ahmetbeyler
New member
Başta dinozorlar olmak üzere tarih öncesindeki canlılara kıyasla fazlaca epeyce küçük kalıyoruz. Dinozorların yanı sıra yılanlar, kedigiller ve dahası günümüzdeki benzerlerinin yanında bir canavar üzere kalıyor.
Üstelik bitkiler ve böcekler de akılalmaz büyüklüklere ulaşıyordu. daha sonrasındaysa bir şeyler oldu ve canlılar küçüldü. Pekala bu büyük tesire niye olan şey neydi?
Tarih öncesindeki canlıların bu kadar büyük olmasının temel sebebi “siyanobakterilerin ortaya çıkardığı oksijen”di.
Göllerin ve denizlerin üzerinde mavi-yeşil bir katman halinde görülebilen bu mikroskobik organizmalar, 2.4 milyar evvel güçlerini fotosentez yoluyla elde etmeyi başardı. Karbondioksit ile fotosentez gerçekleştirmeleri yardımıyla atmosfere -onlar için atık olan- oksijen yayıldı ve Dünya üstündeki hayat formları önemli ölçüde değişti. Atmosferde oksijenin ortaya çıkması “Büyük Oksidasyon Olayı” olarak isimlendiriliyor.
Oksijen soluyan organizmalar daha faal ve büyük olurlar.
800 milyon yıl evvel oksijen ölçüsü artış gösterdi, 500 milyon önceyse daha da arttı. Bu oksijen çoklığı canlıların irileşmesi için bulunmaz nimetti. Hücreleri oksijenle dolan canlılar vakit içinde daha atik oldu ve irileşti.
Akabinde göktaşı çarpması niçiniyle kitlesel bir yok oluş gerçekleşti ve oksijen ölçüsü önemli manada düştü. Bu felaketten sırf küçük boyutta olan, daha az oksijenle hayatta kalabilen canlılar kurtuldu.
Cope Kuralı’na bakılırsayse canlılar bundan fazlaca uzun yıllar daha sonra bir daha büyük olacak.
Bu fikre nazaran canlılar vakit içinde evrimleştikçe büyüme eğilimi gösterir. Tarih öncesindeki canlılar da vakit içinde devasa boyutlara ulaştı. Bu canlıların yok oluşlarının üzerinden 66 milyon yıl geçti ve bu mühlet, canlıların tekrar devasa boyutlara ulaşabilmesi için çok kısa.
Tek niye oksijen olmayabilir!
O çağlarda kara kütleleri daha büyüktü, bu da daha fazla alan manasına geliyor. Sonlu bir alanda, bilhassa de adalarda evrimleşen canlıların daha küçük boyutlarda olduğu biliniyor. Ada halklarından olan pigmeler, aborjinler bunun en hoş örneklerindendir.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6
Üstelik bitkiler ve böcekler de akılalmaz büyüklüklere ulaşıyordu. daha sonrasındaysa bir şeyler oldu ve canlılar küçüldü. Pekala bu büyük tesire niye olan şey neydi?
Tarih öncesindeki canlıların bu kadar büyük olmasının temel sebebi “siyanobakterilerin ortaya çıkardığı oksijen”di.
Göllerin ve denizlerin üzerinde mavi-yeşil bir katman halinde görülebilen bu mikroskobik organizmalar, 2.4 milyar evvel güçlerini fotosentez yoluyla elde etmeyi başardı. Karbondioksit ile fotosentez gerçekleştirmeleri yardımıyla atmosfere -onlar için atık olan- oksijen yayıldı ve Dünya üstündeki hayat formları önemli ölçüde değişti. Atmosferde oksijenin ortaya çıkması “Büyük Oksidasyon Olayı” olarak isimlendiriliyor.
Oksijen soluyan organizmalar daha faal ve büyük olurlar.
800 milyon yıl evvel oksijen ölçüsü artış gösterdi, 500 milyon önceyse daha da arttı. Bu oksijen çoklığı canlıların irileşmesi için bulunmaz nimetti. Hücreleri oksijenle dolan canlılar vakit içinde daha atik oldu ve irileşti.
Akabinde göktaşı çarpması niçiniyle kitlesel bir yok oluş gerçekleşti ve oksijen ölçüsü önemli manada düştü. Bu felaketten sırf küçük boyutta olan, daha az oksijenle hayatta kalabilen canlılar kurtuldu.
Cope Kuralı’na bakılırsayse canlılar bundan fazlaca uzun yıllar daha sonra bir daha büyük olacak.
Bu fikre nazaran canlılar vakit içinde evrimleştikçe büyüme eğilimi gösterir. Tarih öncesindeki canlılar da vakit içinde devasa boyutlara ulaştı. Bu canlıların yok oluşlarının üzerinden 66 milyon yıl geçti ve bu mühlet, canlıların tekrar devasa boyutlara ulaşabilmesi için çok kısa.
Tek niye oksijen olmayabilir!
O çağlarda kara kütleleri daha büyüktü, bu da daha fazla alan manasına geliyor. Sonlu bir alanda, bilhassa de adalarda evrimleşen canlıların daha küçük boyutlarda olduğu biliniyor. Ada halklarından olan pigmeler, aborjinler bunun en hoş örneklerindendir.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6