semaver
New member
Sentetik Kannabinoidler (“Bonzai”)
Giriş
Son senelerda birden teğe ortaya çıkan ve tüm dünyada salgın formunda toplumları etkileyen “Bonzai” belası ya da başka deyişle sentetik kannabinoidler bilhassa 15-30 yaş ortası kümedeki çocuklarda ve ergenlerde bağımlılık oluşturan bir küme uyuşturucudur.
Esrar olarak bilinen Hint keneviri (Cannabis sativa) bitkisinde bulunan ve beşerde bu bitkinin suiistimal edilmesine ve bağımlılık yapmasına niye olan tesirleri Δ9-tetrahidrokannabinol (THC) isimli unsur oluşturmaktadır. THC isimli bu hususun kimyasal yapısına benzeri psikoaktif (insanda algı bozuklukları, halüsinasyon, keyif, psikoz vb ruhsal tesirler oluşturan) özelliklere sahip ve yapay bileşiklere sentetik kannabinoidler ismi verilir. Sentetik kannabinoidler başta tıbbi ve bilimsel olarak geliştirilmişlerdir.
Aslında sentetik kannabinoidler, atomun parçalanmasıyla ortaya çıkan nükleer gücün insanlığın faydasına kullanılması yerine atom bombası yapılarak öldürmek için kullanılmasına üzere bir durumdur. Yani THC gibisi sentetik kannabinoidler insanlık faydası için (hem fizyolojik ve patolojik süreçleri aydınlatmak birebir vakitte ilaç geliştirmek amacıyla) üretilmişlerken, bu bilginin berbat niyetli bireylerin eline geçmesi kararında “Bonzai” denilen illet ortaya çıkmıştır.
Tarihçe
birinci vakit içinderda 1941 yılında Amerikalı organik kimyacı Roger Adams’ın liderliğinde bir küme araştırmacı bitkisel kannabinoidlere misal moleküller geliştirdiler. Akabinde İsrail’de Hebrew Üniversitesinden Raphael Mechoulam ve takımı bu çalışmalara devam etti. Bu çalışmalardan elde edilen kannabinoidler ile esrarın insan bedenindeki tesirleri, kannabinoid reseptörlerinin ve bunların fonksiyonlarının aydınlatılması amaçlandı. Hatta bunlardan kimileri tıpta ilaç olarak kullanılmaya başlandı.
İlaç olarak kullanılan doğal yahut sentetik kannabinoidler:
Dronabinol: iştah artırıcı
Levonantradol: ağrı kesici
Rimonabant: obezite ve sigara bırakma tedavisi
JWH bileşikleri: John William Huffman – Clemson Universitesi, organik kimya profesörü: Multiple skleroz, HIV/AIDS ve kemoterapi alanlarında yeni araştırmalara ufuk açmak hedefiyle 1984’ten itibaren 450 adet sentetik kannabinoid sentezledi ve deneylerde kullandı. Bu hususlardan biri olan JWH-018 2008 yılında Almanya’da “K2” ve “Spice” isimli mamüllerin ortasında tespit edildi.
HU bileşikleri: Liderliğini Prof. Raphael Mechoulam’ın yaptığı bir küme biliminsanı tarafınca Hebrew Üniversitesinde 1988 yılında HU-210 isimli husus sentezlendi. Bu unsur THC’den 100 ila 800 kat daha fazla tesirli ve tesiri de daha uzun sürmektedir. birinci vakit içinderda 2009 yılında ABD gümrüğünde ele geçirilen “Spice Gold” isimli eserin ortasında bulunmuştur.
CP bileşikleri: CP-47,497 1980 yılında Pfizer ilaç firmasınca ağrı kesici özelliği için geliştirilmiştir. Biroldukca bilimsel araştırmada kullanılmış bulunmasına karşın ilaç olamamış bir husustur. birinci vakit içinderda 2009 yılında Almanya Freiburg Üniversitesinde “Spice” isimli tütsünün ortasında saptanmıştır.
