ahmetbeyler
New member
Bilim de ne kadar ilerlemiş olduğumuzla övünürsek övünelim; birtakım şeyler hala daha sırrını muhafazaya devam ediyor. Buna verilecek en hoş örneklerden biri ise en yakınımızda, bedenimizin bir modülü olan beynin sırları olarak öne çıkıyor. Bildiğiniz üzere insanlığın milyonlarca yıldır geldiği bilimsel evrim, kelam konusu beyin ve işleyişi olduğunda bir noktada tıkanıyor.
Beynin süreksiz anıları nasıl ve nerede kodladığı ise bilim insanlarının yıllardır en merak ettiği soruların başında geliyor. Lakin yeni bir araştırmaya bakılırsa bilim insanları, beynin bu bellek çeşidini oluşturmak için kullandığı “gizli kodu” sonunda çözmüş üzere duruyor.
Beyin, etraftaki en alakalı duygusal bilgiyi algılayarak bunu daha sıradan bir doka dönüştürüyor
İnsanların kısa müddetliğine ayrıntıları süreksiz olarak tutmasına ve değiştirmesine imkan tanıyan bu bellek tipi, çalışan bellek olarak da biliniyor. Örneğin, bir yeri telefonla ararken numarayı tuşlamak sayıların sırasını özetlemek gerekirse hatırladığımızda yahut birinden bir restoranın adres tanımını isteyip tanım edilen istikamete giderken oraya hangi yoldan gitmemiz gerektiğini hatırladığımızda devreye çalışan bellek girmiş olur. Kelam konusu yeni araştırma ise çalışan bellek araştırmaları için çok temel bir adımı temsil ediyor.
Çalışan belleğe dair teorilerden birinde bu belleğin, gözden yahut burundan gelen duyusal bilgilerden yahut okulda öğrendiğimiz temel bilgiler üzere uzun periyodik anılardan farklı bir biçimde, beyindeki özel “depolara” dayandığının öne sürüldüğünü belirten Florida Eyalet Üniversitesi’nde psikoloji ve sinirbilim alanında yardımcı doçent Derek Nee, bir başka teoride ise bu üslup “özel depoların” olmadığını tabir ediyor. Bu alternatif teoride Nee, çalışma belleğinin zati “duyusal ve motor temsiller geçmişi geleceğe ilişkilendirirken etrafımızda olduğunda” ortaya çıkan bir fenomen olduğunu kaydediyor. Lakin Neuron’da yayımlanan yeni bir makale, bu iki teoriye de meydan okuyor.
Buna göre çalışan bellek, algılama sırasında olanları yansıtmak yahut özel bellek depolarına güvenmek yerine, duyusal bilgi toplamadan bir adım ötede çalışıyor üzere görünüyor. Öteki bir deyişle çalışan bellek, etraftan sırf en alakalı duyusal bilgiyi çıkararak bu bilgiyi nispeten daha sıradan bir kodda topluyor.
Beyin, yalnızca misyon için gereken ilgili ayrıntıları depoluyor
“On yıllardır [çalışan bellekte] depoladığımız şeyin algıladığımızdan farklı olabileceğine dair ipuçları var” sözlerini kullanan New York Üniversitesi’nden psikoloji ve hudut bilimi profesörü müellif Clayton Curtis ve bir daha birebir üniversitede doktora öğrencisi olan Yuna Kwak, bu belleğin gizemlerini çözmek için beynin farklı bölgelerinde kan akışındaki değişiklikleri ölçen, işlevsel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ismi verilen bir beyin tarama tekniği kullandılar.
Bu tekniği, çalışan hafızalarını meşgul eden bir vazifesi yerine getiren dokuz gönüllünün beyinlerini taramak için kullanan grup, denemelerden birinde, iştirakçilere yaklaşık dört saniye boyunca bir ekranda ızgaralardan yahut eğik çizgilerden oluşan bir daire gösterdiler. Akabinde bu grafik kayboldu ve 12 saniye daha sonra iştirakçilerden eğik çizgilerin açısını hatırlamaları istendi. Öteki denemelerde ise iştirakçilere birebir istikamete kayan bir hareketli nokta bulutu gösterildi ve onlardan nokta bulutunun hareketinin tam açısını hatırlamaları istendi. İştirakçilerden sırf eğik çizgilerin tarafına yahut nokta bulutunun hareketinin açısına dikkat etmelerini isteyen araştırmacılar, beyin aktivitelerinin sırf grafiklerin muhakkak özelliklerini yansıtacağını düşünüyordu. çabucak sonrasındasında beyin taramalarını inceleyen grup, sonuçların tam da kestirim ettikleri üzere olduğunu buldu.
