Planktonlar Dağların Oluşumuna Katkı Sağladı

ahmetbeyler

New member
Bilindiği üzere bundan milyarlarca yıl evvel gezegenimizin jeolojisi Dünya üstündeki hayatı şekillendirmişti. Lakin İskoçya’da bulunan bilim insanları tarafınca yürütülen yeni bir araştırma, bu durumun tam karşıtının de yaşanmış olabileceğini ortaya koydu.

Yayımlanan araştırmaya nazaran, milyarlarca yıl evvel gezegenimizdeki dağların oluşmasına sebep olan kaya levhalarındaki hareketlenmeler ilkel hayat formlarından takviye almış olabilir. Uzmanlar, bu canlıların kaya levhalarını ‘kayganlaştırdığını’, yani daha kolay hareket etmesini sağladığını belirtiyor.

Planktonlar dağların oluşmasına yardımcı oldu


Aberdeen ve Glasgow Üniversitesi’nde bulunan araştırmacılara bakılırsa Dünya’da ömür olmasaydı, muhtemelen gezegenimizin yüzeyi daha düz ve ‘sıkıcı’ olacaktı. Yani canlıların eksikliği, gezegendeki dağların oluşmasını engelleyecekti. Aberdeen Üniversitesi’nden Profesör John Parnell bu durumu şu biçimde açıklıyor:

sıradançe anlatacak olursak dağlar, birbiri üzerine yığılan kaya levhalarından oluşuyor. Lakin bu büyüklükteki bir istifleme, kayalar içindeki sürtünme sebebiyle çok sıkıntı bir durum. Yani kayaların birbiri üzerinden kayması için bir şeye gereksinim var.”

Parnell ve takımı, bu kayganlaştırıcı tesirin kaynağının, 2 milyar yıl evvel ilkel planktonların büyümesi sırasında meydana gelen bir artıştan kaynaklandığını ortaya çıkardı. Açıklamalara göre bu artış, Dünya yüzeyinde kalıcı bir tesir oluşturacak olan büyük bir iklim değişikliği daha sonrasında gerçekleşti.

Planktonlar, deniz besin zincirinin temelinde yer alan ve günümüz okyanus ekosistemlerinin sıhhati için hayati kıymet taşıyan mikroskobik canlılardır. Yapılan çalışmayla da bu minik organizmaların gezegen için ehemmiyetinin varsayım edilenden çok daha büyük olduğu ortaya çıkmış oldu.

Grafitler kayaların hareketlerini kolaylaştırdı


Parnell’e bakılırsa planktonlar öldüğünde okyanusların tabanına çöktüler, bunun akabinde da ısı ve basınç sayesinde ‘grafit’ ismi verilen unsura dönüştüler. pek yağlı bir unsur olan bu grafitler, tıpkı şu anki günlük hayatımızdaki birfazlaca kullandığımız üzere, kayaları kayganlaştırarak daha kolay hareket etmelerini sağladı. İki milyar yıl evvel yaşanan bu olaylar kararında da şu an Çin, Kuzey Amerika, Grönland ve İskandinavya’da gözlemlenebilen dağlar oluştu.

Bilim beşerlerine göre Communications Earth & Environment isimli mecmuada yayınlanan bu çalışma, canlı ömrünün da gezegenin yüzeyinin değişiminde kıymetli bir rolü olduğunu ortaya koydu. Buna ek olarak araştırmanın, gelecek jenerasyonlara dağların korunması hakkında değerli datalar sağlayarak dünyayı kurtarmaya yardımcı olabileceği araştırmacılar tarafınca açıklandı.
 
Üst