AM bileşikleri: A.B.D. Northeast Üniversitesinden kimya profesörü Alexandros Makriyanis ve grubu tıbbi gayelerle kullanılmak üzere onlarca değişik kannabinoid unsur sentezlemişlerdir.
Satış ve pazarlama hali
Bu ayrıntıların berbat niyetli insanların eline geçmesi kararında sentetik kannabinoidlerin besbelli esrar gibisi tesirlerinin yanında yavaşça halusinojen olmalarından dolayı 2004 yılında internet üzerinden satışa sunulmaya başlanmıştır.
Üstte belirtilen sentetik kannabinoidler saf biçimde, katı yahut yağ olarak bulunmaktadır. Bu unsurlar bir solventte (çözücü) çözüldükten daha sonra kurutulmuş bitki yapraklarına püskürtülür. Bu maksatla birinci başta bonzai ismi verilen minyatür ağacın yaprakları kullanılmış olduğu için “Bonzai” ismini aldığı varsayım edilmektedir. Kurutulmuş bitki yaprağına püskürtülen bu karışımdaki solvent buharlaştıktan ve bitkisel karışım yine kuruduktan daha sonra, paketlenmektedir.
Çeşitli ülkelerde onlarca isim altında satışa sunulmuş sentetik kannabinoidler ülkemizde çoklukla “Bonzai” olarak bilinmektedir. “Yasal baş yapan maddeler”, “Bitkisel baş yapan maddeler” olarak ta bilinen bu eserler yasa ve düzenlemelere takılmaksızın, tütsü, banyo tozu, baharat vb. isimler altında serbestçe satılabilmektedir. Bu mamüllerin üzerinde ekseriyetle “insanların tüketimi için değildir”, “tütsü” yahut “sadece aromaterapi kullanması için” üzere aldatıcı bilgilendirmeler de bulunmaktadır.
Bu eserlerden kimileri şunlardır: Albino Rhino Buds, Aroma, Aromatic Incense, Barely Kanunî, Black Mamba, Bliss, Bombay Blue, Bonzai Black Diamond, Bonzai Aromatic Potpourri, Bonzai Cuba, Bonzai Plant Growth Regulator, Caneff 5 Star, Chilin XXX, D-Raw, Dark Matter, Dragon Incense, Dream, Everlast, Ex-ses Platinum, Experience: Chill, Experience: Ignite, Experience: Red Ball, Fake marijuanna, Fake Weed, Fusion, Galaxy, Genie, Gorilla, Heaven, Herb Dream, Herbal incense, Ice Bud Extra Cold, Ivory Wave, Jamaican Gold, Jamaican Spirit, K2, K3, K3 Yasal, Kronic, Krypto Buds, Magic, Mojo, Moon Rocks, Pep Spice, Red Magic, Sence, Skunk, Smoke, Smoke XXX, Solar Flare, Space, Space Truckin’, Spice, Spice Arctic Synergy, Spice Tropical Synergy, Spice Diamond, Spice Gold, Spice Gold Spirit, Spice Silver, Spicey XXX, SpiceWorld420, Spice99 Ultra, Spike99, Smoke, Splice Platinum, Star Fire, Syn, Tribal Warrior Ultimate, Yucatan Fire, Zohai, Zohai SX.
Sentetik kannbinoiderin sorun teşkil eden en değerli özelliği daima değişen bileşimleridir. Birinci “Bonzai” eserleri yaygın olarak JWH-018 ve JWH-073 isimli sentetik kannabinoidleri içermekteydi. Lakin bu hususlar yasadışı sayılmaya başlandıktan daha sonra yasal mevzuatta takılmamak için JWH-081, JWH-122, JWH-210 ve AM-2201 üzere yeni eserler de ortaya çıkarılmıştır. Bu mamüllerin içeriğinde bir yahut birçok vakit birden çok sentetik kannabinoid bulunabilmektedir.