Karmaşık beyin aktivitesini görselleştirmek için bilgisayar modellemesini kullanan araştırmacılar bu biçimdece farklı beyin hücresi kümelerindeki aktivitenin doruklarını ve vadilerini temsil eden bir cins harita oluşturdular. Görsel dataları işleyen beyin hücrelerinin kişinin görme alanının belli bir bölgesinde görünen uyaranlara karşılık olarak aktive olması olarak tanımlanabilecek olan ‘alıcı alanları’ nıda modellerine ekleyen takım, iştirakçilerin beyin aktivitelerinin hafıza vazifesi sırasında ekranda gözlemledikleriyle nasıl alakalı olduğunu tespit etti. Bu tahlile göre beyin, her grafiğin tüm ince detaylarını kodlamak yerine, sırf eldeki bakılırsav için gereken ilgili ayrıntıları depoluyordu.
Çalışan bellek, algı ve hareket içinde bir köprü nazaranvi görüyor
Topografik haritaları inceleyen araştırmacılar, bu bilgiyi kodlamak için kullanılan beyin aktivitesinin sıradan, düz bir çizgi üzere göründüğünü gözlemledi. Çizginin açısı, iştirakçilere hangi grafiğin gösterildiğine bağlı olarak ızgaraların oryantasyonu yahut nokta bulutunun hareketinin açısı ile de eşleşiyordu. Öte yandan bu çizgi gibisi beyin aktivite kalıpları, beynin görsel bilgiyi aldığı ve işlediği görsel kortekste ve hafıza sürece ve depolama için kıymetli bir bölge olan parietal kortekste meydana geliyordu.
tıpkı vakitte araştırmacılara göre asıl kıymetli olan, beynin imajları temsil etmek için çizgileri kullanımı değildi. Bahisle ilgili olarak asıl değerli olanın” temsilin ızgaralardan [veya] hareketten farklı bir şeye soyutlandığı gerçeği” olduğunu aktara Nee, ayrıyeten takımın gerçek dünyanın görsel karmaşıklığını tam olarak yansıtmayan fazlaca sıradan grafikler kullanımının da çalışmada kısıtlayıcı bir öge olduğunu belirtiyor.
bir daha de Nee bunun, çalışmanın “gelecek için bir şeyi akılda ‘çevrimiçi’ tutmanın ne manaya geldiğine dair yeni bir fikir” verdiği gerçeğini değiştirmediğini kaydediyor. Çalışan bellek, esasen algı ve aksiyon içinde bir köprü nazaranvi görüyor. Buna dair Nee, “Bu çalışma, ne algılanana ne de yapılacak olana benzeyen, lakin görsel sinyallerden açıkça okunabilen bir temsili formatı belirlemede, algı ve aksiyon içindeki bu gizemli orta bölgeye eşi görülmemiş bir bakış sunuyor.” tabirlerini kullanıyor.
Beynin süreksiz anıları nasıl ve nerede kodladığı ise bilim insanlarının yıllardır en merak ettiği soruların başında geliyor. Lakin yeni bir araştırmaya bakılırsa bilim insanları, beynin bu bellek çeşidini oluşturmak için kullandığı “gizli kodu” sonunda çözmüş üzere duruyor.
Beyin, etraftaki en alakalı duygusal bilgiyi algılayarak bunu daha sıradan bir doka dönüştürüyor
İnsanların kısa müddetliğine ayrıntıları süreksiz olarak tutmasına ve değiştirmesine imkan tanıyan bu bellek tipi, çalışan bellek olarak da biliniyor. Örneğin, bir yeri telefonla ararken numarayı tuşlamak sayıların sırasını özetlemek gerekirse hatırladığımızda yahut birinden bir restoranın adres tanımını isteyip tanım edilen istikamete giderken oraya hangi yoldan gitmemiz gerektiğini hatırladığımızda devreye çalışan bellek girmiş olur. Kelam konusu yeni araştırma ise çalışan bellek araştırmaları için çok temel bir adımı temsil ediyor.
Çalışan belleğe dair teorilerden birinde bu belleğin, gözden yahut burundan gelen duyusal bilgilerden yahut okulda öğrendiğimiz temel bilgiler üzere uzun periyodik anılardan farklı bir biçimde, beyindeki özel “depolara” dayandığının öne sürüldüğünü belirten Florida Eyalet Üniversitesi’nde psikoloji ve sinirbilim alanında yardımcı doçent Derek Nee, bir başka teoride ise bu üslup “özel depoların” olmadığını tabir ediyor. Bu alternatif teoride Nee, çalışma belleğinin zati “duyusal ve motor temsiller geçmişi geleceğe ilişkilendirirken etrafımızda olduğunda” ortaya çıkan bir fenomen olduğunu kaydediyor. Lakin Neuron’da yayımlanan yeni bir makale, bu iki teoriye de meydan okuyor.
