ahmetbeyler
New member
Kimi karıncalar yuvaları etrafında döner, arılar kraliçe arıyı takip eder ve birbirlerine dans ederek sinyal gönderir. Filler ise yas meblağ ve cenaze merasimi düzenler. Birtakım köpekler saldırgandır, kargalar ise epey zekalıdır. Hayvanların yeteneklerini ve birbirleri ile olan irtibatının nasıl meydana geldiğini hiç düşündünüz mü?
Bugün beşerler içindeki bilimi bırakıp öbür bir bilime yanlışsız, laboratuvardan çıkıp doğal hayatı ziyaret ediyoruz. Biyoloji ana bilim kolunun altında zoolojinin bir kolu haline gelen etoloji nedir, neyle ilgilenir bugünkü yazımızın konusu
Etoloji nedir, neyle ilgilenir?
Etoloji nedir?
Etologlar ne iş yapar, etoloji ne ile ilgilenir?
Etolojinin tarihi
Etoloji niye kıymetlidir?
Etoloji nedir?
Etoloji, hayvan bağlantısı, yırtıcılık, savunma, saldırganlık, çiftleşme, sabit hareket kalıpları ve göç dahil olmak üzere hayvan davranışlarının sıklıkla doğal şartlarında bilimsel olarak incelenmesidir. Etolojinin değerli bir istikameti, içgüdü ile öğrenmeye karşı çalışmasıdır.
Etoloji, çoklukla davranışın evrimine odaklanan etologlarla (etoloji ile ilgilenen insanlara verilen unvan) biyolojinin bir kesimi olarak kabul edilir. Etoloji, ekseriyetle alanda yürütülmekle birlikte, laboratuvarda yahut her ikisinin bir kombinasyonu yoluyla da yürütülebilir. ‘Etograma’ yahut hayvan davranış araştırmalarında çoğunlukla kullanılan davranışların açıklamasına sahip olmamız etoloji yardımıyladir.
Pekala etologlar ne iş yapar, etoloji ne ile ilgilenir?
Etolojinin tarihi:
Etoloji biyolojinin bir kolu olduğundan, etologlar bilhassa davranışın evrimi ve bunun doğal seleksiyon açısından nasıl açıklanabileceği ile ilgilendiler. Kimi taraflardan Charles Darwin, 1872 tarihindeki The Expression of the Emotions in Man and Animals (İnsan ve Hayvanlarda Hislerin İfadesi) isimli kitabıyla sayısız etologu etkileyen birinci çağdaş etologdu. Davranışa olan ilgisini, bilimsel olarak desteklenmeyen anekdot bilişselcilik ismi verilen antropomorfik bir metot kullanarak hayvanlarda öğrenme ve zeka üzerinde çalışan George Romanes’i teşvik ederek sürdürdü.
Etoloji alanının büyümesi II. Dünya Savaşı’na giden senelerda, Niko Tinbergen ve Konrad Lorenz’in gayretleri yardımıyla Avrupa kıtasında gelişmesine dayanır. Savaştan daha sonra, Tinbergen Oxford Üniversitesi’ne taşınmış ve etoloji, Cambridge Üniversitesi Hayvan Davranışları Alt Bölümü’ndeki Robert Hinde, William Thorpe ve Patrick Bateson’ın çalışmaları yardımıyla Birleşik Krallık’ta yükseliş kazanmıştı. bununla birlikte Etoloji Kuzey Amerika’da da bu vakitte gelişmeye başlamıştır.
1972’de İngiliz etolog John H. Crook, evvelki etolojinin tamamının mukayeseli etoloji (hayvanları bireyler olarak araştıran bilim dalı) olduğunu savunarak mukayeseli etolojiyi toplumsal etolojiden ayırdı; sonrasındasındaki senelerda hayvanların toplumsal kümelerinin davranışları ve altlarındaki toplumsal yapı. E. O. Wilson’ın Sociobiology: The New Synthesis (Sosyobiyoloji: Yeni Sentez) isimli kitabının 1975’te yayınlanmasından bu yana, davranış araştırmaları hayli daha fazla toplumsal ögelere odaklandı. Bu bununla birlikte Wilson’ın, Robert Trivers’ın ve W. D. Hamilton’ın daha kuvvetli ancak epeyce daha incelikli Darwinizm anlayışı tarafınca da körüklenmiştir. Özetle etoloji, davranışsal ekolojinin irtibatlı gelişmeninin bir kararı olarak dönüştürülmüştür.
