ahmetbeyler
New member
adamların akademik meslek yapmakta ve bilimsel alanlarda başarılı olduğuna dair temelsiz inanç son vakit içinderda giderek azalmaya başlamış durumda. Lakin bu daima bu biçimde değildi. Çok da uzak olmayan bir geçmişte bile hala daha bayanların eğitim hakkı yoktu. Bu gerçeği göz arkası ederek adamların tarih boyunca daha fazla bilimsel gelişmeye imza attığını ve bu sebeple bilimsel alanlarda daha ‘parlak’ olduğunun savunan önemli bir kesim bulunuyor. Küçük kız çocuklarının bu biçim klişelere çabucak hemen eğitim hayatlarının başındayken maruz kalmasının ise hayli yıpratıcı sonuçları olabiliyor.
Science Advances mecmuasında yayımlanan ve dünya çapında 500 bin öğrenciyi kapsayan toplumsal cinsiyet klişeleri üzerine yapılan yeni bir araştırmaya bakılırsa kız çocuklar akademik başarısızlığın gerisindeki niçinin ‘yeteneksiz olmak’ olduğuna erkelere kıyasla daha fazla inanıyor. Bu çeşit cinsiyet temelli klişeler daha evvel tekraren kere araştırılmış ve yıkılmış olsa da yeni araştırma, epey geniş bir alanı kapsaması açısından ülkeler ortası karşılaştırma yapmayı da mümkün kılıyor.
Kızlar başarısız olduklarında bunun sebebinin ‘yeteneksiz olmaları’ olduğuna inanıyor
15 yaşındaki öğrencilerin matematik, okuma ve fen bilimlerindeki bilgi ve hünerleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için her üç yılda bir yürütülen ve “Başarısız olduğumda, kâfi yeteneğe sahip olmayabileceğimden korkuyorum” cümlesini içeren 2018 Milletlerarası Öğrenci Kıymetlendirme Programı (PISA) anketinden elde edilen bilgilere dayanan araştırmada incelenen 72 ülkenin 71’inde, iki cinsiyet içindeki performans eşit bulunmasına karşın kızların başarısızlıklarını ‘yeteneksizliğe’ bağlamaya daha meyilli olduğu ortaya çıktı. Araştırmada erkelerin başarısızlıkları için daha fazlaca ‘dış etkenleri’ suçlaması dikkat çekerken, ülkeler içindeki tek istisna ise Suudi Arabistan oldu.
Tuhaftır ki araştırmada, beklenenin tersine bu farkın en bariz olduğu ülkelerin varlıklı, gelişmiş ve ‘eşitlikçi’ ülkeler olduğu ortaya çıktı. Araştırmaya nazaran Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nde (OECD) bulunan varlıklı ülkelerdeki kızların yüzde 61’i başarısızlıklarının yeteneklerinin olmasından kaynaklandığını düşünürken, bu oranın yüzde 14’lük bir farkla erkelerde yüzde 47 olduğu tespit edildi. OECD’de de bulunmayan ülkelerde ise bu fark yalnızca yüzde 8’di. Öte yandan farkın, ortalama performansa sahip öğrencilerle karşılaştırıldığında, daha yüksek performans gösteren öğrenciler içinde daha büyük olması da araştırmanın dikkat alımlı neticelerindan birisiydi.
Gelişen ülkelerde cinsiyet eşitsizliği ortadan kalmaktansa ‘bir daha yapılanıyor’
Bu kelamı geçen cinsiyetler ortası algı, kişinin kendine güvenmesi ve adamların bilim ve matematik okumaya daha yatkın olması içindeki irtibat üzere konularda daha evvel de gözlemlenmişti. Bu paradoks için kesin bir açıklamaları olmadığını belirten çalışmanın ortak muharrirlerinden CNRS ve Paris İktisat Okulu’ndan Thomas Breda, bunun ülkeler geliştikçe cinsiyet eşitsizliğinin aslında ortadan kalmadığının, yalnızca bir daha yapılandırıldıklarının bir ispatı olduğunu söz ediyor.
Bir hipoteze bakılırsa daha fazla niyet özgürlüğü ortamına sunan ülkeler, bireylerin eski klişelere geri dönmesi için daha fazla imkan sağlıyor. Ayrıyeten bu ülkelerde bireylerin ferdî muvaffakiyete daha fazla odaklı olması, yetenek kavramına daha fazla kıymet verilmesine de sebep oluyor. Buna karşılık yeteneğe daha fazla bedel veren toplumlar ise insanların klişeleri uygulamasına daha az imkan tanıyor.
Araştırma ayrıyeten, daha az yetenekli olma fikri ile PISA araştırmasının bir kesimi olarak incelenen başka üç gösterge içinde da kuvvetli bir bağ olduğunu ortaya koyuyor. Buna nazaran kızlar erkeklere kıyasla ne kadar az yetenekli olduklarına inandıklarında kendilerine olan itimatları de azalıyor. Bunun bir kararı olarak rekabetten daha az zevk alır hale gelmeleriyle de kızlar, bilgi ve bağlantı teknolojisi üzere erkek hükümran mesleklerde çalışmak için daha az istekli oluyor. Bu üç gösterge ekseriyetle, bayanların en yüksek durumlara erişmesini engelleyen ‘cam tavanın’ varlığına katkıda bulunabilecek niçinler olarak gösteriliyor.
