ahmetbeyler
New member
Gece başımızı kaldırıp yıldızlara bakarak hayal gücümüzün hudutlarını sonuna kadar zorlayabiliriz; birebir şey gün ışığında dünyamızı saran, atmosferimizin ayrılmaz modülü olan bulutlar için de geçerli. Temelde birebir malzemelerden oluşan bulutlar, aslında gökyüzünde yüzen su damlacıkları yahut buz kristallerinden oluşmasına karşın o anki hava olaylarına nazaran birbirinden farklı görünür. Bu farklılıklar, bize hava durumu değişikliklerini kestirim etmekte yardımcı olabilir.
Pekala dünyanın doğal hoşluklarından olan, yeri geldiğinde hayal gücümüzü kullanarak oyunlar oynadığımız, içimiz sıkıldığında başımızı kaldırıp baktığımızda bizi rahatlatan ya da daha epey kasvete sokan, hava iddiaları yapmamıza yardımcı bulutlar ve bulut teknikleri nasıl oluşur, bu bulutların özellikleri nelerdir? Gelin bir arada bakalım.
Bulutlar nasıl oluşur?
Bulutlar, temel olarak havadaki su damlacıkları yahut minik buz kristallerinin ağırlaşması ile oluşan kitlelerdir. Bulutların oluşumunda hem yeryüzü metotlarının birebir vakitte hava olaylarının rolü olduğundan, bulut oluşumlarını gözlemleyerek bu etkenler hakkında bilgi edinmek de mümkündür. Bulutların oluşum sürecinde, yeryüzünden sıcak hava dalgaları ile yükselen su damlacıkları rol alır. İrtifa (yükseklik) arttıkça gerçekleşen doğal soğuma süreci, yüksek irtifalardaki hava olayları, alçak basınç bölgeleri yahut dağlar üzere yer sistemlerine çarpmaları üzere sebepler ile giderek soğuyan bu damlacıklar, havanın yoğuşma noktasının altında bir sıcaklık ve basınç düzeyine ulaştıklarında yoğuşarak gözle görülür hale gelirler. Bu yoğuşma esnasında havada bulunan toz zerresi, polen ve gibisi parçacıklar ise çekirdek misyonu bakılırsarek, su damlalarının etraflarında toplanmasını sağlayıp bulut oluşumu sürecinin hızlanmasında rol oynayabilirler.
Gökyüzünde gördüğümüz bulut çeşitleri ve özellikleri:
Yüksek bulutlar (600 metre üzeri) olarak isimlendirilen bulut çeşitleri, yaklaşık 20.000 fitin üzerinde oluşur ve “cirro” ön ekiyle isimlendirilirler. Yüksek irtifalarda oluşur ve gölge yaratmazlar. Bu düzeydeki bulutlar genelde buz kristallerinden oluşurlar ve ince, çizgili ve beyaz görünürler. Cirrus, Cirrocumulus ve Cirrostratus olarak üç ana kümeye ayrılırlar.
Cirrus: Narin, tüylü görünümlü bulutlar
Latince at kuyruğu, saç tutamı manasına gelen Cirrus bulutları, gökyüzündeki ince buz tanelerinden oluşan narin, tüylü görünümlü bulutlardır. İnce metotları, buz kristallerini büken ve şeritler halinde yayan rüzgar akımlarıyla oluşur. Genelde sakin havalarda gorebileceğimiz bu bulutlar, ince, uzun ve çizgisel formdadırlar.
Cirrocumulus: Kümeler halinde görünürler
Latince kümelenmiş, toplanmış manasına gelen Cirrocumulus bulutları da Cirrus bulutlarına emsal biçimde buz taneciklerinden oluşur. İçlerinde bulunan buzlanmamış su tanecikleri ötürüsıyla kimi vakit kesimli, katman gibisi görünümde kimi vakit de dalgalarla dolu yahut küçük tanelerden oluşmuş kümeler halinde görünürler.
