ahmetbeyler
New member
İnsanların sıcak yataklarında uyuduğu saatlerde gerçekleşen birinci sarsıntı Kahramanmaraş depremi değildi. Tarih boyunca misal saatlerde birfazlaca yıkıcı sarsıntı meydana geldi.
17 Ağustos tarihinde, Gölcük’te gerçekleşen zelzele de bir daha insanların uyuduğu gece saatlerinde gerçekleşmişti. Sarsıntıların bilhassa gecenin ilerleyen saatlerinde yahut sabaha karşı gerçekleşmesi, teorileri de birlikteinde getirdi ve vakit arasında “Büyük zelzeleler gece olur” algısı oluştu.
Dünya genelinde ise durum biraz farklı. En büyük birinci 10 zelzeleye bir bakalım.
Şili, 1960
1. Şili, Valdivia (22 Mayıs 1960)
Kahramanmaraş, 2023
1. Erzincan (27 Aralık 1939)
elbet ki sırf en büyük zelzelelere bakarak bir çıkarımda bulunmak hakikat değil ancak bu sayılar bile büyük depremlerin sıklıkla gece saatlerinde gerçekleşmediğinin bir delili. Lakin bu hususta bilimin de söyleyecek birkaç kelamı var.
Gün ve ayların oluşmasını sağlayan Dünya ve Ay’ın hareketleridir. Bu hareketler hakikaten zelzelelere niye olabilir mi?
Bhabha Atom Araştırma Merkezi’ndeki bir küme sismolog tarafınca gerçekleştirilen araştırmaya göre Ay’ın hareketleri, yeryüzünde gerçekleşen sarsıntıları bir nebze olsun etkiliyor.
36 yıllık (1978-2008 yılları arası) zelzele bilgilerini inceleyen küme, Ay’ın Dünya’ya en yakın konumunda sarsıntı sayılarında artış olduğunu tespit etti. Zira bu durum Ay’ın sebep olduğu yer çekimini artırıyor. Üstelik Ay’ın yeni ay ve dolunay evrelerinde görülen gelgitler de zelzeleler üzerinde tesirli olabiliyor.
Çünkü gelgitler, fay çizgilerinin sıkışmasına sebep olabiliyor.
Ay’ın Dünya etrafında bir tam cins atması yaklaşık 1 ay sürer. Ay’ın gerçekleştirdiği bu hareket, Dünya üzerinde gelgitlere sebep olur. Okyanuslar üstündeki bu hareketlenme, suyun baskı noktalarını değiştirdiği için de bilhassa kıyı şeridindeki fay çizgileri sıkışabilir ve sarsıntılar meydana gelebilir.
Günün hangi saatinde olduğumuzun sarsıntıları etkilediğine dair ise rastgele bir ispat yok.
Dünya’nın 1 gün süren kendi etrafında dönüşü fay sınırları için rastgele bir değişikliğe sebep olmaz. Lakin bir daha tıpkı araştırma kümesi, akşam saatlerinde gerçekleşen (5-6 büyüklüğündeki) zelzele sayısının zaman vakit arttığını tespit etmiş.
Ancak bu durum sırf bir tesadüften ibaret olabilir. Çünkü büyük zelzelelerin sırf sabah yahut akşam saatlerinde olduğuyla ilgili kesin bir delil yok. Hatta mevzuyla ilgili sayısız araştırma, zelzelelerin her saat gerçekleşebileceğini gösteriyor. Öte yandan tarih boyunca, farklı saat aralıklarında bir epeyce büyük sarsıntı yaşandı. İçeriğimizin başında da aslına bakarsanız bunun örneklerini gördük.
özetlemek gerekirse kısaca; zelzele, öbür tabiat olaylarına kıyasla daha farklı bir oluşum. Örneğin erozyondan korunmak için her yeri ağaçlandırabilirsiniz lakin deprem için yapabileceğimiz tek şey daha sağlam ve inançlı konutlar inşa etmek yapmak olmalıdır. tekrar zelzele olmamasını dilesek de maalesef ki ‘deprem’ gerçeğiyle yaşamayı öğrenmeliyiz.
Eğer sarsıntıdan etkilenen bölgede değilseniz, etkilenen bölgedeki afetzedelere yardım edebilmek için ulaşabileceğiniz sağlam kuruluşları öğrenebilirsiniz:
Depremler hakkında bilgilenmek için kullanabileceğiniz faydalı uygulamaları telefonunuza indirebilirsiniz:
En faydalı Zelzele Uygulamaları (iOS – Android)
Arama kurtarma gruplarına direkt olarak pozisyonunuzu iletebileceğiniz AFAD resmi uygulamasını telefonunuza indirebilirsiniz:
Deprem esnasında ve daha sonrasında bireysel olarak nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz:
Kaynaklar: Rediff.com, USGS, Researchgate, CSUSM, SMS Tsunami
17 Ağustos tarihinde, Gölcük’te gerçekleşen zelzele de bir daha insanların uyuduğu gece saatlerinde gerçekleşmişti. Sarsıntıların bilhassa gecenin ilerleyen saatlerinde yahut sabaha karşı gerçekleşmesi, teorileri de birlikteinde getirdi ve vakit arasında “Büyük zelzeleler gece olur” algısı oluştu.
