ahmetbeyler
New member
Bazılarına nazaran bir sapık, bazılarına bakılırsa de psikolojinin babası olarak isimlendirilen Sigmund Freud, psikoloji tarihli en tartışmalı karakterlerden biri. Fakat tahminen de hiç bir teorisi Oedipus Kompleksikadar tartışmalı olmadı ve reaksiyon toplamadı. Şimdiye kadar Freud’un öteki teorileri üzere doğrulanmış yahut çürütülmüş olmasa da hala epeyce tanınan.
Teori, aşağıda bahsedeceğimiz Küçük Hans Hadisesi üzerinden kurgulanmış olduğu için eleştirilmektedir; zira bu örnek haricinde somut bir ispat bulunmuyor. Gelen tenkitlerde Küçük Hans olayının farklı teorilerle (Örneğin Bowlby’nin Bağlanma Teorisi) de yorumlanabileceği ve Freud’un cinsel içgüdülere çok vurgu yaptığı (Özellikle Erikson tarafınca) belirtilmektedir.
Pekala nedir bu Oedipus Kompleksi?
Bu kompleks, ismini Sophokles’in ünlü oyunu Kral Oedipus’tan alır. Kral Oedipus, annesiyle bir arada olmak için babasını öldürür ve bu yaptığından dolayı lanetlenir.
Freud bu kompleksin fallik gelişim evresi olan 3-6 yaşları içinde ortaya çıktığını lisana getirip bu vakitte libido (yaşama gücü/cinsel iç güdü) kaynağının çocuğunun bedeninin erojen bölgelerinde toplandığını sav eder. Teorinin devamında şunlar da vurgulanır: bu vakitte kız çocuğu, babasına ilgi duyup babasını annesinden kıskanır. Erkek çocuğu ise annesine ilgi duyup annesini babasından kıskanır. Babasıyla bir rekabet içerisine girer, gayesi annesine sahip olmaktır.
Oedipus Kompleksi ve Elektra Kompleksi’nin içindeki farklar nedir?
Oedipus Kompleksi daha genel bir kavram olup her iki cinsiyetteki çocuğun karşı cinsiyetli ebeveynlerine olan ilgisini söz ederken, Elektra Kompleksi kız çocuğunun babaya olan ilgisini söz eder. Elektra Kompleksi, kız çocuğunun annesinden babasını kıskanmasını, annenin yerini geçme isteğini ve babaya çok düşkün olmayı tabir etmek için kullanılır.
Oedipus Kompleksi’nin belirtileri nelerdir?
Kanıtlanmamış bu kompleksin belirtilerinin şunlar olduğu öne sürülüyor:
Freud bu teorisini “Küçük Hans ” olayıyla desteklemiştir. Bu olayda Küçük Hans, at fobisi olan 5 yaşındaki bir erkek çocuğudur. Freud, Küçük Hans’ın babasıyla mektuplaşarak fobinin sebebini bulup belirli bir tedavi sürecini takip etmeye çalışır. Mektuplaşma sürecinde Freud, sorunun kaynağının “çocuğun, annesine sahip olma isteğinden dolayı babası tarafınca iğdiş edileceği (hadım etmek, kısırlaştırmak) korkusu” olduğunu düşünür. Bu niyetini de şöyle devam ettirir: Bu fobideki at, babanın sembolüdür. Hans’ın at (baba) tarafınca ısırılma (iğdiş edilmesi) korkusu ise annesine sahip olma isteğine karşılık bir cezadır. Freud bu olaya uyguladığı tedavinin özetini 1909 yılında “5 Yaşındaki Çocukta Fobinin Tahlili (Analysis of a Phobia in a Five-year-old Boy)” başlığıyla yayınlamıştır.
Freud’un önerdiği tek tedavi, çocuğun kendini tıpkı cinsiyetten olduğu ebeveyniyle özdeşleştirmesidir. Bu kompleksin bastırılmasında vicdan(ego) ve toplumun ahlaki bedelleri (süperego) değerli bir rol oynar. Ama bu kompleksin, kendini yetişkinlik senelerında suçluluk hisleri olarak gösterdiği tablolar da mevcuttur.
Teoriye gelen tenkitler:
Teori, aşağıda bahsedeceğimiz Küçük Hans Hadisesi üzerinden kurgulanmış olduğu için eleştirilmektedir; zira bu örnek haricinde somut bir ispat bulunmuyor. Gelen tenkitlerde Küçük Hans olayının farklı teorilerle (Örneğin Bowlby’nin Bağlanma Teorisi) de yorumlanabileceği ve Freud’un cinsel içgüdülere çok vurgu yaptığı (Özellikle Erikson tarafınca) belirtilmektedir.
Pekala nedir bu Oedipus Kompleksi?
Bu kompleks, ismini Sophokles’in ünlü oyunu Kral Oedipus’tan alır. Kral Oedipus, annesiyle bir arada olmak için babasını öldürür ve bu yaptığından dolayı lanetlenir.
