ahmetbeyler
New member
Şuurlu hayal olarak da bilinen lüsid düş (lucid dream), kişinin hayalde olduğunun şuurunda olduğu, pek gerçekçi ve büyüleyici bir tecrübedir. Lakin ne yazık ki insanların yalnızca yaklaşık olarak yarısı hayatları boyunca şuurlu düş durumu deneyimleyecek kadar şanslıdır ve kişinin şuurlu bir biçimde düş görmesini tetikleme uğraşlarında ise şimdiye kadar pek karmaşık sonuçlar elde edilmiştir. Fakat geçmişte yayımlanan bir çalışma, şuurlu hayal görmeyi tetiklemenin en tesirli yollarından birisini ortaya çıkarmış olabilir.
Wisconsin-Madison Üniversitesi ve Hawaii’deki Lucidity Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, kendilerinin yapmış olduğu evvelki araştırmaları baz alarak, isteğe bağlı şuurlu hayal görmenin pek tesirli bir yolunu keşfettiler. Teknik üzerine daha fazla araştırma yapılması ve inançlı olduğunun katılaşmasıyla, büsbütün sınırsız bir hayali cümbüş ve macera dünyasının kapılarını açmak mümkün olabilir.
Bir Alzheimer ilacı, şuurlu düş görme teknikleri ile birleştirildi
Araştırmacılar, asetilkolinesteraz inhibitörleri (AChEl’ler) olarak isimlendirilen kimyasalların şuurlu rüyayı nasıl tetikleyebileceğini araştırmak istediler. Buna göre nörotransmiter asetilkolinin, kişinin uykusunda hayal gördüğü evre olan REM uykusunu modüle etmeye yardımcı olduğu; AChEl’lerin ise asetilkolini inaktive eden, asetilkolinesteraz ismi verilen bir enzimi inhibe ederek bu bileşiğin beyinde birikmesine yardımcı olduğu düşünülmekte.
Bu sebeple araştırmacılar, Alzheimer’da hafıza gerilemesini tedavi etmek için kullanılan, yavaşça yan tesirleri olduğu bilinen yavaşça bir AChEI olan galantamin isimli ilacın, şuurlu hayalleri görme ve hatırlamada nasıl tesirleri olduğunu görmek için her biri şuurlu hayal başlatma protokolleri (MILD tekniği) konusunda eğitim almış 121 iştirakçinin üzerinde çalıştılar. Bu bilişsel eğitimin galantamin ile birleşmesi donucunda ise ‘bilinçli’ şeyler meydana gelmeye başladı.
Art geriye üç gece boyunca iştirakçiler, bir plasebo ile başlayarak, akabinde 4 mg ve son gecede 8 mg olmak üzere artan dozlarda ilaç aldılar. Her gece uykuya daldıktan 4,5 saat daha sonra uyanan iştirakçiler, düş başlatma tekniklerini uygulayıp ilaçlarını içtikten daha sonra tekrar uykuya yattılar. Bunun kararında ise araştırmacılar, Alzheimer ilacıyla birlikte uygulanan hayal indüksiyon tekniğinin kombinasyonu kararında şuurlu düşlerin sahiden tetiklendiğini ve daha yüksek doz ile daha kuvvetli sonuçlar elde edildiğini gözlemledi.
‘Aktif’ plasebo (0 mg galantamin) alınan fakat MILD tekniğinin kullanıldığı evrede iştirakçilerin yüzde 14’ü berrak bir düş bildirirken bu, 4 mg ile yüzde 27‘ye ve 8 mg dozla yüzde 42‘ye yükseldi. Bahse dair araştırmacılar makalelerinde, “Bu birleşik protokol, 121 iştirakçiden toplam 69‘unun (yüzde 57) iki gecenin en az birinde faal bir galantamin dozunda başarılı bir biçimde şuurlu bir hayal görmesiyle sonuçlandı” halinde kaydediyor ve “Bu protokol, bugüne kadar bilinen berrak düşleri uyandırmak için en tesirli tekniklerden biridir ve berrak rüyayı daha geniş bir popülasyona sunma kelamı vermektedir.” diye de kelamlarına ekliyor.