Sonuç: Etoloji niye değerlidir?
Yeni bir köpek yavrusu yahut kedi yavrusu olan herkes, eğitimin sıkıntı olabileceğini bilir. Muhakkak cins ve cinslerdeki hayvanların doğal davranışlarını anlayarak, istenen davranışları nasıl teşvik edeceğinizi ve istenmeyenleri nasıl caydıracağınızı daha güzel anlayabilirsiniz. Yavru köpeğinize nasıl oturacağını yahut tuvalet eğitimini öğretiyor olun, hayvan davranışları üzerine temel bilgiler sizi epey ileriye götürecektir.
Etoloji, savunmasız cinsleri muhafazaya çalışan herkes için hayati bir alandır. Bir hayvan çeşidinin doğal davranışlarını anlarsanız, onları nasıl inançta tutacağınızı da anlarsınız. Örneğin, Kaliforniya Akbabası’nın kuşağı neredeyse büsbütün tükenmiştir zira avcılar onun leş yeme alışkanlıkları hakkında gereğince bilgi sahibi değillerdi ve akbabalar zehirli kurşun mermilerle öldürülen hayvanların leşlerini yiyorlardı. Yabani çeşitlerin davranışlarını anlamak, bal arılarından martılara kadar hassas hayvan popülasyonlarını korumanıza yardımcı olabilir.
Yazlıkta olduğunuzu düşünün. Huzur ortasında yürüyüş yaparken hiç tehlikeli bir yırtıcı hayvan gördünüz mü? İnançta kalmak ve hayvanı sakin tutmak için nasıl reaksiyon vereceğinizi biliyor musunuz? Temel bir etoloji bilgisine sahip olmak, rastgele bir durumda hayvanlarla karşılaştığınızda inançta kalmanıza yardımcı olabilir. İster bir ayı, ister bir çıngıraklı yılan, ister zehirli bir örümcek görüyor olun her anda etoloji ömrünüzü kurtarabilir.
Bugün beşerler içindeki bilimi bırakıp öbür bir bilime yanlışsız, laboratuvardan çıkıp doğal hayatı ziyaret ediyoruz. Biyoloji ana bilim kolunun altında zoolojinin bir kolu haline gelen etoloji nedir, neyle ilgilenir bugünkü yazımızın konusu
Etoloji nedir, neyle ilgilenir?
Etoloji nedir?
Etologlar ne iş yapar, etoloji ne ile ilgilenir?
Etolojinin tarihi
Etoloji niye kıymetlidir?
Etoloji nedir?
Etoloji, hayvan bağlantısı, yırtıcılık, savunma, saldırganlık, çiftleşme, sabit hareket kalıpları ve göç dahil olmak üzere hayvan davranışlarının sıklıkla doğal şartlarında bilimsel olarak incelenmesidir. Etolojinin değerli bir istikameti, içgüdü ile öğrenmeye karşı çalışmasıdır.
Etoloji, çoklukla davranışın evrimine odaklanan etologlarla (etoloji ile ilgilenen insanlara verilen unvan) biyolojinin bir kesimi olarak kabul edilir. Etoloji, ekseriyetle alanda yürütülmekle birlikte, laboratuvarda yahut her ikisinin bir kombinasyonu yoluyla da yürütülebilir. ‘Etograma’ yahut hayvan davranış araştırmalarında çoğunlukla kullanılan davranışların açıklamasına sahip olmamız etoloji yardımıyladir.
Pekala etologlar ne iş yapar, etoloji ne ile ilgilenir?