Buna göre çalışan bellek, algılama sırasında olanları yansıtmak yahut özel bellek depolarına güvenmek yerine, duyusal bilgi toplamadan bir adım ötede çalışıyor üzere görünüyor. Öteki bir deyişle çalışan bellek, etraftan sırf en alakalı duyusal bilgiyi çıkararak bu bilgiyi nispeten daha sıradan bir kodda topluyor.
Beyin, yalnızca misyon için gereken ilgili ayrıntıları depoluyor
“On yıllardır [çalışan bellekte] depoladığımız şeyin algıladığımızdan farklı olabileceğine dair ipuçları var” sözlerini kullanan New York Üniversitesi’nden psikoloji ve hudut bilimi profesörü müellif Clayton Curtis ve bir daha birebir üniversitede doktora öğrencisi olan Yuna Kwak, bu belleğin gizemlerini çözmek için beynin farklı bölgelerinde kan akışındaki değişiklikleri ölçen, işlevsel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ismi verilen bir beyin tarama tekniği kullandılar.
Bu tekniği, çalışan hafızalarını meşgul eden bir vazifesi yerine getiren dokuz gönüllünün beyinlerini taramak için kullanan grup, denemelerden birinde, iştirakçilere yaklaşık dört saniye boyunca bir ekranda ızgaralardan yahut eğik çizgilerden oluşan bir daire gösterdiler. Akabinde bu grafik kayboldu ve 12 saniye daha sonra iştirakçilerden eğik çizgilerin açısını hatırlamaları istendi. Öteki denemelerde ise iştirakçilere birebir istikamete kayan bir hareketli nokta bulutu gösterildi ve onlardan nokta bulutunun hareketinin tam açısını hatırlamaları istendi. İştirakçilerden sırf eğik çizgilerin tarafına yahut nokta bulutunun hareketinin açısına dikkat etmelerini isteyen araştırmacılar, beyin aktivitelerinin sırf grafiklerin muhakkak özelliklerini yansıtacağını düşünüyordu. çabucak sonrasındasında beyin taramalarını inceleyen grup, sonuçların tam da kestirim ettikleri üzere olduğunu buldu.
Karmaşık beyin aktivitesini görselleştirmek için bilgisayar modellemesini kullanan araştırmacılar bu biçimdece farklı beyin hücresi kümelerindeki aktivitenin doruklarını ve vadilerini temsil eden bir cins harita oluşturdular. Görsel dataları işleyen beyin hücrelerinin kişinin görme alanının belli bir bölgesinde görünen uyaranlara karşılık olarak aktive olması olarak tanımlanabilecek olan ‘alıcı alanları’ nıda modellerine ekleyen takım, iştirakçilerin beyin aktivitelerinin hafıza vazifesi sırasında ekranda gözlemledikleriyle nasıl alakalı olduğunu tespit etti. Bu tahlile göre beyin, her grafiğin tüm ince detaylarını kodlamak yerine, sırf eldeki bakılırsav için gereken ilgili ayrıntıları depoluyordu.
Çalışan bellek, algı ve hareket içinde bir köprü nazaranvi görüyor
Topografik haritaları inceleyen araştırmacılar, bu bilgiyi kodlamak için kullanılan beyin aktivitesinin sıradan, düz bir çizgi üzere göründüğünü gözlemledi. Çizginin açısı, iştirakçilere hangi grafiğin gösterildiğine bağlı olarak ızgaraların oryantasyonu yahut nokta bulutunun hareketinin açısı ile de eşleşiyordu. Öte yandan bu çizgi gibisi beyin aktivite kalıpları, beynin görsel bilgiyi aldığı ve işlediği görsel kortekste ve hafıza sürece ve depolama için kıymetli bir bölge olan parietal kortekste meydana geliyordu.
tıpkı vakitte araştırmacılara göre asıl kıymetli olan, beynin imajları temsil etmek için çizgileri kullanımı değildi. Bahisle ilgili olarak asıl değerli olanın” temsilin ızgaralardan [veya] hareketten farklı bir şeye soyutlandığı gerçeği” olduğunu aktara Nee, ayrıyeten takımın gerçek dünyanın görsel karmaşıklığını tam olarak yansıtmayan fazlaca sıradan grafikler kullanımının da çalışmada kısıtlayıcı bir öge olduğunu belirtiyor.
bir daha de Nee bunun, çalışmanın “gelecek için bir şeyi akılda ‘çevrimiçi’ tutmanın ne manaya geldiğine dair yeni bir fikir” verdiği gerçeğini değiştirmediğini kaydediyor. Çalışan bellek, esasen algı ve aksiyon içinde bir köprü nazaranvi görüyor. Buna dair Nee, “Bu çalışma, ne algılanana ne de yapılacak olana benzeyen, lakin görsel sinyallerden açıkça okunabilen bir temsili formatı belirlemede, algı ve aksiyon içindeki bu gizemli orta bölgeye eşi görülmemiş bir bakış sunuyor.” tabirlerini kullanıyor.