Cirrostratus: Tüm gökyüzünü örtü üzere kaplar
Latince yayılmış, ince serpilmiş manasına gelen Cirrostratus bulutları, yüksek ölçüde su damlacığından oluşması sebebiyle tüm gökyüzünü bir örtü üzere kaplayan ince, beyaz bulutlardır. en çok kışın görülen bu bulut çeşidi, içerdiği yüksek nem ölçüsü sebebiyle yağmur yahut kar habercisi olarak da bilinirler. bununla birlikte güneş yahut ayın etrafında bir hale oluşumuna da sebep olabilirler.
Orta yükseklikteki bulutlar:
Orta yükseklikteki bulutlar(2000-6000 metre), “Alto” ön eki verilen, troposferin orta düzeyindeki bulutlar, 6.500 ile 20.000 fit içinde görünürler. Yüksekliğe, yılın vaktine, troposferin dikey sıcaklık yapısına göre oluşan bu bulutlar sıvı su damlacıkları, buz kristalleri yahut donma noktasının altındaki düzeyde olan damlacıklardan oluşurlar. Orta düzey bulutlar, Atostratus, Altocumulus, Nimbostratus olarak üçe ayrılır.
Altostratus: Ağır yağmur yağışının habercileri
Buz kristalleri ve su damlacıklarından oluşan gri yahut mavi-gri renklerdeki bulutlardır; bu bulutlar ekseriyetle tüm gökyüzünü kaplar. İçinde biriktirdiği su damlacıkları ve kapalı imgesi ağır yağmur yağışlarının habercisi pozisyonundadır.
Altocumulus: İlkbahar ve yaz aylarında oluşurlar
Modüllü ve gri katmandan oluşan, birfazlaca küçük, tüylü ve dalgalı görünümlü bulutlardır. Sıvı su taneciklerinden oluşurlar lakin çoklukla yağmur üreten bir yapıya sahip değillerdir; ilkbahar ve yaz aylarında oluşan bulutlardır.
Nimbostratus: Yağmur ya da kar yağışının habercisi
Yağmur yahut kara dönüşen gri renkli ve kalınlıkları ötürüsıyla güneş ışığını engelleyen karanlık bulutlardır.
Alçak yükseklikteki bulutlar:
Alçak yükseklikte bulutlar (2.000 metre altında), isimleri “strato” sözünden türetilmiş bulunmasına rağmen, düşük düzeyli bulutların sahip olduğu bir ön ek yoktur. 6.500 fit altında oluşan bu bulutlar, sıvı su damlacıklarından yahut çok soğutulmuş damlacıklardan oluşur. Kışın, fırtınalı havalarda görülen bulutlardır. Alçak düzeydeki bulutlar yatay katmanlı ve dikey katmanlı olarak iki biçimde oluşur ve genelde yağmurlu havaların habercisidir.
Cumulus: Tam fotoğraf çekmelik olan çeşit
Gökyüzünde kabarık, beyaz pamuk topları üzere gözüken bulut cinsidir. Gün batımında hoş bir imaj oluşturur ve değişen boyutları ve sistemleri onları gözlemleyip, hayal gücümüzü kullanarak bir şeylere benzeterek eğlenmemize sebep olabilir. Lakin doruklarının yuvarlaklaşıp, renginin griye dönmesi yağmur habercisi olabilir.
Stratus: Yüksek bölgelerde sis üzere görünürler
Ekseriyetle tüm gökyüzünü kaplayan ince, beyaz katmanlar üzere gözüken bulut çeşididir. Çok ince oldukları için nadiren yağmur yahut kar üretirler. kimi vakit dağlık alanlarda yahut doruklarda sis üzere görünürler.
Cumulonimbus: Başka ismiyle ‘Fırtına bulutu’
‘Fırtına bulutu’ olarak da bilinen bu bulut çeşidi devasa bir kule üzere görünen bulut cinsidir. Üst kısmı ekseriyetle düz, çizgisel ve liflidir. Genelde epeyce karanlık olan bu bulut çeşidi alçakta ve sistemsiz bir biçimde bulunur. Dolu yağışı ve hortum üreten bulut tiplerindendir.