- Evcil hayvan eğitimi
- Hayvan refahı ve korunması
- Hayvan karşısında insan güvenliği
- Konut, tabiat yahut laboratuvar ortamlarında hayvanları incelemek
- Müşahedeler ve bulgularla ilgili bilgileri toplamak ve tahlil etmek
- Araştırmalarının sonuçlarını yayınlamak ve konferanslarda sunmak
- Halkı hayvanlar ve hayvanlar hakkında eğitmek ve hayvan refahını ve korunmasını teşvik etmek
Etolojinin tarihi:
Etoloji biyolojinin bir kolu olduğundan, etologlar bilhassa davranışın evrimi ve bunun doğal seleksiyon açısından nasıl açıklanabileceği ile ilgilendiler. Kimi taraflardan Charles Darwin, 1872 tarihindeki The Expression of the Emotions in Man and Animals (İnsan ve Hayvanlarda Hislerin İfadesi) isimli kitabıyla sayısız etologu etkileyen birinci çağdaş etologdu. Davranışa olan ilgisini, bilimsel olarak desteklenmeyen anekdot bilişselcilik ismi verilen antropomorfik bir metot kullanarak hayvanlarda öğrenme ve zeka üzerinde çalışan George Romanes’i teşvik ederek sürdürdü.
Etoloji alanının büyümesi II. Dünya Savaşı’na giden senelerda, Niko Tinbergen ve Konrad Lorenz’in gayretleri yardımıyla Avrupa kıtasında gelişmesine dayanır. Savaştan daha sonra, Tinbergen Oxford Üniversitesi’ne taşınmış ve etoloji, Cambridge Üniversitesi Hayvan Davranışları Alt Bölümü’ndeki Robert Hinde, William Thorpe ve Patrick Bateson’ın çalışmaları yardımıyla Birleşik Krallık’ta yükseliş kazanmıştı. bununla birlikte Etoloji Kuzey Amerika’da da bu vakitte gelişmeye başlamıştır.
1972’de İngiliz etolog John H. Crook, evvelki etolojinin tamamının mukayeseli etoloji (hayvanları bireyler olarak araştıran bilim dalı) olduğunu savunarak mukayeseli etolojiyi toplumsal etolojiden ayırdı; sonrasındasındaki senelerda hayvanların toplumsal kümelerinin davranışları ve altlarındaki toplumsal yapı. E. O. Wilson’ın Sociobiology: The New Synthesis (Sosyobiyoloji: Yeni Sentez) isimli kitabının 1975’te yayınlanmasından bu yana, davranış araştırmaları hayli daha fazla toplumsal ögelere odaklandı. Bu bununla birlikte Wilson’ın, Robert Trivers’ın ve W. D. Hamilton’ın daha kuvvetli ancak epeyce daha incelikli Darwinizm anlayışı tarafınca da körüklenmiştir. Özetle etoloji, davranışsal ekolojinin irtibatlı gelişmeninin bir kararı olarak dönüştürülmüştür.
Sonuç: Etoloji niye değerlidir?
Yeni bir köpek yavrusu yahut kedi yavrusu olan herkes, eğitimin sıkıntı olabileceğini bilir. Muhakkak cins ve cinslerdeki hayvanların doğal davranışlarını anlayarak, istenen davranışları nasıl teşvik edeceğinizi ve istenmeyenleri nasıl caydıracağınızı daha güzel anlayabilirsiniz. Yavru köpeğinize nasıl oturacağını yahut tuvalet eğitimini öğretiyor olun, hayvan davranışları üzerine temel bilgiler sizi epey ileriye götürecektir.
Etoloji, savunmasız cinsleri muhafazaya çalışan herkes için hayati bir alandır. Bir hayvan çeşidinin doğal davranışlarını anlarsanız, onları nasıl inançta tutacağınızı da anlarsınız. Örneğin, Kaliforniya Akbabası’nın kuşağı neredeyse büsbütün tükenmiştir zira avcılar onun leş yeme alışkanlıkları hakkında gereğince bilgi sahibi değillerdi ve akbabalar zehirli kurşun mermilerle öldürülen hayvanların leşlerini yiyorlardı. Yabani çeşitlerin davranışlarını anlamak, bal arılarından martılara kadar hassas hayvan popülasyonlarını korumanıza yardımcı olabilir.
Yazlıkta olduğunuzu düşünün. Huzur ortasında yürüyüş yaparken hiç tehlikeli bir yırtıcı hayvan gördünüz mü? İnançta kalmak ve hayvanı sakin tutmak için nasıl reaksiyon vereceğinizi biliyor musunuz? Temel bir etoloji bilgisine sahip olmak, rastgele bir durumda hayvanlarla karşılaştığınızda inançta kalmanıza yardımcı olabilir. İster bir ayı, ister bir çıngıraklı yılan, ister zehirli bir örümcek görüyor olun her anda etoloji ömrünüzü kurtarabilir.