde bilim insanları bu plütonyum çekirdeğine “Rufus” demeyi bıraktılar ve “şeytan çekirdeği” tabirini söylemeye başladılar. Bu çekirdek aslında ABD’nin nükleer silah test programı olan Kavşak Operasyonu’nda kullanılacaktı ancak Slotin’in kazasının daha sonrasında ışınım düzeylerindeki artış niçiniyle bu plandan vazgeçildi. Bunun yerine şeytan çekirdeği isimli plütonyum eritildi ve gerektiğinde öbür çekirdeklere dönüştürülmek üzere ABD nükleer stoğuna entegre edildi.
Adına ister Rufus isterseniz de şeytan çekirdeği deyin, bu plütonyum topunun binlerce insanı öldürecek bir gücü var. O sebeple bir nükleer başlıkta patlatılmaması (test için bile olsa) hoş bir haber. tıpkı vakitte o periyot nükleerle ilgilenen bilim insanları bu biçimde risklerin farkındaydılar, lakin ortaya tornavida sıkıştırmak üzere epeyce da kabul edilebilir olmayan güvenlik tedbirleriyle hayatlarını riske atmışlardı.
ABD’nin elindeki bu yeni güç, gücünü nükleerden alıyordu ve nükleer iddia edeceğiniz üzere son derece tehlikeli bir çalışma alanıydı. Japonya bu iki bombanın akabinde ABD’nin karşısında duramayacağını anlamış ve teslim olmuştu. İşte bu anlarda ABD’li bilim insanları bir nükleer bomba daha yapmaya çalışıyordu. “Y Projesi” olarak da isimlendirilen bu üçüncü atom bombasının kalbinde 6,2 kilogramlık rafine plütonyum ve galyumdan oluşan bir küre bulunuyordu. Savaş bitti, güç yüklü bu topa muhtaçlık kalmadı, fakat öldürmeye devam edecekti. vakit içinde ismi “şeytan çekirdeği” olarak anılmaya başlayan kürenin ve gerisinde bıraktığı kurbanların öyküsü:
Bilim insanları, artık savaşta gereksinim duyulmayan atom bombasının çekirdeğini bilimsel deneyler için kullanmaya başladı.
Eğer savaş devam etseydi muhtemelen bu çekirdek, Japonya’nın günümüzde ismini âlâ bileceğimiz bir kentine atılıp on binlerce insanın vefatına niye olacaktı. Lakin Japonya pes etti ve bu yaşanmadı. Bu olunca “Rufus” kod isimli bu çekirdek daha fazla test için Los Alamos’taki tesislerde tutulmaya başladı.
İlk kaza çabucak savaşın akabinde yaşandı.
daha sonrasında şeytan çekirdeği olarak anılacak bu plütonyum ve galyum küresi, birinci kurbanını Japonya’nın teslim olmasından kısa bir süre daha sonra aldı. Şayet Japonya teslim olmasaydı bu tarihten iki gün evvel bu çekirdeğin patlatılması planlanıyordu.
Aslında Los Amaloslu bilim insanları plütonyumun süperkritik hale gelerek zincirleme tepki oluşturarak ölümcül ışınım yaymaya başlayacağı eşiği güzel biliyorlardı. Deneyler de bu riskler göz önüne alınarak gerçekleştiriliyordu. Hatta bu kızgın canavarı uyandırma risklerinin olduğunu bildikleri için bu duruma bir isim bile takmışlardı. “Ejderhanın kuyruğunu gıdıklamak” dedikleri bu testler kararında çekirdeğimiz birinci kurbanını 21 Ağustos 1945 gecesi aldı.
Ejderhanın kuyruğunu tek başına gıdıklayan Harry Daghlian’ı bir sürpriz bekliyordu.
21 Ağustos 1945 tarihinde yemek yedikten daha sonra laboratuvara dönen Harry Daghlian, plütonyum küresini tungsten karbürden yapılmış tuğlalarla çevreledi. Bunu yaparken tek başınaydı (sadece güvenlik vazifelisi bulunuyordu) ve bu sebeple aslında güvenlik protokollerini ihlal ediyordu.
Daghlian, şayet muhakkak bir düzeye çıkarsa plütonyumu süperkritik hale getirecek olan bu yansıtıcı tuğlaları ördü. daha sonrasında tuğlalardan birini çekmek için atılım yaptı ancak tam bu anda ezkaza tuğlayı kürenin zirvesine düşürdü. Bu darbe süperkritikliğe niye oldu ve etrafa mavi ışık parıltısı ve ısı dalgası yayıldı. Daghlian, çabucak tuğlayı aldı ancak bunu yaparken elinde bir karıncalanma hissetmişti.
Daghlian özelinde her şey için hayli geçti.
Daghlian’ın yanmış, su toplamış eli – Hassas görüntü!