Dünya Sıhhat Örgütünün yayınlamış olduğu 2014 uyuşturucu raporuna göre aşağıdaki grafikte yıllar ortasında saptanan sentetik kannabinoidlerin sayısı görülmektedir (Fig 60). Formda mavi ile belirtilenler bilinen sentetik kannabinoid husus sayısı, sarı ile belirtilenler ise ilgili sene ortasında yeni bulunan husus sayısını vermektedir. 4-5 sene üzere fazlaca kısa bir müddetde toplam sentetik uyuşturucu ölçüsü 350’yi bulmuştur. Bunlar ortasında en çok sayıda olan ise sentetik kannabinoidlerdir (Fig 61). Bu kadar süratli gelişen bir olguyu gerek türel gerek tıbbi açıdan yakalamak neredeyse imkan dışıdır.
Klinik:
Gerek esrardaki THC, gerek endojen (insan vücudundaki) kannabinoidler beşerde ve bilhassa de beyinde bulunan kannabinoid reseptörlerini uyararak tesirlerini gösterirler. Sentetik kannabinoidler de benzeri biçimde bu reseptörleri uyarırlar. Hatta THC’den yüzlerce kat daha kuvvetli uyarmakta ve de bu tesirleri daha uzun sürebilmektedir. Lakin esrar suiistimalinde çoklukla vefat görülmezken, esrarla kıyaslandığında yüzlerce kat fazla tesir gösterdiklerinden dolayı “Bonzai” suistimaline bağlı sık sık vefat olayları görülebilmektedir. Bu hususların kullanmasına bağlı olarak şahısta görülebilen tesirler şunlardır.
Merkezi hudut sistemi: Sersemlik, baş dönmesi, huzursuzluk, irkilmeler, konfüzyon (kafa karışıklığı), psikoz (şizefreniye misal his ve niyet bozukluklarının olduğu bir tablo), anksiyete (gerginlik-huzursuzluk), irritabilite (her türlü ihtardan ve duyudan rahatsızlık duyma), ajitasyon (sinirli ve saldırgan olma durumu), halüsinasyonlar, hafıza kaybı, deliryum (kafa karışıklığı ile bir arada his ve kanılarda bozulma, duygusal dengesizlik halüsinasyon ve illüzyonlar ile seyreden ağır bir tablo), görsel ve işitsel algı bozuklukları, şuur kaybı, ağrıya yanıtsızlık, nefes azalması yahut durması, nöbet, koma ve vefat.
Kalp-damar sistemi: Kalp suratının artması, ekstrasistoller (düzenli gieden kalp atımlarının içinde oluşan olağandışı kalp atımları), çarpıntı, kalp suratının azalması, hayatı tehdit eden kalp ritim bozuklukları, hipotansiyon (düşük tansiyon), hipertansiyon, şok, hipertansif kriz, kalp krizi.
Teneffüs sistemi: Tahriş, öksürme, göğüs ağrısı, nefessizlik, kuvvetli nefes alma, bronkospazm (hava yollarının daralması), hipoksi (solunum sistemi ya da beyin kaynaklı olarak kanda oksijen seviyesinin düşmesi), akciğer yetmezliği.
Sindirim sistemi: Bulantı, kusma, karın ağrısı, yutma kuvvetliğü, kanama ve barsak delinmesi.
Kas-iskelet sistemi: Kas ağrısı, hassasiyet, kas kasılması, rijidite (kaslarda sertlik) ve kramplar, seğirmeler, kas hücrelerinin parçalanması.
Metabolik istikrar ve öbür: Sıvı-elektrolit bozuklukları, hipoglisemi (kan şekerinin düşmesi), hipertermi (vücut ısısının yükselmesi), çok terleme, iştah değişiklikleri.
Sentetik kannabinoidler tüm dünyada ve ülkemizde çoğunlukla 15-30 ortası bireyler tarafınca suiistimal edilmektedir. Genel olarak rastgele bir sıhhat sorunu olmayan bu yaş kümesinde bile tek kullanımda dahi vefat görülebilmektedir. Daha ileri yaşlardaki yahut değerli sıhhat sorunu olan şahıslarca kullanılması durumunda üstteki bulgu ve belirtiler epeyce daha şiddetli olabilmekte ve vefat daha sık görülmektedir.
