ahmetbeyler
New member
Dejavu yaşamayanımız yoktur. kimi vakit hiç bulunmadığımız yerler, hiç tanımadığımız şahıslar bize tanıdık gelir. kimi vakit ise bildiğimiz yerler, tanıdığımız şahıslar bize yabancı gelir.
Bunlara ek olarak fazlaca nadiren de olsa etrafımızı farklı ve canlı absürt renklerle gördüğümüz de olur. Bu canlı absürt renkler bizi şaşırtsa da böyle görmemizin bir sebebi de ruhsal bozuklukların sınıflandırıldığı ve belirtildiğı DSM 5 ve ICD10 kitaplarında tarifi yapılan bir bozukluk olan derealizasyon bozukluğudur.
Artık gerçeklerden kopmanızın bir sebebi var!
Depersonalizasyon(kendine yabancılaşma) ile sık sık karıştırılan derealizasyon yani gerçekdışılık, birebir bozukluk kategorilerinde olmalarına karşın aslında ikisi de birbirinden çok bağımsız olan iki bozukluk. Depersonalizasyonda kişi kendi vücuduna yabancılaşırken derealizasyonda kişi bulunduğu ortama yabancılaşır. sebebi sıklıkla bilinmese de kişinin hissettiği gerilim yükünün artmasının şahsa bu çeşit tecrübeler yaşattığı düşünülüyor. Kişi artan gerilim yüküne karşı bulunduğu ortamdan uzaklaşarak kendisini kendisinden korumaya çalışıyor olabilir.
Depersonalizasyonda kişi kendi bedeninde güya dışarıdan bir gözlemciymiş üzere hisseder. Hatta vakit zaman kendisinden üçüncü tekil şahıs üzere bahseder. İsminizin Beğenilen olduğunu farz edelim. Bu bozukluğa sahipseniz bir şeyden hoşlanmadığınızı belirtirken sık sık ‘Gözde bunu hiç sevmedi’ deme ihtimaliniz yüksek.
Derealizasyon ise DSM 5’te (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) “Çevredekilerle ilgili olarak gerçekdışılık ya da kopukluk yaşantıları (Örn: insanlar ya da objeler gerçek dışı, düşsel, sisli, cansız ya da görsel açıdan çarpık olarak yaşantılanır.)” formunda tanımlanır.
Derealizasyonunuz var ise sık sık “dejavu yaşıyorum galiba” söylemiş olduğiniz durumlar başınıza gelebilir. Bildiğiniz üzere dejavuda daha evvel ortasında hiç yaşamadığımız yerler, bir olay, kişi bize tanıdık gelir ve o anı daha evvel hayatışız üzere hissederiz. Bu duruma halk içinde dejavu denilse de tıp literatüründe gördüm sanı olayı denir. Bunun bir de “hiç görmedim sanı olayı (jamais vue)” olan versiyonu da vardır. Bunda ise daha evvel yaşadığınız bildiğiniz yerler, tanıdığınız kişiler size yabancı gelir ve hiç görmemişsiniz üzere hissedersiniz.
Derealizasyonunuzun olduğundan şüpheleniyorsanız bu maddelere dikkat edin!
Ama ben delirmedim de niye bu biçimde hissediyorum!
aynı zamandarealizasyonda birebir vakitte depersonalizasyonda sizin gerçeği kıymetlendirme yetinizde rastgele bir bozulma olmaz. Her ikisi de genelde genç yaşlarındaki bireylerde daha fazlaca görülür ve geçicidir. ötürüsıyla vakit zaman güya kendinizi bu dünyaya ilişkin değilmiş, uzaydan geliyormuş gibi hissediyorsanız korkmayın, delirmediniz; yalnızca bir ruhsal rahatsızlık geçiriyor olma ihtimaliniz var, o kadar.
Bu yaşadıklarım yüzünden etrafımla aram bozuluyor, kasıtlı yaptığımı düşünüyorlar!
Psikolojide bir belirtinin hastalık düzeyinde olup olmadığı, sizin hayatınızı ne kadar etkilediğiyle ölçülür. Farz edelim ki tanıdığınız beşerler size yabancı gelmeye başladı, bunun doğal kararı olarak siz de onlara soğuk davrandınız. Bu artık o denli bir düzeye geldi ki etrafınızdakiler sizin olağan davranmadığınızı düşünmeye başladılar, işte bu biçimde bir durumda bu bozukluğa sahip olma ihtimaliniz yüksek. Çünkü bu ruhsal bozukluk; doğası prestijiyle sizi toplumsal, işle ilgili alanlarda ezaya düşürür, işlevselliğinizde düşme yaşanmasına sebep olur.