Contrails: Uçakların oluşturduğu bulutlar
Yüksek fitlerde uçan jet uçakları sebebiyle oluşan bulutlardır. Jet motorlarının egzozundaki su buharından ağırlaşan su damlacıkları tarafınca oluşurlar. Doğal bir oluşum olmasa da bulut kategorisine girerler ve gökyüzündeki nem katmanları hakkında bilgi sahibi olmamıza yardımcı olabilir.
Mammatus: Keseler halinde görünürler
Bu bulutlar aslında Altocumulus, Cirrus, Cumulonimbus gibisi biçimlere sahip bulut cinsleridir. Keseler halindeki imajı, bulutun ortasındaki soğuk hava aşağı yöneldiğinde oluşur. Şiddetli yağışların habercisi olabilir.
Orographic: İki hava kütlesinin buluştuğu bulutlar
Bu bulutlar, usullerini havayı üzerlerinde yahut etrafında hareket etmeye zorlayan dağlardan yahut doruklardan alırlar. Deniz meltemleri sebebiyle de oluşabilecek bu bulut tipi ekseriyetle iki hava kütlesinin buluştuğu çizgiler olarak görünürler. Öğlenden daha sonra gök gürültülü ve sağanak yağışların habercisi olabilir.
Lenticular: Uçan daire üzere görünürler
Merceksi bulutlar olarak anılan bu bulutlar, mercekler, bademler yahut uçan daireler halindedir. Hallerini engebeli yerlerden yahut yalnızca su damlacıklarının düz yerde yükselme halinden alabilir. Hava olaylarına yönelik bilgi almamızı sağlamaz.
Cinslerini ve yollarını bir kenara koyup bakacak olursak, bizlere epey da büyük gözükmeyen bir bulut aslında yaklaşık 1 kilometre çapında ve 4 milyar metreküp hacme sahip, 1 ile 5 milyon kilogram içinde su barındırır. Bulutların oluşumunu sağlayan su damlacıkları o kadar küçüklerdir ki, ışıkları direkt yansıtır ve bizler de pamuk üzere beyaz bulutları görürüz. Lakin su damlacıkları ne kadar birleşir ve kalınlaşırsa o kadar karanlık ve ışığı yansıtmayan bulutlar oluşur.
Pekala dünyanın doğal hoşluklarından olan, yeri geldiğinde hayal gücümüzü kullanarak oyunlar oynadığımız, içimiz sıkıldığında başımızı kaldırıp baktığımızda bizi rahatlatan ya da daha epey kasvete sokan, hava iddiaları yapmamıza yardımcı bulutlar ve bulut teknikleri nasıl oluşur, bu bulutların özellikleri nelerdir? Gelin bir arada bakalım.
Bulutlar nasıl oluşur?
Bulutlar, temel olarak havadaki su damlacıkları yahut minik buz kristallerinin ağırlaşması ile oluşan kitlelerdir. Bulutların oluşumunda hem yeryüzü metotlarının birebir vakitte hava olaylarının rolü olduğundan, bulut oluşumlarını gözlemleyerek bu etkenler hakkında bilgi edinmek de mümkündür. Bulutların oluşum sürecinde, yeryüzünden sıcak hava dalgaları ile yükselen su damlacıkları rol alır. İrtifa (yükseklik) arttıkça gerçekleşen doğal soğuma süreci, yüksek irtifalardaki hava olayları, alçak basınç bölgeleri yahut dağlar üzere yer sistemlerine çarpmaları üzere sebepler ile giderek soğuyan bu damlacıklar, havanın yoğuşma noktasının altında bir sıcaklık ve basınç düzeyine ulaştıklarında yoğuşarak gözle görülür hale gelirler. Bu yoğuşma esnasında havada bulunan toz zerresi, polen ve gibisi parçacıklar ise çekirdek misyonu bakılırsarek, su damlalarının etraflarında toplanmasını sağlayıp bulut oluşumu sürecinin hızlanmasında rol oynayabilirler.