“Star Trek’te hayal edebileceğiniz her türlü tecrübesi yaşayabileceğiniz sanal güverteye girmek gibi”
Pekala, şuurlu bir biçimde şuurlu hayal nazaranbilmek niye bu kadar değerli? Olağan ki de olay yazının başında da belirttiğimiz üzere yalnızca bireylerin düşlerinde ne olduğunu denetim ederek eğlenebilecekleri bir uyku durumu yaratmak değil. Buna ek olarak araştırma ayrıyeten şuurlu hayaller ve şuur içindeki kontakları açıklamaya katkı sağlayabilir ve insanların uykudayken endişeleriyle ve travmalarıyla yüzleşmelerine inançlı bir biçimde yardımcı olabilir.
Araştırmaya dair Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi’nden psikolog Denholm Aspy ise,“Bu yeni metot nihayet şuurlu düş hakkında hakikat bir biçimde araştırma yapabilmek için gereksinim duyduğumuz muvaffakiyet oranına sahip” sözlerini kullanıyor; fakat bu, metodun çabucak hemen tam manasıyla inançlı olduğu manasına gelmiyor. Buna göre bu tekniğin inançlı olup olmadığı hakkında daha fazla şey öğrenene kadar hiç kimsenin galantamin ile kendi başına deney yapmaması gerektiği belirtiliyor.
Lakin ilaç üzerine yapılan araştırmalar tamamlandığı vakit sonsuz bir düş cihanında dilediğimiz üzere gezinmemiz mümkün olabilir üzere gözüküyor. Galantamin ile yaşadığı kendi şuurlu düş tecrübesini anlatan Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden bilişsel sinirbilimci Benjamin Baird, “Elimi bir tuğla duvarda gezdirirken… Tek tek tuğlaların kaba dokusunu ve dış sınırlarını hissedebiliyordum“ diyor ve “Bu, Star Trek’te hayal edebileceğiniz her türlü tecrübesi yaşayabileceğiniz sanal güverteye girmek üzere.” diye de kelamlarına ekliyor.
Wisconsin-Madison Üniversitesi ve Hawaii’deki Lucidity Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, kendilerinin yapmış olduğu evvelki araştırmaları baz alarak, isteğe bağlı şuurlu hayal görmenin pek tesirli bir yolunu keşfettiler. Teknik üzerine daha fazla araştırma yapılması ve inançlı olduğunun katılaşmasıyla, büsbütün sınırsız bir hayali cümbüş ve macera dünyasının kapılarını açmak mümkün olabilir.
Bir Alzheimer ilacı, şuurlu düş görme teknikleri ile birleştirildi
Araştırmacılar, asetilkolinesteraz inhibitörleri (AChEl’ler) olarak isimlendirilen kimyasalların şuurlu rüyayı nasıl tetikleyebileceğini araştırmak istediler. Buna göre nörotransmiter asetilkolinin, kişinin uykusunda hayal gördüğü evre olan REM uykusunu modüle etmeye yardımcı olduğu; AChEl’lerin ise asetilkolini inaktive eden, asetilkolinesteraz ismi verilen bir enzimi inhibe ederek bu bileşiğin beyinde birikmesine yardımcı olduğu düşünülmekte.
Bu sebeple araştırmacılar, Alzheimer’da hafıza gerilemesini tedavi etmek için kullanılan, yavaşça yan tesirleri olduğu bilinen yavaşça bir AChEI olan galantamin isimli ilacın, şuurlu hayalleri görme ve hatırlamada nasıl tesirleri olduğunu görmek için her biri şuurlu hayal başlatma protokolleri (MILD tekniği) konusunda eğitim almış 121 iştirakçinin üzerinde çalıştılar. Bu bilişsel eğitimin galantamin ile birleşmesi donucunda ise ‘bilinçli’ şeyler meydana gelmeye başladı.