Belirtiler her bireyde farklı olabildiği üzere, vakit ortasında de tüketilen eserin ortasındaki sentetik kannabinoidin farklılaşması ve buna eklenen yahut katıştırılan öteki unsurların değişiklik göstermesinden dolayı belirti ve bulgular olaya müdahale eden sıhhat işçisi için baş karıştırıcı olabilmektedir. Eserin içine katıştırılan hususlar içinde uyarıcılar (mesela kafein), halüsinojenler, tat ve koku veren unsurlar, bronşları genişleten unsurlar ve daha bir sürü bilinmeyen unsur bulunabildiği ve içerikleri eserden esere değerli farklılıklar gösterdiğinden dolayı tesirler ve klinik tablo farklı olabilmektedir.
İstanbul’da büyük bir hastanenin acil servis şefinin verdiği bilgilere bakılırsa her gün 2-3 olgu “Bonzai” zehirlenmesi ile başvurmakta ve medyada yer aldığından fazlaca daha fazla sayıda vefat olayı gerçekleşmektedir.
Riskli küme
“Bonzai” kullanması tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de bilhassa 15-30 yaş içinde ve daha epeyce erkeklerde görülmektedir. Bunun ardında sosyokültürel biroldukca etken bulunmaktadır. Örneğin ergenlik, büyüme isteği, yaşanan toplumsal yahut ruhsal değişiklikler, travmalar, arkadaş ortamı, imtihan gerilimi bunlar içinde sayılabilir. Sevilen birinin “Bonzai”nin tuzağına düştüğünden şüphelenmek için o şahısta üstte sayılan belirtilerin görülmesi, kişinin eskisine nazaran daha fazla para talep etmesi, yeni arkadaşlıklar yahut yeni ortamlara merak salınmış olması üzere belirtilere dikkat edilmelidir. “Bonzai” kullanmasının daha sonrasındasında üstteki belirtilerden kimilerinin görülmesi durumunda kişinin derhal bir sıhhat kuruluşuna gdolayılmesi ya da 112’den ambulans istenmesi gerekir. Ne yazık ki bu “zehirler” pek yeni olduğu için “panzehirleri” de bulunmamaktadır. Bu niçinle sıhhat çalışanları her olguya has farklı tedaviler uygulamaktadır.
Bağımlılık
Üç haftalık bir müddetde toplam dört sefer “Bonzai” kullanan birinden başlayıp, bir buçuk yıl boyunca her gün alan diğer bir kişiyi de kapsayan toplam on olguyu içeren bir araştırmada, uzun periyot sentetik kannabinoid kullanmasına bağlı şizofreniye benzeri psikoz geliştiği ve bu şahıslarda görsel ve işitsel halüsinasyonlar, paranoid delüzyonlar, fikir kilitlenmeleri, konuşma bozuklukları, anksiyete, uykusuzluk, daima ağır ve derin uyku ile intihar niyetleri üzere tesirlerin olduğu bildirilmiştir.
Yani şayet “Bonzai” kullanan bir kişi akut tesir altındayken ölmez ise uzun devirde başına gelecek olan durum şizofreni gibisi bir tablodur. Kronik “Bonzai” kullanmasına bağlı bağımlılık geliştiğinde AMATEM yahut bağımlılık konusunda ihtisaslaşmış kliniklere başvurulması gerekmektedir.
Yapılması gerekenler
Milletlerarası ve ulusal seviyede uyuşturucularla ilgili mevzuatın genişletilerek sentetik kannabinoidlerin tamamının yasadışı sayılması önceliklidir. Akabinde bu tıp mamüllerin ülkemize girişi, transit geçişi, dağıtımı ve satışı polisiye önlemlerle önlenmelidir. Son olarak da ebeveynlerin çocuklarıyla her türlü irtibat kanallarını açık tutması, onlara rol model olması ve muhtemel bir uyuşturucu kullanmasında derhal bir sıhhat kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.