Tamam fakat başım da hoş değil ki, niye bunlar benim başıma geliyor?
Bu bozukluğa sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız sizi hayatın dışına itmek, bulunduğunuz ortama yabancı hissettirmek gibi yan tesirler sağlayan rastgele bir berbata kullanılabilen unsur ya da ilacın tesirinde olmadığınızdan emin olmanız gerekiyor. Şayet bundan emin olmanıza karşın tıpkı şeyleri deneyimlemeye devam ediyorsanız niçinleri şunlar olabilir; günlük bunaltılar, çok uykusuzluk, yorgunluk, korku verici ömür olayları, tahminen aşırı çay, kahve, alkol ve başka toksik niçinler.
Şizofren miyim sanki?
Şizofreni, panik bozukluk, depresyon, tasa üzere psikolojik bozukluklarda da derealizasyon bozukluğunun semptomlarına misal semptomlar sık sık görülür. Kişi bulunduğu ortama yabancı hisseder. Uzaylı olduğunu düşünür. Fakat bu çeşit durumlarda sahip olduğunuz bu rahatsızlığa artık derealizasyon demezsiniz, var olan öteki ruhsal bozukluğu söylersiniz. ötürüsıyla yalnızca ve yalnızca derealizasyon bozukluğunun semptomlarının olması gerekiyor.
Tanı ve tedavi süreçleri için ne yapılmalı?
Yukarıda sayılan maddelerin sizde olduğundan şüpheleniyorsanız yapmanız gereken birinci şey bir psikiyatri kliniğini ziyaret etmek olacaktır. Söz konusu bozukluğun ara orta düzeldiği fakat yine kendisini yenilediği devirler olur. Tam bir tedavisi olmamakla birlikte hastalığın tedavisinde kullanılan ve tedavi edici tesiri olduğu düşünülen ilaçlar bulunuyor. Bunlarla birlikte farklı terapi teknikleri de hastalığın tedavisinde kullanılır.
Not: Bu yazıda verilen bilgiler sizin kendinize dair farkındalığınızı artırmanız amacıyla yazılmıştır. Bu bilgilerle ne kendinize ne de bir diğerine teşhis koyamazsınız. Teşhis ve tedavi süreçleri için psikiyatri klinklerine başvurmayı unutmayın.
Kaynaklar: DSM 5, Ruh Sıhhati ve Bozuklukları kitabı (Orhan Öztürk)
Bunlara ek olarak fazlaca nadiren de olsa etrafımızı farklı ve canlı absürt renklerle gördüğümüz de olur. Bu canlı absürt renkler bizi şaşırtsa da böyle görmemizin bir sebebi de ruhsal bozuklukların sınıflandırıldığı ve belirtildiğı DSM 5 ve ICD10 kitaplarında tarifi yapılan bir bozukluk olan derealizasyon bozukluğudur.
Artık gerçeklerden kopmanızın bir sebebi var!
Depersonalizasyon(kendine yabancılaşma) ile sık sık karıştırılan derealizasyon yani gerçekdışılık, birebir bozukluk kategorilerinde olmalarına karşın aslında ikisi de birbirinden çok bağımsız olan iki bozukluk. Depersonalizasyonda kişi kendi vücuduna yabancılaşırken derealizasyonda kişi bulunduğu ortama yabancılaşır. sebebi sıklıkla bilinmese de kişinin hissettiği gerilim yükünün artmasının şahsa bu çeşit tecrübeler yaşattığı düşünülüyor. Kişi artan gerilim yüküne karşı bulunduğu ortamdan uzaklaşarak kendisini kendisinden korumaya çalışıyor olabilir.
Depersonalizasyonda kişi kendi bedeninde güya dışarıdan bir gözlemciymiş üzere hisseder. Hatta vakit zaman kendisinden üçüncü tekil şahıs üzere bahseder. İsminizin Beğenilen olduğunu farz edelim. Bu bozukluğa sahipseniz bir şeyden hoşlanmadığınızı belirtirken sık sık ‘Gözde bunu hiç sevmedi’ deme ihtimaliniz yüksek.
Derealizasyon ise DSM 5’te (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) “Çevredekilerle ilgili olarak gerçekdışılık ya da kopukluk yaşantıları (Örn: insanlar ya da objeler gerçek dışı, düşsel, sisli, cansız ya da görsel açıdan çarpık olarak yaşantılanır.)” formunda tanımlanır.
