Çocuklar nasıl tek başına oyun oynamaya teşvik edilebilir?

semaver

New member
Oyun çocuk için tüm duyu organlarının faal olarak uyarıldığı bir müddetçtir. Bu niçinle çocuk ömrüne dair en kalıcı tecrübeleri oyun yoluyla edinir. Bir çocuğun öğrenmesinde sırf müşahede kâfi değildir, beraberinde çocuğun gözlemlediklerini oyun yoluyla bir daha deneyimlemesi gerekir. birebir vakitte oyun sırf çocuğun bilişsel gelişimi için değil, duygusal gelişimi için de pek değerlidir. Çocuklar hissettikleri tüm hisleri oyun yoluyla dışa vururlar. kimi vakit yaşadıkları berbat bir anı hakkında konuşmak onlara sıkıntı gelebilir lakin oyun yoluyla hissettikleri dert, endişe ya da öfkeyi özgürce dışa vururlar. Bu bağlamda oyun çocuk için ruhsal açıdan düzgünleştirici niteliktedir. Ayrıyeten hayata dair en kıymetli savunma kalkanımız olan inançlı bağlanmanın gerçekleşmesinde de oyunun rolü büyüktür. Bir annenin çocuğunu içten içe sevmesi kâfi değildir, bunu somut olarak çocuğuna göstermesi ve hissettirmesi gerekir. Oyun esnasında çocukla anda kalmak, hissettiği tüm hislere eşlik etmek, çocuk ve evebeyn içindeki duygusal bağı güçlendirir. Her çocuk anne ve babasıyla oyun oynamayı dilekler. Aslında oyun çocuğun evebeyni ile bir bağlantı kurma biçimidir. Fakat anne ve babanın çocuğu tek başına oyun oynamaya da teşvik etmesi çok değerlidir. Oyun yardımıyla çocuk diğerlerinden bağımsız olarak yeni fikirler üretmeyi, yaşadığı sorunları çözmeye yönelik hipotezler geliştirmeyi, özetlemek gerekirsesı deneme ve yanılma yoluyla sorunlarla baş etmeyi öğrenecektir. Çocuğu tek başına oyun oynamaya teşvik etmek bu marifetleri kazanması için çok kıymetlidir.

Gelişimsel olarak çocuk tek başına oyun kurmaya en erken 3 yaş ve daha sonrasında başlar. Daha erken senelerda ise; çocuk oyun esnasında evebeynin kendisine eşlik etmesine muhtaçlık duyar. Bu durumun temel sebebi çabucak hemen çocuğun bağımsız biçimde oyun oynayacak bilişsel gelişim seviyesinde olmamasıdır. Hür oyun kurma mahareti için çocuğun sembolik oyun devrine erişmiş olması gerekir. Sembolik oyun periyodu 2 yaş periyodu ile başlamakla bir arada en nitelikli halini 3;5 yaş prestiji ile kazanmaya başlar.

Aşağıdaki örnekte olduğu üzere evebeyn sorular yönelterek ve tercihi çocuğa bırakarak, ona kendi oyununu yönetme fırsatı sunmalıdır.

Bir Diyalog Örneği

Haydi gel, otomobillerini ard arda dizelim mi?

Mavi otomobilin yanına hangi renk otomobil koymak istersin?

Otomobilleri nereye götürelim? Hayvanat Bahçesine mi yoksa oyun parkına mı?

Çocuklar dikkat müddetleri uzadıkça ve hayal dünyaları geliştikçe, tek başına oyun kurmaya hazır hale gelirler. Evebeyn bir arada oyun oynadıkları vakit içinderda çocuğa tercih hakkı vererek, yeni fikirler üretmeye teşvik ederek, etkinleşmesini sağlamalıdır.

Lakin kimi vakit evebeynler oyunda gereğinden çok liderlik rolü üstlenerek, çocuğa kendi oyunuyla ilgili tercihde bulunma hakkı sunmazlar. Daima anne ve baba liderliği altında oyun oynamak çocuklarda tek başına karar verme, sorunlarını bağımsız biçimde çözme üzere özelliklerin gelişememesine yol açar. Ayrıyeten bu tavır çocuklarda evebeyn bağımlılığını da birlikteinde getirebilir. Bu koşullar altında ise çocuk tek başına oyun oynamakta kuvvetlik geçer. Çocuk oyun esnasında karşılaştığı en ufak bir krizde olumsuz hislerini denetim etmekte, sabrederek tahlil yolları bulmakta zorlanır. Bu niçinle anne ve babasının her vakit kendisine eşlik etmesini bekler. Tek başına oyun oynama hüneri çocuğun anne ve babasından ayrışmış olduğunun ve bir birey olma yolunda ilerlediğinin bir göstergesidir. Bu bağlamda evebeynin temel bakılırsavi, oyun ortasında çocuğu karar verme ve kendini yeni fikirler üretme konusunda desteklemektir.

Çocuklar 2;5 yaş prestiji ile adım adım oyun ortasında bağımsızlaşmaya başlarlar. Daha erken senelerda ise sıklıkla ailelelerinin yönlendirmesiyle oyunlarını sürdürebilirler. Büsbütün bağımsız oyun oynamaya ise çocuklarda çoklukla 3;5 yaş daha sonrasında gözlemlenmektedir. 2;5 yaş prestiji ile çocuklar oyunda liderlik üstlenmeye 3;5 yaş prestiji ile ise tek başına oyun oynamaya teşvik edilmelidir.

Ann Pletshtette’ nin de söylemiş olduği üzere çocukların erken periyottaki gelişmeninin en büyük destekçisi bakımlarını üstlenmiş bireylerin onlarla oyun oynama biçimidir.
 
Üst