Gökyüzünde gördüğümüz bulut çeşitleri ve özellikleri:
- Yüksek bulutlar:
- Cirrus
- Cirrocumulus
- Cirrostratus
- Orta yükseklikteki bulutlar:
- Altostratus
- Altocumulus
- Nimbostratus
- Alçak yükseklikteki bulutlar:
- Cumulus
- Stratus
- Cumulonimbus
- Contrails
- Mammatus
- Orographic
- Lenticular
Yüksek bulutlar (600 metre üzeri) olarak isimlendirilen bulut çeşitleri, yaklaşık 20.000 fitin üzerinde oluşur ve “cirro” ön ekiyle isimlendirilirler. Yüksek irtifalarda oluşur ve gölge yaratmazlar. Bu düzeydeki bulutlar genelde buz kristallerinden oluşurlar ve ince, çizgili ve beyaz görünürler. Cirrus, Cirrocumulus ve Cirrostratus olarak üç ana kümeye ayrılırlar.
Cirrus: Narin, tüylü görünümlü bulutlar
Latince at kuyruğu, saç tutamı manasına gelen Cirrus bulutları, gökyüzündeki ince buz tanelerinden oluşan narin, tüylü görünümlü bulutlardır. İnce metotları, buz kristallerini büken ve şeritler halinde yayan rüzgar akımlarıyla oluşur. Genelde sakin havalarda gorebileceğimiz bu bulutlar, ince, uzun ve çizgisel formdadırlar.
Cirrocumulus: Kümeler halinde görünürler
Latince kümelenmiş, toplanmış manasına gelen Cirrocumulus bulutları da Cirrus bulutlarına emsal biçimde buz taneciklerinden oluşur. İçlerinde bulunan buzlanmamış su tanecikleri ötürüsıyla kimi vakit kesimli, katman gibisi görünümde kimi vakit de dalgalarla dolu yahut küçük tanelerden oluşmuş kümeler halinde görünürler.
Cirrostratus: Tüm gökyüzünü örtü üzere kaplar
Latince yayılmış, ince serpilmiş manasına gelen Cirrostratus bulutları, yüksek ölçüde su damlacığından oluşması sebebiyle tüm gökyüzünü bir örtü üzere kaplayan ince, beyaz bulutlardır. en çok kışın görülen bu bulut çeşidi, içerdiği yüksek nem ölçüsü sebebiyle yağmur yahut kar habercisi olarak da bilinirler. bununla birlikte güneş yahut ayın etrafında bir hale oluşumuna da sebep olabilirler.
Orta yükseklikteki bulutlar:
Orta yükseklikteki bulutlar(2000-6000 metre), “Alto” ön eki verilen, troposferin orta düzeyindeki bulutlar, 6.500 ile 20.000 fit içinde görünürler. Yüksekliğe, yılın vaktine, troposferin dikey sıcaklık yapısına göre oluşan bu bulutlar sıvı su damlacıkları, buz kristalleri yahut donma noktasının altındaki düzeyde olan damlacıklardan oluşurlar. Orta düzey bulutlar, Atostratus, Altocumulus, Nimbostratus olarak üçe ayrılır.
Altostratus: Ağır yağmur yağışının habercileri
Buz kristalleri ve su damlacıklarından oluşan gri yahut mavi-gri renklerdeki bulutlardır; bu bulutlar ekseriyetle tüm gökyüzünü kaplar. İçinde biriktirdiği su damlacıkları ve kapalı imgesi ağır yağmur yağışlarının habercisi pozisyonundadır.
Altocumulus: İlkbahar ve yaz aylarında oluşurlar
Modüllü ve gri katmandan oluşan, birfazlaca küçük, tüylü ve dalgalı görünümlü bulutlardır. Sıvı su taneciklerinden oluşurlar lakin çoklukla yağmur üreten bir yapıya sahip değillerdir; ilkbahar ve yaz aylarında oluşan bulutlardır.
Nimbostratus: Yağmur ya da kar yağışının habercisi
Yağmur yahut kara dönüşen gri renkli ve kalınlıkları ötürüsıyla güneş ışığını engelleyen karanlık bulutlardır.