Giriş
Son senelerda birden teğe ortaya çıkan ve tüm dünyada salgın formunda toplumları etkileyen “Bonzai” belası ya da başka deyişle sentetik kannabinoidler bilhassa 15-30 yaş ortası kümedeki çocuklarda ve ergenlerde bağımlılık oluşturan bir küme uyuşturucudur.
Esrar olarak bilinen Hint keneviri (Cannabis sativa) bitkisinde bulunan ve beşerde bu bitkinin suiistimal edilmesine ve bağımlılık yapmasına niye olan tesirleri Δ9-tetrahidrokannabinol (THC) isimli unsur oluşturmaktadır. THC isimli bu hususun kimyasal yapısına benzeri psikoaktif (insanda algı bozuklukları, halüsinasyon, keyif, psikoz vb ruhsal tesirler oluşturan) özelliklere sahip ve yapay bileşiklere sentetik kannabinoidler ismi verilir. Sentetik kannabinoidler başta tıbbi ve bilimsel olarak geliştirilmişlerdir.
Aslında sentetik kannabinoidler, atomun parçalanmasıyla ortaya çıkan nükleer gücün insanlığın faydasına kullanılması yerine atom bombası yapılarak öldürmek için kullanılmasına üzere bir durumdur. Yani THC gibisi sentetik kannabinoidler insanlık faydası için (hem fizyolojik ve patolojik süreçleri aydınlatmak birebir vakitte ilaç geliştirmek amacıyla) üretilmişlerken, bu bilginin berbat niyetli bireylerin eline geçmesi kararında “Bonzai” denilen illet ortaya çıkmıştır.
Tarihçe
birinci vakit içinderda 1941 yılında Amerikalı organik kimyacı Roger Adams’ın liderliğinde bir küme araştırmacı bitkisel kannabinoidlere misal moleküller geliştirdiler. Akabinde İsrail’de Hebrew Üniversitesinden Raphael Mechoulam ve takımı bu çalışmalara devam etti. Bu çalışmalardan elde edilen kannabinoidler ile esrarın insan bedenindeki tesirleri, kannabinoid reseptörlerinin ve bunların fonksiyonlarının aydınlatılması amaçlandı. Hatta bunlardan kimileri tıpta ilaç olarak kullanılmaya başlandı.
İlaç olarak kullanılan doğal yahut sentetik kannabinoidler:
Dronabinol: iştah artırıcı
Levonantradol: ağrı kesici
Rimonabant: obezite ve sigara bırakma tedavisi
JWH bileşikleri: John William Huffman – Clemson Universitesi, organik kimya profesörü: Multiple skleroz, HIV/AIDS ve kemoterapi alanlarında yeni araştırmalara ufuk açmak hedefiyle 1984’ten itibaren 450 adet sentetik kannabinoid sentezledi ve deneylerde kullandı. Bu hususlardan biri olan JWH-018 2008 yılında Almanya’da “K2” ve “Spice” isimli mamüllerin ortasında tespit edildi.
HU bileşikleri: Liderliğini Prof. Raphael Mechoulam’ın yaptığı bir küme biliminsanı tarafınca Hebrew Üniversitesinde 1988 yılında HU-210 isimli husus sentezlendi. Bu unsur THC’den 100 ila 800 kat daha fazla tesirli ve tesiri de daha uzun sürmektedir. birinci vakit içinderda 2009 yılında ABD gümrüğünde ele geçirilen “Spice Gold” isimli eserin ortasında bulunmuştur.
CP bileşikleri: CP-47,497 1980 yılında Pfizer ilaç firmasınca ağrı kesici özelliği için geliştirilmiştir. Biroldukca bilimsel araştırmada kullanılmış bulunmasına karşın ilaç olamamış bir husustur. birinci vakit içinderda 2009 yılında Almanya Freiburg Üniversitesinde “Spice” isimli tütsünün ortasında saptanmıştır.