Art geriye üç gece boyunca iştirakçiler, bir plasebo ile başlayarak, akabinde 4 mg ve son gecede 8 mg olmak üzere artan dozlarda ilaç aldılar. Her gece uykuya daldıktan 4,5 saat daha sonra uyanan iştirakçiler, düş başlatma tekniklerini uygulayıp ilaçlarını içtikten daha sonra tekrar uykuya yattılar. Bunun kararında ise araştırmacılar, Alzheimer ilacıyla birlikte uygulanan hayal indüksiyon tekniğinin kombinasyonu kararında şuurlu düşlerin sahiden tetiklendiğini ve daha yüksek doz ile daha kuvvetli sonuçlar elde edildiğini gözlemledi.
‘Aktif’ plasebo (0 mg galantamin) alınan fakat MILD tekniğinin kullanıldığı evrede iştirakçilerin yüzde 14’ü berrak bir düş bildirirken bu, 4 mg ile yüzde 27‘ye ve 8 mg dozla yüzde 42‘ye yükseldi. Bahse dair araştırmacılar makalelerinde, “Bu birleşik protokol, 121 iştirakçiden toplam 69‘unun (yüzde 57) iki gecenin en az birinde faal bir galantamin dozunda başarılı bir biçimde şuurlu bir hayal görmesiyle sonuçlandı” halinde kaydediyor ve “Bu protokol, bugüne kadar bilinen berrak düşleri uyandırmak için en tesirli tekniklerden biridir ve berrak rüyayı daha geniş bir popülasyona sunma kelamı vermektedir.” diye de kelamlarına ekliyor.
“Star Trek’te hayal edebileceğiniz her türlü tecrübesi yaşayabileceğiniz sanal güverteye girmek gibi”
Pekala, şuurlu bir biçimde şuurlu hayal nazaranbilmek niye bu kadar değerli? Olağan ki de olay yazının başında da belirttiğimiz üzere yalnızca bireylerin düşlerinde ne olduğunu denetim ederek eğlenebilecekleri bir uyku durumu yaratmak değil. Buna ek olarak araştırma ayrıyeten şuurlu hayaller ve şuur içindeki kontakları açıklamaya katkı sağlayabilir ve insanların uykudayken endişeleriyle ve travmalarıyla yüzleşmelerine inançlı bir biçimde yardımcı olabilir.
Araştırmaya dair Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi’nden psikolog Denholm Aspy ise,“Bu yeni metot nihayet şuurlu düş hakkında hakikat bir biçimde araştırma yapabilmek için gereksinim duyduğumuz muvaffakiyet oranına sahip” sözlerini kullanıyor; fakat bu, metodun çabucak hemen tam manasıyla inançlı olduğu manasına gelmiyor. Buna göre bu tekniğin inançlı olup olmadığı hakkında daha fazla şey öğrenene kadar hiç kimsenin galantamin ile kendi başına deney yapmaması gerektiği belirtiliyor.
Lakin ilaç üzerine yapılan araştırmalar tamamlandığı vakit sonsuz bir düş cihanında dilediğimiz üzere gezinmemiz mümkün olabilir üzere gözüküyor. Galantamin ile yaşadığı kendi şuurlu düş tecrübesini anlatan Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden bilişsel sinirbilimci Benjamin Baird, “Elimi bir tuğla duvarda gezdirirken… Tek tek tuğlaların kaba dokusunu ve dış sınırlarını hissedebiliyordum“ diyor ve “Bu, Star Trek’te hayal edebileceğiniz her türlü tecrübesi yaşayabileceğiniz sanal güverteye girmek üzere.” diye de kelamlarına ekliyor.