Alçak yükseklikteki bulutlar:
Alçak yükseklikte bulutlar (2.000 metre altında), isimleri “strato” sözünden türetilmiş bulunmasına rağmen, düşük düzeyli bulutların sahip olduğu bir ön ek yoktur. 6.500 fit altında oluşan bu bulutlar, sıvı su damlacıklarından yahut çok soğutulmuş damlacıklardan oluşur. Kışın, fırtınalı havalarda görülen bulutlardır. Alçak düzeydeki bulutlar yatay katmanlı ve dikey katmanlı olarak iki biçimde oluşur ve genelde yağmurlu havaların habercisidir.
Cumulus: Tam fotoğraf çekmelik olan çeşit
Gökyüzünde kabarık, beyaz pamuk topları üzere gözüken bulut cinsidir. Gün batımında hoş bir imaj oluşturur ve değişen boyutları ve sistemleri onları gözlemleyip, hayal gücümüzü kullanarak bir şeylere benzeterek eğlenmemize sebep olabilir. Lakin doruklarının yuvarlaklaşıp, renginin griye dönmesi yağmur habercisi olabilir.
Stratus: Yüksek bölgelerde sis üzere görünürler
Ekseriyetle tüm gökyüzünü kaplayan ince, beyaz katmanlar üzere gözüken bulut çeşididir. Çok ince oldukları için nadiren yağmur yahut kar üretirler. kimi vakit dağlık alanlarda yahut doruklarda sis üzere görünürler.
Cumulonimbus: Başka ismiyle ‘Fırtına bulutu’
‘Fırtına bulutu’ olarak da bilinen bu bulut çeşidi devasa bir kule üzere görünen bulut cinsidir. Üst kısmı ekseriyetle düz, çizgisel ve liflidir. Genelde epeyce karanlık olan bu bulut çeşidi alçakta ve sistemsiz bir biçimde bulunur. Dolu yağışı ve hortum üreten bulut tiplerindendir.
Contrails: Uçakların oluşturduğu bulutlar
Yüksek fitlerde uçan jet uçakları sebebiyle oluşan bulutlardır. Jet motorlarının egzozundaki su buharından ağırlaşan su damlacıkları tarafınca oluşurlar. Doğal bir oluşum olmasa da bulut kategorisine girerler ve gökyüzündeki nem katmanları hakkında bilgi sahibi olmamıza yardımcı olabilir.
Mammatus: Keseler halinde görünürler
Bu bulutlar aslında Altocumulus, Cirrus, Cumulonimbus gibisi biçimlere sahip bulut cinsleridir. Keseler halindeki imajı, bulutun ortasındaki soğuk hava aşağı yöneldiğinde oluşur. Şiddetli yağışların habercisi olabilir.
Orographic: İki hava kütlesinin buluştuğu bulutlar
Bu bulutlar, usullerini havayı üzerlerinde yahut etrafında hareket etmeye zorlayan dağlardan yahut doruklardan alırlar. Deniz meltemleri sebebiyle de oluşabilecek bu bulut tipi ekseriyetle iki hava kütlesinin buluştuğu çizgiler olarak görünürler. Öğlenden daha sonra gök gürültülü ve sağanak yağışların habercisi olabilir.
Lenticular: Uçan daire üzere görünürler
Merceksi bulutlar olarak anılan bu bulutlar, mercekler, bademler yahut uçan daireler halindedir. Hallerini engebeli yerlerden yahut yalnızca su damlacıklarının düz yerde yükselme halinden alabilir. Hava olaylarına yönelik bilgi almamızı sağlamaz.
Cinslerini ve yollarını bir kenara koyup bakacak olursak, bizlere epey da büyük gözükmeyen bir bulut aslında yaklaşık 1 kilometre çapında ve 4 milyar metreküp hacme sahip, 1 ile 5 milyon kilogram içinde su barındırır. Bulutların oluşumunu sağlayan su damlacıkları o kadar küçüklerdir ki, ışıkları direkt yansıtır ve bizler de pamuk üzere beyaz bulutları görürüz. Lakin su damlacıkları ne kadar birleşir ve kalınlaşırsa o kadar karanlık ve ışığı yansıtmayan bulutlar oluşur.