AM bileşikleri: A.B.D. Northeast Üniversitesinden kimya profesörü Alexandros Makriyanis ve grubu tıbbi gayelerle kullanılmak üzere onlarca değişik kannabinoid unsur sentezlemişlerdir.
Satış ve pazarlama hali
Bu ayrıntıların berbat niyetli insanların eline geçmesi kararında sentetik kannabinoidlerin besbelli esrar gibisi tesirlerinin yanında yavaşça halusinojen olmalarından dolayı 2004 yılında internet üzerinden satışa sunulmaya başlanmıştır.
Üstte belirtilen sentetik kannabinoidler saf biçimde, katı yahut yağ olarak bulunmaktadır. Bu unsurlar bir solventte (çözücü) çözüldükten daha sonra kurutulmuş bitki yapraklarına püskürtülür. Bu maksatla birinci başta bonzai ismi verilen minyatür ağacın yaprakları kullanılmış olduğu için “Bonzai” ismini aldığı varsayım edilmektedir. Kurutulmuş bitki yaprağına püskürtülen bu karışımdaki solvent buharlaştıktan ve bitkisel karışım yine kuruduktan daha sonra, paketlenmektedir.
Çeşitli ülkelerde onlarca isim altında satışa sunulmuş sentetik kannabinoidler ülkemizde çoklukla “Bonzai” olarak bilinmektedir. “Yasal baş yapan maddeler”, “Bitkisel baş yapan maddeler” olarak ta bilinen bu eserler yasa ve düzenlemelere takılmaksızın, tütsü, banyo tozu, baharat vb. isimler altında serbestçe satılabilmektedir. Bu mamüllerin üzerinde ekseriyetle “insanların tüketimi için değildir”, “tütsü” yahut “sadece aromaterapi kullanması için” üzere aldatıcı bilgilendirmeler de bulunmaktadır.
Bu eserlerden kimileri şunlardır: Albino Rhino Buds, Aroma, Aromatic Incense, Barely Kanunî, Black Mamba, Bliss, Bombay Blue, Bonzai Black Diamond, Bonzai Aromatic Potpourri, Bonzai Cuba, Bonzai Plant Growth Regulator, Caneff 5 Star, Chilin XXX, D-Raw, Dark Matter, Dragon Incense, Dream, Everlast, Ex-ses Platinum, Experience: Chill, Experience: Ignite, Experience: Red Ball, Fake marijuanna, Fake Weed, Fusion, Galaxy, Genie, Gorilla, Heaven, Herb Dream, Herbal incense, Ice Bud Extra Cold, Ivory Wave, Jamaican Gold, Jamaican Spirit, K2, K3, K3 Yasal, Kronic, Krypto Buds, Magic, Mojo, Moon Rocks, Pep Spice, Red Magic, Sence, Skunk, Smoke, Smoke XXX, Solar Flare, Space, Space Truckin’, Spice, Spice Arctic Synergy, Spice Tropical Synergy, Spice Diamond, Spice Gold, Spice Gold Spirit, Spice Silver, Spicey XXX, SpiceWorld420, Spice99 Ultra, Spike99, Smoke, Splice Platinum, Star Fire, Syn, Tribal Warrior Ultimate, Yucatan Fire, Zohai, Zohai SX.
Sentetik kannbinoiderin sorun teşkil eden en değerli özelliği daima değişen bileşimleridir. Birinci “Bonzai” eserleri yaygın olarak JWH-018 ve JWH-073 isimli sentetik kannabinoidleri içermekteydi. Lakin bu hususlar yasadışı sayılmaya başlandıktan daha sonra yasal mevzuatta takılmamak için JWH-081, JWH-122, JWH-210 ve AM-2201 üzere yeni eserler de ortaya çıkarılmıştır. Bu mamüllerin içeriğinde bir yahut birçok vakit birden çok sentetik kannabinoid bulunabilmektedir.