Makalenin sonuçlarını kıymetlendiren müellifler, cam tavanın ortadan kalkma mümkünlüğünün, ülkeler geliştikçe yahut daha fazla cinsiyet eşitliği sağlandıkça daha düşük olduğunu tabir ediyor. Bu duruma bir tahlil olarak ise “Doğuştan gelen yetenek açısından düşünmeyi bırakın,” biçiminde kaydeden Breda, “Başarı, deneme yanılma yoluyla öğrenmekten gelir. Saf yetenek kavramını bozarsak, kızların erkeklerden daha az doğal yetenekle donatıldığı fikrini de bozarız” tabirlerini kullanıyor.
Science Advances mecmuasında yayımlanan ve dünya çapında 500 bin öğrenciyi kapsayan toplumsal cinsiyet klişeleri üzerine yapılan yeni bir araştırmaya bakılırsa kız çocuklar akademik başarısızlığın gerisindeki niçinin ‘yeteneksiz olmak’ olduğuna erkelere kıyasla daha fazla inanıyor. Bu çeşit cinsiyet temelli klişeler daha evvel tekraren kere araştırılmış ve yıkılmış olsa da yeni araştırma, epey geniş bir alanı kapsaması açısından ülkeler ortası karşılaştırma yapmayı da mümkün kılıyor.
Kızlar başarısız olduklarında bunun sebebinin ‘yeteneksiz olmaları’ olduğuna inanıyor
15 yaşındaki öğrencilerin matematik, okuma ve fen bilimlerindeki bilgi ve hünerleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için her üç yılda bir yürütülen ve “Başarısız olduğumda, kâfi yeteneğe sahip olmayabileceğimden korkuyorum” cümlesini içeren 2018 Milletlerarası Öğrenci Kıymetlendirme Programı (PISA) anketinden elde edilen bilgilere dayanan araştırmada incelenen 72 ülkenin 71’inde, iki cinsiyet içindeki performans eşit bulunmasına karşın kızların başarısızlıklarını ‘yeteneksizliğe’ bağlamaya daha meyilli olduğu ortaya çıktı. Araştırmada erkelerin başarısızlıkları için daha fazlaca ‘dış etkenleri’ suçlaması dikkat çekerken, ülkeler içindeki tek istisna ise Suudi Arabistan oldu.
Tuhaftır ki araştırmada, beklenenin tersine bu farkın en bariz olduğu ülkelerin varlıklı, gelişmiş ve ‘eşitlikçi’ ülkeler olduğu ortaya çıktı. Araştırmaya nazaran Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nde (OECD) bulunan varlıklı ülkelerdeki kızların yüzde 61’i başarısızlıklarının yeteneklerinin olmasından kaynaklandığını düşünürken, bu oranın yüzde 14’lük bir farkla erkelerde yüzde 47 olduğu tespit edildi. OECD’de de bulunmayan ülkelerde ise bu fark yalnızca yüzde 8’di. Öte yandan farkın, ortalama performansa sahip öğrencilerle karşılaştırıldığında, daha yüksek performans gösteren öğrenciler içinde daha büyük olması da araştırmanın dikkat alımlı neticelerindan birisiydi.
Gelişen ülkelerde cinsiyet eşitsizliği ortadan kalmaktansa ‘bir daha yapılanıyor’
Bu kelamı geçen cinsiyetler ortası algı, kişinin kendine güvenmesi ve adamların bilim ve matematik okumaya daha yatkın olması içindeki irtibat üzere konularda daha evvel de gözlemlenmişti. Bu paradoks için kesin bir açıklamaları olmadığını belirten çalışmanın ortak muharrirlerinden CNRS ve Paris İktisat Okulu’ndan Thomas Breda, bunun ülkeler geliştikçe cinsiyet eşitsizliğinin aslında ortadan kalmadığının, yalnızca bir daha yapılandırıldıklarının bir ispatı olduğunu söz ediyor.
Bir hipoteze bakılırsa daha fazla niyet özgürlüğü ortamına sunan ülkeler, bireylerin eski klişelere geri dönmesi için daha fazla imkan sağlıyor. Ayrıyeten bu ülkelerde bireylerin ferdî muvaffakiyete daha fazla odaklı olması, yetenek kavramına daha fazla kıymet verilmesine de sebep oluyor. Buna karşılık yeteneğe daha fazla bedel veren toplumlar ise insanların klişeleri uygulamasına daha az imkan tanıyor.
Araştırma ayrıyeten, daha az yetenekli olma fikri ile PISA araştırmasının bir kesimi olarak incelenen başka üç gösterge içinde da kuvvetli bir bağ olduğunu ortaya koyuyor. Buna nazaran kızlar erkeklere kıyasla ne kadar az yetenekli olduklarına inandıklarında kendilerine olan itimatları de azalıyor. Bunun bir kararı olarak rekabetten daha az zevk alır hale gelmeleriyle de kızlar, bilgi ve bağlantı teknolojisi üzere erkek hükümran mesleklerde çalışmak için daha az istekli oluyor. Bu üç gösterge ekseriyetle, bayanların en yüksek durumlara erişmesini engelleyen ‘cam tavanın’ varlığına katkıda bulunabilecek niçinler olarak gösteriliyor.
Makalenin sonuçlarını kıymetlendiren müellifler, cam tavanın ortadan kalkma mümkünlüğünün, ülkeler geliştikçe yahut daha fazla cinsiyet eşitliği sağlandıkça daha düşük olduğunu tabir ediyor. Bu duruma bir tahlil olarak ise “Doğuştan gelen yetenek açısından düşünmeyi bırakın,” biçiminde kaydeden Breda, “Başarı, deneme yanılma yoluyla öğrenmekten gelir. Saf yetenek kavramını bozarsak, kızların erkeklerden daha az doğal yetenekle donatıldığı fikrini de bozarız” tabirlerini kullanıyor.