Dünya genelinde ise durum biraz farklı. En büyük birinci 10 zelzeleye bir bakalım.
Şili, 1960
1. Şili, Valdivia (22 Mayıs 1960)
- Büyüklük: 9.5
- Saat: 19:11
- Büyüklük: 9.2
- Saat: 17:36
- Büyüklük: 9.1
- Saat: 00:58
- Büyüklük: 9.0
- Saat: 14.46
- Büyüklük: 9.0
- Saat: 04:58
- Büyüklük: 8.8
- Saat: 3.34
- Büyüklük: 8.8
- Saat: 10:36
- Büyüklük: 8.7
- Saat: 19:01
- Büyüklük: 8.6
- Saat: 23:09
- Büyüklük: 8.6
- Saat: 19:39
Kahramanmaraş, 2023
1. Erzincan (27 Aralık 1939)
- Büyüklük: 7.9
- Saat: 01:57
- Büyüklük: 7.7
- Saat: 04:17
- Büyüklük: 7.6
- Saat: 13:24
- Büyüklük: 7.5
- Saat: 12:22
- Büyüklük: 7.4
- Saat: 03:02
- Büyüklük: 7.2
- Saat: 13:41
- Büyüklük: 7.2
- Saat: 18:57
- Büyüklük: 6.8
- Saat: 20:55
- Büyüklük: 6.6
- Saat: 14:51
- Büyüklük: 6.4
- Saat: 03:27
elbet ki sırf en büyük zelzelelere bakarak bir çıkarımda bulunmak hakikat değil ancak bu sayılar bile büyük depremlerin sıklıkla gece saatlerinde gerçekleşmediğinin bir delili. Lakin bu hususta bilimin de söyleyecek birkaç kelamı var.
Gün ve ayların oluşmasını sağlayan Dünya ve Ay’ın hareketleridir. Bu hareketler hakikaten zelzelelere niye olabilir mi?
Bhabha Atom Araştırma Merkezi’ndeki bir küme sismolog tarafınca gerçekleştirilen araştırmaya göre Ay’ın hareketleri, yeryüzünde gerçekleşen sarsıntıları bir nebze olsun etkiliyor.
36 yıllık (1978-2008 yılları arası) zelzele bilgilerini inceleyen küme, Ay’ın Dünya’ya en yakın konumunda sarsıntı sayılarında artış olduğunu tespit etti. Zira bu durum Ay’ın sebep olduğu yer çekimini artırıyor. Üstelik Ay’ın yeni ay ve dolunay evrelerinde görülen gelgitler de zelzeleler üzerinde tesirli olabiliyor.
Çünkü gelgitler, fay çizgilerinin sıkışmasına sebep olabiliyor.
Ay’ın Dünya etrafında bir tam cins atması yaklaşık 1 ay sürer. Ay’ın gerçekleştirdiği bu hareket, Dünya üzerinde gelgitlere sebep olur. Okyanuslar üstündeki bu hareketlenme, suyun baskı noktalarını değiştirdiği için de bilhassa kıyı şeridindeki fay çizgileri sıkışabilir ve sarsıntılar meydana gelebilir.
Günün hangi saatinde olduğumuzun sarsıntıları etkilediğine dair ise rastgele bir ispat yok.
Dünya’nın 1 gün süren kendi etrafında dönüşü fay sınırları için rastgele bir değişikliğe sebep olmaz. Lakin bir daha tıpkı araştırma kümesi, akşam saatlerinde gerçekleşen (5-6 büyüklüğündeki) zelzele sayısının zaman vakit arttığını tespit etmiş.
Ancak bu durum sırf bir tesadüften ibaret olabilir. Çünkü büyük zelzelelerin sırf sabah yahut akşam saatlerinde olduğuyla ilgili kesin bir delil yok. Hatta mevzuyla ilgili sayısız araştırma, zelzelelerin her saat gerçekleşebileceğini gösteriyor. Öte yandan tarih boyunca, farklı saat aralıklarında bir epeyce büyük sarsıntı yaşandı. İçeriğimizin başında da aslına bakarsanız bunun örneklerini gördük.
özetlemek gerekirse kısaca; zelzele, öbür tabiat olaylarına kıyasla daha farklı bir oluşum. Örneğin erozyondan korunmak için her yeri ağaçlandırabilirsiniz lakin deprem için yapabileceğimiz tek şey daha sağlam ve inançlı konutlar inşa etmek yapmak olmalıdır. tekrar zelzele olmamasını dilesek de maalesef ki ‘deprem’ gerçeğiyle yaşamayı öğrenmeliyiz.
Eğer sarsıntıdan etkilenen bölgede değilseniz, etkilenen bölgedeki afetzedelere yardım edebilmek için ulaşabileceğiniz sağlam kuruluşları öğrenebilirsiniz:
Depremler hakkında bilgilenmek için kullanabileceğiniz faydalı uygulamaları telefonunuza indirebilirsiniz:
En faydalı Zelzele Uygulamaları (iOS – Android)
Arama kurtarma gruplarına direkt olarak pozisyonunuzu iletebileceğiniz AFAD resmi uygulamasını telefonunuza indirebilirsiniz:
Deprem esnasında ve daha sonrasında bireysel olarak nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz:
Kaynaklar: Rediff.com, USGS, Researchgate, CSUSM, SMS Tsunami