Denizin Altında Kar Yağdığını Biliyor muydunuz?

ahmetbeyler

New member
Siz sormadan söyleyelim; kar şüphesiz sudan oluşuyor ve doğal olarak da suyun ortasında kar görmemiz, Sünger Bob’un mangal sahnesiyle tıpkı mantık düzeyinde olurdu. Lakin burada nazaranceğiniz kar, alışık olduğunuzdan çok farklı.

Hatta suyla yakından uzaktan alakası yok desek yeridir. Yeterli de bu biçimde niye buna kar diyorlar? Ya da aklımıza fazlaca daha kıymetli bir soru geldi; kar olsun ya da olmasın çok küçük parçacık tam olarak ne, nereye gidiyor ve tabir yerindeyse bunların olayı ne?

Kolay soruyu ortadan çıkaralım:


Bu gördüğünüz durum, deniz karı (marine snow) olarak biliniyor. Suyla olan teması değil, kar üzere görünüyor olması bu ismi ona kazandırmış. Kesintisiz olarak devam eden bu duruma, yağmur üzere bir tabiat olayı diyebiliriz ancak ikisinin içinde pek keskin bir fark var.

Yağmurun muhakkak bir döngüsü vardır.


  • Su döngüsü
Suyun buharlaşması, bulutlarda ağırlaşması, yeryüzüne düşmesi, vs. ortaokulda çözdüğümüz şeyler.

Deniz karında da bu biçimde bir döngü var lakin bu döngü mevt ve ömürden ibaret. Ortalarındaki fark da bu.

Burada gördüğünüz her bir adedin ortasında meyyit canlılardan kalan kalıntılar var.


Bunların içinde yüzeyde ölen hayvanların, planktonların, bitkilerin ve başka canlıların tabana çöktükçe daha da çözünen ve kesimlere ayrılan artıkları var. Buna birden fazla vakit kum ve hayvan dışkıları da dahil.

Her adedin aynı boyutta olmadığını da fark etmişsinizdir. Bunun niçini de bu artıkların denizin tabanına gerçek yol aldıkları sırada kimi vakit birbirleriyle çarpışıp adeta bir kartopu üzere büyüyebiliyor olmaları. olağan olarak bu durum hepsinde olmuyor. Rastgelelik hâkim diyelim.

Bu da okyanusun tabanına hakikat çöken kalıntılara bir ‘kar fırtınası’ imajı sağlıyor.

NOAA Ocean Services

Buraya kadar her şey hoş. Denizde yaşayan bir canlı öldüğünde doğal olarak esasen kalıntıları denizin dibine batacak. bir daha de bir soru işareti havada kalıyor.

Nereye gidiyor bu kalıntılar?

NOAA

Noel’i işleyen sinemalarda Noel Babanın kimi vakit gökyüzünden armağanları bıraktığını görürsünüz. Aşağıda ikramları kapmaya çalışan keyifli insanların durumu her neyse denizin tabanında yaşayan canlıların durumu da bu senaryoda tıpkı.

Yüzeyde besin konusunda deniz canlıları pek külfet çekmez. Burada Güneş ışığı alan planktonlar çokça oksijen üretir ve hayli sayıda olduklarından balıklar yemek bulmada sorun yaşamaz.

Fakat derinlerde bu biçimde bir durum kelam konusu değildir.


Burada hem fazlaca sayıda yemek kaynağı bulunmaz tıpkı vakitte Güneş ışığı olmadığından fotosentez de mümkün değildir. Derinlerdeki besin zincirinin haricinde deniz karı, burada yaşayan canlılar için pek güçlü içerikli bir ziyafet demektir.

Genelde birikerek büyümüş olan kalıntıların bile düşmesi haftalar alabiliyor ama bu, daima devam eden bir müddetç.

normal olarak derinlerdeki canlılar bu karın hepsini temizlemiyor.

Magnus Kjaergaard

Bu yüzden de tüketilmeyen kalıntılar birikerek, okyanus tabanını adeta bir battaniye gibi örtüyor. Burada da belli doğal aktivitelerle vakit ortasında daha da parçalanan artıklar bir noktada çamurumsu bir yapıda kalır.

Bu kalıntıların ortasında pek yüksek ölçüde karbon bulunduğunu da belirtmek gerek. Olağan kurallarda su yüzeyinde oluşturulan karbon havaya yükselir. Ancak deniz karına karışmış olan karbon, okyanusun altında devasa bir karbon deposu oluşturur. Hani şu çamurumsu yapılar ve bir daha bu kalıntılardan oluşan kayalıklardan bahsediyoruz.

Karbonun gezegenimiz için sunduğu eşsiz yararlar öteki bir içeriğin konusu. Buradan anladığımız şey ise haberimiz olmadan okyanus hayatını canlı tutan deniz karının, lisanınızı uzatıp tutmaya çalışmayacağınız çeşitten bir kar olması.

Kaynaklar: National Ocean Service, SciShow, OceanX, Naked Science, ScienceABC
 
Üst