Freud bu kompleksin fallik gelişim evresi olan 3-6 yaşları içinde ortaya çıktığını lisana getirip bu vakitte libido (yaşama gücü/cinsel iç güdü) kaynağının çocuğunun bedeninin erojen bölgelerinde toplandığını sav eder. Teorinin devamında şunlar da vurgulanır: bu vakitte kız çocuğu, babasına ilgi duyup babasını annesinden kıskanır. Erkek çocuğu ise annesine ilgi duyup annesini babasından kıskanır. Babasıyla bir rekabet içerisine girer, gayesi annesine sahip olmaktır.
Oedipus Kompleksi ve Elektra Kompleksi’nin içindeki farklar nedir?
Oedipus Kompleksi daha genel bir kavram olup her iki cinsiyetteki çocuğun karşı cinsiyetli ebeveynlerine olan ilgisini söz ederken, Elektra Kompleksi kız çocuğunun babaya olan ilgisini söz eder. Elektra Kompleksi, kız çocuğunun annesinden babasını kıskanmasını, annenin yerini geçme isteğini ve babaya çok düşkün olmayı tabir etmek için kullanılır.
Oedipus Kompleksi’nin belirtileri nelerdir?
Kanıtlanmamış bu kompleksin belirtilerinin şunlar olduğu öne sürülüyor:
- Bu yaş kümesindeki çocuk, kendisini babasıyla karşılaştırmaya ve kendisi ile onun içinde ortak noktalar bulmaya çalışır.
- Annesine olan sevgisini, bulduğu her fırsatta lisana getirmeye başlar.
- Babasına olan nefretini lisana getirir(Freud bunu hadım olma korkusu yüzünden çocukların bastırabileceklerini söyler).
- Tıraş olmak, babası üzere yürümek, onun kullandığı sözler kullanmak üzere babasını taklit eden davranışlar gösterir.
- Annesiyle ahenge isteğinin baskın gelmesinden dolayı babasını yataktan kovmaya çalışan davranışlar görülebilir.
- Annesi ile evleneceğini söyleyebilir.
- Anne-babasının kendisinin yanında rastgele bir tensel temasına “öpmesine, kucaklamasına, sevgi sözcükleri kullanımına” çok bir reaksiyon gösterebilir, ayırmaya çalışabilir; hatta bu, ağlamaya kadar da gidebilir.
Freud bu teorisini “Küçük Hans ” olayıyla desteklemiştir. Bu olayda Küçük Hans, at fobisi olan 5 yaşındaki bir erkek çocuğudur. Freud, Küçük Hans’ın babasıyla mektuplaşarak fobinin sebebini bulup belirli bir tedavi sürecini takip etmeye çalışır. Mektuplaşma sürecinde Freud, sorunun kaynağının “çocuğun, annesine sahip olma isteğinden dolayı babası tarafınca iğdiş edileceği (hadım etmek, kısırlaştırmak) korkusu” olduğunu düşünür. Bu niyetini de şöyle devam ettirir: Bu fobideki at, babanın sembolüdür. Hans’ın at (baba) tarafınca ısırılma (iğdiş edilmesi) korkusu ise annesine sahip olma isteğine karşılık bir cezadır. Freud bu olaya uyguladığı tedavinin özetini 1909 yılında “5 Yaşındaki Çocukta Fobinin Tahlili (Analysis of a Phobia in a Five-year-old Boy)” başlığıyla yayınlamıştır.
Freud’un önerdiği tek tedavi, çocuğun kendini tıpkı cinsiyetten olduğu ebeveyniyle özdeşleştirmesidir. Bu kompleksin bastırılmasında vicdan(ego) ve toplumun ahlaki bedelleri (süperego) değerli bir rol oynar. Ama bu kompleksin, kendini yetişkinlik senelerında suçluluk hisleri olarak gösterdiği tablolar da mevcuttur.
Teoriye gelen tenkitler:
- Freud bu teorisini yalnızca Küçük Hans hadisesi üzerinden oluşturmuştur ve bu olay farklı teoriler (Örneğin Bowlby’nin Bağlanma Teorisi) kullanılarak da açıklanabilir.
- Erikson (1950) üzere öbür psikodinamik teorisyenler, Freud’un içgüdülerin, bilhassa de cinsel içgüdünün tesirini kişilik gelişmeninde abarttığına inanıyorlardı. Erikson buna alternatif olarak, psikososyal gelişim kuramını oluşturmuştur.
- Başka değerli tenkit de Freud’un rapor ettiği tek çocuk hasta olduğu biçimde Küçük Hans’ın psikanalizinin birçoklarını Hans’ın babası (Freud’un teorilerinin bir destekçisi) yapmıştır ve Freud, Hans’ın Oidipal teorisini onayladığını gördüğü için son derece ön yargılı davranmıştır.
- Genel olarak olay, bilimsel açıdan geçerlik ve güvenirlik unsurlarını ihlal etmektedir. Bu da teoriye yapılan öbür bir tenkittir.