Daghlian’ın hayatındaki bu ufacık kusur anı, onun ölümcül dozda ışınım almasına niye olmuştu. Kısa müddet içerisinde yanmış eli kabardı ve sulandı. Bu süreçte daima mide bulantısı ve ağrı çekti. En sonunda da komaya girdi Daghlian için bu kaza anı vefatın geri dönüşü olmayan bir biçimde geleceğinin habercisiydi. aslına bakarsan kazadan yalnızca 25 gün daha sonra ömrünü kaybetti. Güvenlik bakılırsavlisi ise ölümcül olmayan dozda ışınım almıştı.
Şeytan çekirdeği tek kurbanla yetinmeyecekti.
İlk nükleer bomba tertibatı, soldaki Louis Slotin
Daghlian’ın vefatından daha sonra güvenlik prosedürleri gözden geçirildi ancak kâfi olmayacaktı. Yaşanan birinci olaydan 9 ay daha sonra Daghlian’ın meslektaşlarından olan fizikçi Louis Slotin, çekirdeğin üzerine berilyum kubbesi indirerek emsal bir süperkritiklik durumu oluşturuyordu.
Slotin dikkatliydi ancak bu dikkati kâfi olmadı.
Kungsten karbür tuğlalar üzere berilyum kubbe de nötronları merkeze geri yansıtarak plütonyumu süperkritikliğe itiyordu. Bunun olmaması için kubbenin hiç bir vakit büsbütün kapanmaması gerekiyordu. Slotin, bunun için bir tornavida kullanıyordu. Kubbenin altına tornavida koyuyor ve bir boşluk alanı yaratıyordu.
Bu yol tek bir ufak yanılgıya bağlıydı. Sonunda olması gereken oldu ve tornavida kaydı. Bunun kararında kubbe çekirdeği büsbütün kapladı. Berilyum baloncuğu ortasında kalan şeytan çekirdeği hayli fazla nötronu sıçratmaya başlattı. Odada bulunan öbür bir bilim insanı olan Raemer Schreiber, kubbenin düşme sesi üzerine bir ısı hissetmiş ve mavi bir parıltı görmüştü.
Slotin, kendisini bekleyen sonu kaza yaşandığı anda biliyordu.
Los Amalos hastanesine kaldırıldıktan kısa bir süre daha sonra Louis Slotin’in elleri
Schreiber, bu mavi ışığın saniyenin onda biri kadar durduğunu söylüyor, fakat bu müddet Slotin için kâfi olmuştu. Bu olay kararında odadaki fotoğrafçı ve güvenlik vazifelisi dahil 7 kişi ışınıma maruz kaldı, lakin ölümcül seviyede ışınım alan tek kişi Slotin’di. Slotin bu kazanın akabinde aldığı dozun az hayli farkındaydı. Arkadaşı Daghlian’ın başından geçenleri de fazlaca uygun biliyordu. Schreiber, Slotin’in tornavida kazasından daha sonra söylemiş olduği birinci kelamları şunlardı: “Evet, bu işe fayda.”
Slotin, bu olayın akabinde mide bulantısı ve kusma nöbetleri yaşadı. daha sonra kısa müddetliğine hastanede güzelleşmiş üzere görünen Slotin, aslında iyileşmemişti. Yalnızca günler ortasında kilo kaybetti ve karın ağrıları yaşadı. Tüm bunlarla birlikte zihinsel karışıklık belirtileri de yaşayan Slotin, kazanın yaşandığı andan yalnızca 9 gün daha sonra ömrünü kaybetti.
Bu olaylarla şeytan çekirdeğinin de sonu geldi.
Yaşanan bu iki olayın akabinde bilim insanları bu plütonyum çekirdeğine “Rufus” demeyi bıraktılar ve “şeytan çekirdeği” tabirini söylemeye başladılar. Bu çekirdek aslında ABD’nin nükleer silah test programı olan Kavşak Operasyonu’nda kullanılacaktı ancak Slotin’in kazasının daha sonrasında ışınım düzeylerindeki artış niçiniyle bu plandan vazgeçildi. Bunun yerine şeytan çekirdeği isimli plütonyum eritildi ve gerektiğinde öbür çekirdeklere dönüştürülmek üzere ABD nükleer stoğuna entegre edildi.
Adına ister Rufus isterseniz de şeytan çekirdeği deyin, bu plütonyum topunun binlerce insanı öldürecek bir gücü var. O sebeple bir nükleer başlıkta patlatılmaması (test için bile olsa) hoş bir haber. tıpkı vakitte o periyot nükleerle ilgilenen bilim insanları bu biçimde risklerin farkındaydılar, lakin ortaya tornavida sıkıştırmak üzere epeyce da kabul edilebilir olmayan güvenlik tedbirleriyle hayatlarını riske atmışlardı.
- Kaynaklar: Sciencealert, Nuclearsecrecy, Nuclearsecrecy, OSTI, Nuclear Museum