70 Yıl Evvel 12.000 İnsanı Öldüren Olay: Öldüren Sis

ahmetbeyler

New member
Sis olağan şartlarda herkes için kulağa sıradan bir tabiat olayı üzere gelebilir ancak o yıl Londra’da bu kadar felaket tesiri yaratması, aslında biraz da insan eliyle olmuştu diyebiliriz.

Sisin kaynağı aslında hava kirliliğiydi ve bu kirliliği yaratan şey Londra’daki fabrikalardı. Alışılmış ki asıl faktör bu değildi; o sene Londra’da, hava olağanın fazlaca epey altında bir sıcaklıktaydı. Yani bu soğuk havalar niçiniyle, fabrikalar ve elektrik santralleri üretimlerini sağlayabilmek için oldukça fazla kömür tüketti. Gördüğünüz üzere, aslında fabrikaların hava kirliliğine niye olması, insanların hayatlarını devam ettirebilmesi içindi. Haydi gelin kıssanın devamına bir arada bakalım.

Sisin öldürücü olmasındaki en büyük hisse, hava kirliliğine niye olan kömür siyasetiydi.


1952 İngiltere’sinde o periyot uygulanan kömür siyaseti, kar odaklı bir anlayışa dayanıyordu. Yani kalitesi yüksek kömürler ihraç edilir, kent halkı ise kalitesi düşük kömür kullanırdı. bu biçimdece kalitesi düşük olan kömürler yakıldığında açığa çıkan kükürt dioksit, kimyasal olarak sülfürik aside dönüştüğü için hava kirliliği meydana geliyordu.


İşte asıl olayın fitilini ateşleyen ayrıntı ise o devirde hiç rüzgâr esmemesi oldu ve bu biçimdelikle kirli hava atmosfere yayılmadığı için bulunduğu ortamda sıkışıp kaldı. Üstüne üstlük elektrikli tramvaylar o devirde evreli olarak kaldırılmaya, beşerler dizel motorlu otobüs kullanmaya başladı. daha sonrasında ise tüm kent birden ölümcül bir sisle kaplandı.

Bu olayın sonuçları hiç iç açıcı değildi zira hayatta kalınsa bile insanlar oldukça sayıda sıhhat sorunu yaşadı.


İnsanları hayatından eden bu sis, nihayet esen rüzgarlarla bir arada Londra’dan Kuzey Denizi’ne yanlışsız ilerleyerek bitmiş olduğinde, gerisinde bıraktığı enkaz epey önemli boyuttaydı. İngiliz Sıhhat Bakanlığı, teneffüs yolu hastalıkları niçiniyle müracaat yapanların bu vakitte sayısının çoğaldığını belirtti.


Hatta bronşit ve teneffüs yolu enfeksiyonları üzere farklı akciğer hastalıklarının niye olduğu, 6.000 mevt de bakanlık tarafınca kayıtlara geçirildi. Olayın akabinde yapılan araştırmalar ise bu sayının, 12.000’e çıktığından bahsediyor. Olay, her manada periyodunun çok ses getiren olaylarından birisiydi diyebiliriz.


Hatta bu olay niçiniyle 1956 yılında hazırlanan hava kirliliğinin azaltılması ismine tanımlanan ve çeşitli önlemleri kapsayan, Pak Hava Yasası ortaya çıktı. Yasa, 1968 yılında, çeşitli yangınlardan kaynaklanan, kum, toz ve dumanın yanı sıra ticari ve endüstriyel niçinlerin ortaya çıkardığı hava kirliliğini sonlandırılan birincil bir mevzuata dönüştü. Ne yazık ki tedbir, olay patlak verdikten daha sonra alınmış, biroldukça insan ziyan görmüş olsa bile bir daha de çevrecilik ismine uygun bir gelişimin başlangıcı oldu diyebiliriz.

Kaynaklar: Flashbak, Evrim Ağacı, Britannica
 
Üst