İş Makinelerini İzlerken Neden Bu Kadar Keyif Alırız?

ahmetbeyler

New member
Yoldan geçerken inşaat alanına denk gelip de duraksamayanımız yoktur. Bilhassa iş makineleri de o an yıkım yapıyorsa durum güzelce ilgi alımlı bir hal alır. Hatta elinde çay bardağı olan bir dayının bulunmadığı inşaat alanı muhtemelen görmemişizdir.

Artık milli sporumuz haline gelen iş makineleri izleme hobimizin, sahip olduğumuz dürtülerle enteresan münasebetini gelin bir arada inceleyelim.

İş makinelerini izlerken onlarda kendimizi görüyoruz


İnsan, fazlaca eski çağlardan bugüne kadar olayları ya da öbür insanları denetim etme içgüdüsüyle var olmuş ve hayatta kalmıştır. İnsanoğlu için epey büyük bir mana söz eden güç ve hakimiyete sahip olmak, aslında temel ihtiyaçlarımızdandır.

Pozitif dürtülerimizin yanında tahrip etme, yıkma ve denetim etme içgüdülerimizin tesiri de inkar edilemez. İşte iş makinelerini izlerken de farkında olmadan kendimizi onların yerine koyarak bastırdığımız bu dürtüleri tatmin ediyoruz.

İnşaat alanlarıyla sinema sahneleri içinde nasıl bir benzerlik bulunuyor?


İş makinelerinin hareketleri sahip olduğumuz öğrenme refleksiyle birleşerek aslında güç gösterisi yapmak istediğimiz anlarda inşaat alanında şahit olduğumuz o hareketleri yapabileceğimiz hissine kapılmamıza niye oluyor. Bu durum, hayranlık duyduğumuz sinemalarda başrol oyuncusunun rakiplerini nasıl alt ettiğini izlerken aslında kendimizi o kahramanın yerine koymamıza benziyor.

Sigmund Freud’un Thanatos yani vefat dürtüsü ile ilişkilendirdiği bu içgüdüsel tahrip etme isteği, kimi vakit sadece somut objelerle de sonlu kalmıyor. İçinden çıkamadığı durumlarda ya da bir durumun kendisi için uygun olmadığını düşündüğünde kendine ziyan verebilecek boyutlarda da bu istek uyanabiliyor.

Yıkma isteği, çocukluğumuzda kendini göstermeye başlıyor


Karşılaştığı meselelerde her şeyi yıkma, tahrip etme duygusu aslında üstbenliğimizin çabucak hemen oluşturulduğu çocukluk senelerımızda da kendini gösterir. Çocukken yapılan oyuncak bebeklerin kollarını bacaklarını ayırma, arabaları parçalama yahut kırma hareketleri bu dürtünün dışa vurulma teknikleri içindedır.

Büyüdükçe içeriden gelen bu olumsuz dürtüler spor yahut dans gibi fizikî aktivitelerle kolayca dışarı atılabilir boyuttadır. Dışarı sağlıklı yollarla aktarılamayan bu negatif güç, kişinin kendisine ve etrafına maddi, manevi istikametlerden önemli ziyanlar vermesiyle sonuçlanabilir.

Örneğin; telefonda çiftlerin tartışmasına hepimiz şahit olmuşuz, hatta şahsen hayatışızdır. Karşılıklı bağrışmalar artar, hararet yükselir ve taraflardan biri tahrip etme dürtüsüne pürüz olamıyorsa tartışmanın sonu duvara telefonun fırlatılmasıyla biter.

Belediyeler inşaat alanı izleme alanları kuruyor


Türk toplumunda iş makinesi izleme alışkanlığının geldiği önemli boyutlara belediyeler de kayıtsız kalamıyor. Bildiğiniz üzere güvenliği sağlayabilmek için inşaat alanlarının etrafı ekseriyetle büyük levhalarla çevrilidir, bu yüzden içeriyi izlemek elbette epeyce kolay olmaz.

Bazı belediyeler de halkı bu tutkularından mahrum bırakmamak adına bir tahlil önerisi sunuyor. İzmit, Çorum ve Bursa üzere birfazlaca vilayette vatandaşın inşaat alanını inançlı ve rahat bir biçimde izleyebilmesi için inşaat alanı izleme alanları yer alıyor.

İtalyanlar bu alışkanlığa özel bir isim bile vermiş


Yalnızca ülkemizde değil aslında dünyanın bir fazlaca yerinde sık rastlanılan bu davranış için İtalyanlar özel bir isim dahi bulmuş. Bolognada, inşaatı emekli beşerler üzere elleri artta izleyen ve bunu yaparken bir yandan da karşısındakine istemediği biçimde tavsiyelerde bulunan bireyler için “Umarell” kelimesi kullanılıyor.

“Küçük adam” manasına gelen bu söz birinci sefer 2015 yılında müellif Danilo Masotti tarafınca ortaya atılmıştı. sonrasındasında yazılan iki kitap ve blog siteleri de bu sözün yaygınlaşmasına katkıda bulundu ve “Umarell” 2020 yılında İtalyanca sözlüğe resmen eklendi.


Tüm bunlar düşünüldüğünde, 10 yaşında küçük bir çocuğun da 70 yaşında emekli bir amcanın da niye iş makinelerini izlemekten keyif aldığını anlamak çok kolay. Ne kadar gelişmiş birer canlı olsak da iş makinelerinin yıkım gücü birçoğumuzu içgüdüsel olarak etkiliyor ve inşaat alanlarını birer sinema sahnesi kadar alımlı kılıyor.

Kaynaklar: 1, 2
 
Üst