Dünya Sıhhat Örgütünün yayınlamış olduğu 2014 uyuşturucu raporuna göre aşağıdaki grafikte yıllar ortasında saptanan sentetik kannabinoidlerin sayısı görülmektedir (Fig 60). Formda mavi ile belirtilenler bilinen sentetik kannabinoid husus sayısı, sarı ile belirtilenler ise ilgili sene ortasında yeni bulunan husus sayısını vermektedir. 4-5 sene üzere fazlaca kısa bir müddetde toplam sentetik uyuşturucu ölçüsü 350’yi bulmuştur. Bunlar ortasında en çok sayıda olan ise sentetik kannabinoidlerdir (Fig 61). Bu kadar süratli gelişen bir olguyu gerek türel gerek tıbbi açıdan yakalamak neredeyse imkan dışıdır.
Klinik:
Gerek esrardaki THC, gerek endojen (insan vücudundaki) kannabinoidler beşerde ve bilhassa de beyinde bulunan kannabinoid reseptörlerini uyararak tesirlerini gösterirler. Sentetik kannabinoidler de benzeri biçimde bu reseptörleri uyarırlar. Hatta THC’den yüzlerce kat daha kuvvetli uyarmakta ve de bu tesirleri daha uzun sürebilmektedir. Lakin esrar suiistimalinde çoklukla vefat görülmezken, esrarla kıyaslandığında yüzlerce kat fazla tesir gösterdiklerinden dolayı “Bonzai” suistimaline bağlı sık sık vefat olayları görülebilmektedir. Bu hususların kullanmasına bağlı olarak şahısta görülebilen tesirler şunlardır.
Merkezi hudut sistemi: Sersemlik, baş dönmesi, huzursuzluk, irkilmeler, konfüzyon (kafa karışıklığı), psikoz (şizefreniye misal his ve niyet bozukluklarının olduğu bir tablo), anksiyete (gerginlik-huzursuzluk), irritabilite (her türlü ihtardan ve duyudan rahatsızlık duyma), ajitasyon (sinirli ve saldırgan olma durumu), halüsinasyonlar, hafıza kaybı, deliryum (kafa karışıklığı ile bir arada his ve kanılarda bozulma, duygusal dengesizlik halüsinasyon ve illüzyonlar ile seyreden ağır bir tablo), görsel ve işitsel algı bozuklukları, şuur kaybı, ağrıya yanıtsızlık, nefes azalması yahut durması, nöbet, koma ve vefat.
Kalp-damar sistemi: Kalp suratının artması, ekstrasistoller (düzenli gieden kalp atımlarının içinde oluşan olağandışı kalp atımları), çarpıntı, kalp suratının azalması, hayatı tehdit eden kalp ritim bozuklukları, hipotansiyon (düşük tansiyon), hipertansiyon, şok, hipertansif kriz, kalp krizi.
Teneffüs sistemi: Tahriş, öksürme, göğüs ağrısı, nefessizlik, kuvvetli nefes alma, bronkospazm (hava yollarının daralması), hipoksi (solunum sistemi ya da beyin kaynaklı olarak kanda oksijen seviyesinin düşmesi), akciğer yetmezliği.
Sindirim sistemi: Bulantı, kusma, karın ağrısı, yutma kuvvetliğü, kanama ve barsak delinmesi.
Kas-iskelet sistemi: Kas ağrısı, hassasiyet, kas kasılması, rijidite (kaslarda sertlik) ve kramplar, seğirmeler, kas hücrelerinin parçalanması.
Metabolik istikrar ve öbür: Sıvı-elektrolit bozuklukları, hipoglisemi (kan şekerinin düşmesi), hipertermi (vücut ısısının yükselmesi), çok terleme, iştah değişiklikleri.
Sentetik kannabinoidler tüm dünyada ve ülkemizde çoğunlukla 15-30 ortası bireyler tarafınca suiistimal edilmektedir. Genel olarak rastgele bir sıhhat sorunu olmayan bu yaş kümesinde bile tek kullanımda dahi vefat görülebilmektedir. Daha ileri yaşlardaki yahut değerli sıhhat sorunu olan şahıslarca kullanılması durumunda üstteki bulgu ve belirtiler epeyce daha şiddetli olabilmekte ve vefat daha sık görülmektedir.