Derealizasyonunuz var ise sık sık “dejavu yaşıyorum galiba” söylemiş olduğiniz durumlar başınıza gelebilir. Bildiğiniz üzere dejavuda daha evvel ortasında hiç yaşamadığımız yerler, bir olay, kişi bize tanıdık gelir ve o anı daha evvel hayatışız üzere hissederiz. Bu duruma halk içinde dejavu denilse de tıp literatüründe gördüm sanı olayı denir. Bunun bir de “hiç görmedim sanı olayı (jamais vue)” olan versiyonu da vardır. Bunda ise daha evvel yaşadığınız bildiğiniz yerler, tanıdığınız kişiler size yabancı gelir ve hiç görmemişsiniz üzere hissedersiniz.
Derealizasyonunuzun olduğundan şüpheleniyorsanız bu maddelere dikkat edin!
Ama ben delirmedim de niye bu biçimde hissediyorum!
aynı zamandarealizasyonda birebir vakitte depersonalizasyonda sizin gerçeği kıymetlendirme yetinizde rastgele bir bozulma olmaz. Her ikisi de genelde genç yaşlarındaki bireylerde daha fazlaca görülür ve geçicidir. ötürüsıyla vakit zaman güya kendinizi bu dünyaya ilişkin değilmiş, uzaydan geliyormuş gibi hissediyorsanız korkmayın, delirmediniz; yalnızca bir ruhsal rahatsızlık geçiriyor olma ihtimaliniz var, o kadar.
Bu yaşadıklarım yüzünden etrafımla aram bozuluyor, kasıtlı yaptığımı düşünüyorlar!
Psikolojide bir belirtinin hastalık düzeyinde olup olmadığı, sizin hayatınızı ne kadar etkilediğiyle ölçülür. Farz edelim ki tanıdığınız beşerler size yabancı gelmeye başladı, bunun doğal kararı olarak siz de onlara soğuk davrandınız. Bu artık o denli bir düzeye geldi ki etrafınızdakiler sizin olağan davranmadığınızı düşünmeye başladılar, işte bu biçimde bir durumda bu bozukluğa sahip olma ihtimaliniz yüksek. Çünkü bu ruhsal bozukluk; doğası prestijiyle sizi toplumsal, işle ilgili alanlarda ezaya düşürür, işlevselliğinizde düşme yaşanmasına sebep olur.
Tamam fakat başım da hoş değil ki, niye bunlar benim başıma geliyor?
Bu bozukluğa sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız sizi hayatın dışına itmek, bulunduğunuz ortama yabancı hissettirmek gibi yan tesirler sağlayan rastgele bir berbata kullanılabilen unsur ya da ilacın tesirinde olmadığınızdan emin olmanız gerekiyor. Şayet bundan emin olmanıza karşın tıpkı şeyleri deneyimlemeye devam ediyorsanız niçinleri şunlar olabilir; günlük bunaltılar, çok uykusuzluk, yorgunluk, korku verici ömür olayları, tahminen aşırı çay, kahve, alkol ve başka toksik niçinler.
Şizofren miyim sanki?
Şizofreni, panik bozukluk, depresyon, tasa üzere psikolojik bozukluklarda da derealizasyon bozukluğunun semptomlarına misal semptomlar sık sık görülür. Kişi bulunduğu ortama yabancı hisseder. Uzaylı olduğunu düşünür. Fakat bu çeşit durumlarda sahip olduğunuz bu rahatsızlığa artık derealizasyon demezsiniz, var olan öteki ruhsal bozukluğu söylersiniz. ötürüsıyla yalnızca ve yalnızca derealizasyon bozukluğunun semptomlarının olması gerekiyor.
Tanı ve tedavi süreçleri için ne yapılmalı?
Yukarıda sayılan maddelerin sizde olduğundan şüpheleniyorsanız yapmanız gereken birinci şey bir psikiyatri kliniğini ziyaret etmek olacaktır. Söz konusu bozukluğun ara orta düzeldiği fakat yine kendisini yenilediği devirler olur. Tam bir tedavisi olmamakla birlikte hastalığın tedavisinde kullanılan ve tedavi edici tesiri olduğu düşünülen ilaçlar bulunuyor. Bunlarla birlikte farklı terapi teknikleri de hastalığın tedavisinde kullanılır.
Not: Bu yazıda verilen bilgiler sizin kendinize dair farkındalığınızı artırmanız amacıyla yazılmıştır. Bu bilgilerle ne kendinize ne de bir diğerine teşhis koyamazsınız. Teşhis ve tedavi süreçleri için psikiyatri klinklerine başvurmayı unutmayın.
Kaynaklar: DSM 5, Ruh Sıhhati ve Bozuklukları kitabı (Orhan Öztürk)