Birinin Yüzüne Uzun Mühlet Bakarsak Ne Olur?

ahmetbeyler

New member
henüz hepimiz bu mevzuda argümanlı olan bir arkadaşımızla “Kim daha uzun mühlet gözünü kırpmadan bakabilir?” yarışı yapmışızdır. Tam karşınızda duran o dostunuzın gözbebeğine bakmaya başladığınız an, aslında zihniniz de farklı bir seyahate hazırlanıyor.

Farklı bir noktaya odaklanmadan dikkatinizi sadece o şahsa verdiğinizde, hayli değil kısa bir süre daha sonra şuurunuzun yavaş yavaş ayrışmaya başlayacağını söylesek, bunun çılgınca olduğunu düşünürsünüz değil mi? Lakin bu gerçek!

Urbino Üniversitesinden Dr. Giovanni B. Caputo, 2015 yılında başarılı bir deneye imza atmıştı.


5 erkek 15 bayandan oluşan 20 gönüllünün katıldığı deneyde Caputo, iştirakçileri ikili kümeler halinde eşleştirerek, uzun mühlet bir insanın yüzüne odaklanmanın zihin üstündeki tesirini inceledi.

Loş bir ışığın ve sessizliğin hakim olduğu ortam şartlarında, katılımcılardan gözlerini tam 10 dakika boyunca ayırmadan eşlerine bakmaları istendi. Işık, kişilerin birbirlerini gorebileceği oranda parlak, ancak bununla birlikte renklerin algısını zayıflatacak kadar da kısıktı.

Bu 10 dakikalık çalışmanın sonunda iştirakçilerden bu süreçte neler hissettiklerine dair bir form doldurmaları istendi.


Katılımcıların hepsi, deney sırasında son derece zorlandıklarını tabir ederken form sonuçları incelendiğinde ve tahlilleri yapıldığında ise ortaya çıkan sonuç gayet şaşırtıcıydı.

Deneye katılanlar çoklukla, gözlerini ayırmadan dikkatle baktığı kişiyi bir süre daha sonra oldukca farklı suretlerde görmeye başladıklarını, o kişinin yüzünde bozulmalar, önemli değişikler varmış algısına kapıldıklarını belirtti.

Araştırmanın yüzdelerini ayrıntılı bir biçimde inceleyelim.


  • %15’lik kısım, karşılarında oturan kişinin yüzünün bir akrabalarının yüzü haline geldiğini,
  • %50’lik kısım, karşısındakinde kendi yüzünü gördüğünü,
  • %75’lik kısım, 10 dakika boyunca göz kontaktı kurduğu kişinin adeta bir canavara dönüştüğünü,
  • %90 yani iştirakçilerin epey büyük bir kısmı ise karşısındakinin yüzüne odaklandığı süreçte gerçek dışı şeyler görmeye başladığını söz etti.
Peki zihnimizin yaşadığı bu karışıklığın asıl niçini ne?


Tam da bu noktada başımızdaki soru işaretlerini giderecek o kavram devreye giriyor: Ayrışma! Yani, çevresel uyaranların neredeyse sıfıra indirgendiği bir ortamda, öbür bir sözle duyusal uyaranlardan bağımsızlaşmaya başladığımızda gerçeklikten de kopmaya başlıyoruz. Zihnimiz güya vücudumuzdan özgürleştiğini düşünmeye başlarken hem de halüsinasyonlar da nazaranbiliyoruz.

Bu durumun yaşanmasında, Troxler Fading halinde isimlendirilen bir optik yanılsamanın da tesiri olduğunu düşünülüyor. Troxler Fading yani Troxler Tesiri denilen bu kavram birinci duyduğunuzda yabancı gelse de aslında hepimiz kesinlikle bir yerlerde bu optik illüzyona maruz kalmışızdır.

Gelin bu aşağıda gördüğünüz fotoğrafta Troxler Etkisi’ni bir arada deneyimleyelim.


Dikkatinizi dağıtmayacak bir ortamda olduğunuzdan eminseniz, fotoğrafın tam ortasında bulunan kırmızı noktaya 1 dakika boyunca odaklanın. Yaklaşık 15-20 saniye daha sonra yeşil çemberin silikleşmeye başladığını fark edeceksiniz. Hatta 1 dakikanın sonuna yanlışsız, çemberden neredeyse eser kalmayacak.

bir daha benzeri bir deneyde de iştirakçilerin bu defa aynadaki yansımalarına odaklanmalarıyla çarpıcı sonuçlar elde edilmişti. İştirakçilerin geneli, yaklaşık birkaç dakika daha sonra kendi suretini farklı biçimlerde görmeye başladığını, yüzündeki uzuvların yerlerinin değiştiğini ve hatta kendini öteki birine benzettiğini ifade etti. Göz kırpma hareketinden daha sonra ise şahısların gerçeklik algısına geri döndüğü fark edildi.


Bunlar üzere tüm deneyler, insan zihninin mucizevi ve çabucak hemen tam olarak çözülememiş yapısı hakkında birer ışık yakıyor. Sizler de üstteki optik illüzyon meselade neler deneyimlediğinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.

Kaynaklar: Science Alert, Wikipedia
 
Üst