Belirtiler her bireyde farklı olabildiği üzere, vakit ortasında de tüketilen eserin ortasındaki sentetik kannabinoidin farklılaşması ve buna eklenen yahut katıştırılan öteki unsurların değişiklik göstermesinden dolayı belirti ve bulgular olaya müdahale eden sıhhat işçisi için baş karıştırıcı olabilmektedir. Eserin içine katıştırılan hususlar içinde uyarıcılar (mesela kafein), halüsinojenler, tat ve koku veren unsurlar, bronşları genişleten unsurlar ve daha bir sürü bilinmeyen unsur bulunabildiği ve içerikleri eserden esere değerli farklılıklar gösterdiğinden dolayı tesirler ve klinik tablo farklı olabilmektedir.
İstanbul’da büyük bir hastanenin acil servis şefinin verdiği bilgilere bakılırsa her gün 2-3 olgu “Bonzai” zehirlenmesi ile başvurmakta ve medyada yer aldığından fazlaca daha fazla sayıda vefat olayı gerçekleşmektedir.
Riskli küme
“Bonzai” kullanması tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de bilhassa 15-30 yaş içinde ve daha epeyce erkeklerde görülmektedir. Bunun ardında sosyokültürel biroldukca etken bulunmaktadır. Örneğin ergenlik, büyüme isteği, yaşanan toplumsal yahut ruhsal değişiklikler, travmalar, arkadaş ortamı, imtihan gerilimi bunlar içinde sayılabilir. Sevilen birinin “Bonzai”nin tuzağına düştüğünden şüphelenmek için o şahısta üstte sayılan belirtilerin görülmesi, kişinin eskisine nazaran daha fazla para talep etmesi, yeni arkadaşlıklar yahut yeni ortamlara merak salınmış olması üzere belirtilere dikkat edilmelidir. “Bonzai” kullanmasının daha sonrasındasında üstteki belirtilerden kimilerinin görülmesi durumunda kişinin derhal bir sıhhat kuruluşuna gdolayılmesi ya da 112’den ambulans istenmesi gerekir. Ne yazık ki bu “zehirler” pek yeni olduğu için “panzehirleri” de bulunmamaktadır. Bu niçinle sıhhat çalışanları her olguya has farklı tedaviler uygulamaktadır.
Bağımlılık
Üç haftalık bir müddetde toplam dört sefer “Bonzai” kullanan birinden başlayıp, bir buçuk yıl boyunca her gün alan diğer bir kişiyi de kapsayan toplam on olguyu içeren bir araştırmada, uzun periyot sentetik kannabinoid kullanmasına bağlı şizofreniye benzeri psikoz geliştiği ve bu şahıslarda görsel ve işitsel halüsinasyonlar, paranoid delüzyonlar, fikir kilitlenmeleri, konuşma bozuklukları, anksiyete, uykusuzluk, daima ağır ve derin uyku ile intihar niyetleri üzere tesirlerin olduğu bildirilmiştir.
Yani şayet “Bonzai” kullanan bir kişi akut tesir altındayken ölmez ise uzun devirde başına gelecek olan durum şizofreni gibisi bir tablodur. Kronik “Bonzai” kullanmasına bağlı bağımlılık geliştiğinde AMATEM yahut bağımlılık konusunda ihtisaslaşmış kliniklere başvurulması gerekmektedir.
Yapılması gerekenler
Milletlerarası ve ulusal seviyede uyuşturucularla ilgili mevzuatın genişletilerek sentetik kannabinoidlerin tamamının yasadışı sayılması önceliklidir. Akabinde bu tıp mamüllerin ülkemize girişi, transit geçişi, dağıtımı ve satışı polisiye önlemlerle önlenmelidir. Son olarak da ebeveynlerin çocuklarıyla her türlü irtibat kanallarını açık tutması, onlara rol model olması ve muhtemel bir uyuşturucu kullanmasında derhal bir sıhhat kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.